Subskrybuj nas na Youtube
Polecany produkt: Jak dostać za darmo pomoc prawną >>>
Rzecznik Praw Obywatelskich wyjaśnił, że zgodnie z art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dziecko aż do pełnoletności pozostaje pod władzą rodzicielską, która przysługuje obojgu rodzicom.
- Władza ta powszechnie definiowana jest jako zespół praw i obowiązków rodziców względem małoletniego dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów i powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny – czytamy w przekazanym nam uzasadnieniu.
RPO wskazuje, że to rodzic znając swoje dzieci, ich stopień rozwoju i cechy charakterologiczne oraz uwarunkowania rodzinne i środowiskowe jest w stanie najlepiej ocenić, czy może powierzyć odebranie młodszego dziecka z przedszkola starszemu rodzeństwu.
Stanowisko to pokrywa się z treścią pisma MEN z dnia 14 listopada 2011 r., (nr DZSE-3-ER-5081-3/11), zgodnie z którym to do opiekunów powinna należeć ocena, komu chcą powierzyć opiekę nad dzieckiem w danej sytuacji, w tym również kogo chcą upoważnić do odbierania dziecka z przedszkola.
Statut ma priorytet
Większość przedszkoli w swoich statutach zezwala jednak na odbieranie dzieci jedynie przez rodziców lub przez upoważnione pisemnie osoby pełnoletnie, co wydaje się w pełni uzasadnione. Dyrektorzy zabezpieczają się w taki sposób przed ewentualnymi roszczeniami, w sytuacji gdy doszłoby do nieszczęśliwego wypadku z udziałem dziecka pod opieką osoby niepełnoletniej w drodze z przedszkola do domu.
- Dziecko w momencie jego odbioru znajduje się w dyspozycji przedszkola i to ono decyduje w jakich okolicznościach przekazuje dziecko i pozwala na opuszczenie placówki. Stąd też określając w swoich statutach warunki przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola bardzo często, chcąc z zapewnić powierzanym im dzieciom jak najbezpieczniejsze warunki, wprowadzają w swoich statutach ograniczenia, dotyczące osób, które mogą odbierać dzieci np., że mogą to być wyłącznie osoby pełnoletnie posiadające upoważnienie rodzica – tłumaczy Anna Ostrowska, rzecznik prasowy w Ministerstwie Edukacji Narodowej.
Placówki mają upoważnienie do swobodnego ustalania zasad obierania dzieci w swoich statutach. Wynika ono z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze zm.).
- Zgodnie z rozporządzeniem, statut przedszkola określa szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola przez rodziców (prawnych opiekunów) lub upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo – wyjaśnia ekspert od prawa oświatowego, radca prawny Anna Sosnowska – Białas.
Rozporządzenie nie wymaga jednak, aby była to osoba pełnoletnia.
- Musi być to osoba upoważniana przez rodziców lub, która jednocześnie będzie osobą „zapewniająca dziecku pełne bezpieczeństwo”. Z uwagi na dobro dziecka, jeżeli przedszkole uzna, że osoba upoważniona nie zapewni dziecku pełnego bezpieczeństwa, przedszkole powinno zwrócić się do opiekunów prawnych o wskazanie innej osoby, wobec której nie będzie miało żadnych zastrzeżeń – informuje Anna Sosnowska – Białas.
Anna Ostrowska z MEN podkreśla jednak, że co prawda określenie „osoba zapewniająca dziecku bezpieczeństwo” nie jest równoznaczne z określeniem „osoba pełnoletnia”, ale i nie wyklucza ono możliwości jej dookreślenia w statucie przedszkola.
Gdy opiekun ma mniej niż 10 lat
Kwestia odbierania dzieci zahacza również o prawo drogowe.
- Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Zakaz samodzielnego korzystania przez dziecko w wieku do 7 lat dotyczy drogi – to nie tylko jezdnia, ale i również pobocze, chodnik, droga dla pieszych lub droga dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa drogowymi – tłumaczy Anna Sosnowska – Białas.
Zakaz, o którym mowa w art. 43 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, nie dotyczy jednak strefy zamieszkania będącej obszarem obejmującym drogi publiczne lub inne drogi, na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami.
Jak wskazuje ekspertka, do odbioru dziecka z przedszkola można więc upoważnić osobę niepełnoletnią np. starsze rodzeństwo, ale pod warunkiem, że jest ono dopuszczone przez przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym do samodzielnego korzystania z dróg publicznych, może sprawować opiekę nad dzieckiem do lat 7, które korzysta z drogi, posiada już ograniczoną zdolność do czynności prawnej oraz jest w stanie zapewnić dziecku pełne bezpieczeństwo.
Ministerstwo Edukacji Narodowej apeluje aby określane w statutach przepisy dotyczące zasad odbierania dzieci z przedszkola w szerszym zakresie uwzględniały uwarunkowania środowiska oraz potrzeby opiekunów dzieci, w którym funkcjonują.
