Istotą programu „Rodzina 500 plus” jest objęcie świadczeniem wychowawczym możliwie jak największej grupy osób wychowujących dzieci. Tym samym program realizuje trzy podstawowe cele: zwiększenie wskaźnika dzietności, inwestycji w kapitał ludzki i redukcji ubóstwa wśród najmłodszych. Świadczenie wychowawcze na drugie i kolejne dziecko ma charakter powszechny i demograficzny. Jak wynika z przeprowadzonych badań społecznych, 53 proc. rodzin w Polsce ma tylko jedno dziecko. Program „Rodzina 500 plus” ma być impulsem, który zachęci te rodziny do podjęcia decyzji o kolejnym dziecku. Cel ten ma być osiągnięty właśnie przez zagwarantowanie dodatkowej, długofalowej pomocy finansowej ze strony państwa, bez względu na osiągany przez rodzinę dochód. Tym samym program ten stanowi inwestycję w kapitał ludzki oraz zrywa z przekonaniem, że polityka rodzinna jest równoznaczna z polityką socjalną. Idąc dalej, polityka rodzinna to inwestycja.
W ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci nie przewidziano górnej granicy dochodowej, po przekroczeniu której świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało. Rozwiązania tego nie wprowadzono z uwagi na koszty, które by powodowało. Po przeliczeniu ewentualnych oszczędności z tytułu wprowadzenia górnej granicy dochodowej okazało się, że koszty wprowadzenia tego rozwiązania byłyby zbyt wysokie, np. przy progu dochodowym wynoszącym 5 tys. zł oszczędności wyniosłyby 81 mln zł, a koszty weryfikacji – 76 mln zł.
Natomiast dla rodzin niezamożnych wprowadzono, poprzez kryterium dochodowe, możliwość otrzymania świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko. Pomoc finansowa na pierwsze dziecko rozumiane jako jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18. roku życia będzie przysługiwała, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie będzie przekraczał kwoty 800 zł netto miesięcznie lub 1200 zł miesięcznie na osobę w rodzinie, jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne.
Niniejsza część komentarza jest poświęcona zagadnieniom związanym z wydatkowaniem świadczenia wychowawczego, ustalaniem dochodu rodziny w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, z podmiotami realizującymi zadania wynikające z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz postępowaniem w sprawach o świadczenie wychowawcze.
Na początku autorki omawiają kwestie związane z ustalaniem dochodu rodziny, które będą miały zastosowanie, gdy dana osoba złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko. Następnie opisane są przesłanki negatywne powodujące brak prawa do świadczenia wychowawczego. Dalsza część komentarza jest poświęcona tematyce wydatkowania i marnotrawienia świadczenia wychowawczego. Ponadto w tej części komentarza autorki omawiają przepisy dotyczące podmiotów realizujących ustawę o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz szczegółowo wyjaśniają kwestie dotyczące wszczęcia postępowania o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, dokumentów, które należy dołączyć do wniosku, oraz dróg, za pomocą których może zostać złożony wniosek o świadczenie.
W końcowej części komentarza została omówiona tematyka przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego na potrzeby postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w dodatku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.),
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 27, poz. 1505 ze zm.),
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21, poz. 112 ze zm.),
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202),
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.),
● z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 45, poz. 236 ze zm.).
Wykaz skrótów
k.c. – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380)
k.p.a. – ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23)
k.r.o. – ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082)
r.s.t.p.s.ś.w. – rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 18 lutego 2016 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz.U. z 2016 r. poz. 214)
u.i.d.p.r.z.p. – ustawa z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1114 ze zm.)
u.p.p.w.d. – ustawa z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2016 r. poz. 195)
u.p.o.u.a. – ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 169)
u.p.r. – ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1381 ze zm.)
u.p.s. – ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.)
u.ś.r. – ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.)
u.u.s.r. – ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 277)
u.w.r. – ustawa z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 332 ze zm.)
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w dotychczasowych wydaniach DGP na www.edgp.gazetaprawna.pl
Kolejna część komentarza ukaże się 18 maja.