Skargi złożone przez pracowników były powodem ok. 40 proc.* przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy kontroli. Inspektorzy pracy potwierdzili zasadność 32,2% z nich. Natomiast z obszaru skarg dotyczących warunków pracy, za zasadne uznano aż 39,6 proc. zarzutów. Ryzyko wizyty PIP to oczywiście nie jedyny powód, dla którego warto słuchać głosu pracowników, szczególnie w obszarze związanym z ich bezpieczeństwem.

W ogólnej liczbie 87 510 problemów skargowych Państwowa Inspekcja Pracy uznała za zasadne 27 895, za bezzasadne 26 203 skarg, a niemożliwe do ustalenia 30 193. Co istotne – to zarzuty stawiane wobec pracodawców przez samych pracowników zyskiwały najczęściej potwierdzenie w ramach procedur realizowanych przez przedstawicieli Inspekcji.

- Dane te potwierdzają, że pracownicy mają wiedzę o tym, jak funkcjonuje organizacja. Nie powinno to stanowić zaskoczenia. To też jednak wyraźny sygnał dla pracodawców, jak ważny jest dialog z pracownikami. Zwłaszcza, że część zgłoszonych i uznanych za zasadne problemów nie powinno stanowić kontrowersji, a ich wyeliminowanie nie wymaga od pracodawców skomplikowanych zmian. Pozwala zaś uniknąć straty czasu i kosztów w wyniku kontroli PIP – mówi Magdalena Włastowska, Ekspert ds. rozwoju biznesu W&W Consulting.

Przedmiotem skarg z zakresu warunków pracy były przede wszystkim: niedostosowanie pomieszczeń do rodzaju wykonywanych prac oraz liczby pracowników i czasu ich przebywania, niewłaściwa temperatura w pomieszczeniach pracy (za niska), brak lub niewłaściwie przeprowadzone szkolenia BHP, brak lub nieodpowiedni dobór środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

- Błędem jest zakładanie, że skarga pracownika wynika ze złej woli lub chęci zaszkodzenia pracodawcy. W kontekście przytoczonego podłoża skarg można raczej wnioskować, że są wyrazem obawy o bezpieczeństwo pracowników podczas wykonywania obowiązków – chęcią zwrócenia uwagi pracodawcy na konieczność większej dbałości o ochronę zdrowia i życia osób zatrudnionych.
Natomiast wielu pracowników zgłasza się do Państwowej Inspekcji Pracy zanim zasygnalizuje nieprawidłowości pracodawcy. Przyczyny są często indywidualne, ale mogą wynikać z braku wewnętrznych procedur w organizacji lub zaufania do ich skuteczności – dodaje Magdalena Włastowska.

Aby uniknąć podobnych sytuacji specjaliści doradzają stworzenie transparentnego systemu wewnętrznego sygnalizowania nieprawidłowości i rozpatrywania skarg. Powinni w nim uczestniczyć menedżerowie oraz cieszący się szacunkiem wśród pracowników ich przedstawiciele. Duże znaczenie ma również przejrzyste komunikowanie rezultatów konkretnych sygnałów.

- W interesie pracodawcy jest jak najszybsze wyeliminowanie wszelkich nieprawidłowości mogących stać się przedmiotem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Celem nie jest samo uniknięcie postępowania kontrolnego i ewentualnych kar, ale utrzymanie prawidłowych warunków pracy, motywacji pracowników, a przede wszystkich wdrożenie i egzekwowanie zasad BHP, co przede wszystkim pozwoli na uniknięcie wypadków przy pracy. Zaniedbywanie tych kwestii rodzi poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. Może także odbić się na wizerunku pracodawcy i efektywności pracy, co wpłynie na wyniki organizacji - mówi Ekspert ds. rozwoju biznesu W&W Consulting.

Najistotniejszym krokiem w dbałości o bezpieczeństwo jest zapewnienie wszechstronnej kompleksowości i holistycznego podejścia. Pojęcie to obejmuje nie tylko eliminację luk czy braków, lecz również zagwarantowanie terminowości oraz jakości, na przykład w zakresie przeprowadzanych szkoleń. Dlatego też pracodawcy często korzystają z kompleksowej obsługi BHP zapewnianej przez ekspertów ds. bezpieczeństwa, aby zagwarantować skuteczne wdrożenie wszystkich niezbędnych środków bezpieczeństwa oraz terminową realizację wszystkich działań związanych z ochroną zdrowia i życia na miejscu pracy.

Usługa kompleksowej obsługi BHP obejmuje szeroki zakres działań, począwszy od przeprowadzania szkoleń wstępnych i okresowych, dostosowanych do specyfiki firmy i ryzyka występującego na stanowiskach pracy, po ocenę ryzyka zawodowego, identyfikację zagrożeń oraz zalecenie i wybór odpowiednich środków ochrony. Dodatkowo, eksperci ds. bezpieczeństwa pracy regularnie przeprowadzają audyty monitorujące warunki pracy, dbając o ich zgodność z obowiązującymi przepisami oraz pomagają w przygotowaniu i aktualizacji niezbędnej dokumentacji, takiej jak instrukcje bhp, instrukcje stanowiskowe czy plany ewakuacyjne. Ponadto, pomagają w doborze odpowiedniej odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, zapewniając pracownikom nie tylko bezpieczeństwo, ale także komfort podczas wykonywania ich obowiązków.

* Dane Państwowej Inspekcji Pracy za 2022 r. - https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/83817DDCD5B7398EC12589E200495956/%24File/3435.pdf