Zainteresowanie sekcjami praktyków prawa spowodowało, że stały się one istotnym punktem programów wyborczych w nadchodzących wyborach do organów izby adwokackiej w Warszawie - pisze dr Kamil Szmid, adwokat i partner w kancelarii KML Legal Szmid Sander Wydra Adwokaci i Radcowie Prawni.
15 stycznia 2016 r. Naczelna Rada Adwokacka uchwaliła nowy regulamin organizacji i funkcjonowania okręgowych rad adwokackich, który wszedł w życie w dniu 16 lutego 2016 r. Z inicjatywy członków Izby Adwokackiej w Warszawie jednoznacznie przesądzono w nim o możliwości powoływania w strukturach izb sekcji praktyków prawa (inaczej zwanych też sekcjami tematycznymi). W dobie rosnącej konkurencji na rynku usług prawnych sekcje mają za zadanie przede wszystkim zapewnić adwokatom dodatkową platformę podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych i jakości doskonalenia zawodowego. Służą też jako forum wymiany doświadczeń pomiędzy adwokatami, pomagają dbać o wizerunek i promocję adwokatów jako specjalistów w wybranych dziedzinach prawa oraz wzmacniają integrację środowiska zawodowego. Działają również jako swoisty think tank, który stwarza okręgowym radom adwokackim odpowiednie zaplecze do podejmowania inicjatyw legislacyjnych i opiniodawczych.
Projekt sekcji tematycznych powstał jako inicjatywa oddolna grupy adwokatów młodszego pokolenia na wzór rozwiązań istniejących w zagranicznych izbach adwokackich (New York State Bar Association, New York City Bar Association, American Bar Association, International Bar Association czy Paryska Izba Adwokacka). Jeszcze w 2014 r. na łamach portalu prawnik.pl ukazały się dwa artykuły: jeden mojego autorstwa, zatytułowany. „Potrzebne sekcje w warszawskiej ORA” oraz drugi, autorstwa adw. Wojciecha Bagińskiego pt. „Adwokaci muszą się dokształcać”. W obu tekstach przypomniano, że podstawowym celem samorządu jest tworzenie warunków do wykonywania ustawowych zadań adwokatury (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo o adwokaturze), czyli tak naprawdę świadczenia usług prawnych. Ma to szczególne znaczenie w zmieniającej się rzeczywistości rynkowej. Dlatego też powinniśmy dążyć do takiego modelu funkcjonowania samorządu adwokackiego, który uwzględnia nowe wyzwania związane z rozwojem branży prawniczej oraz wzrastającą świadomością prawną klientów.
Na wniosek adw. Michała Szpakowskiego w październiku 2014 r. nadzwyczajne zgromadzenie izby adwokackiej w Warszawie przyjęło kluczową uchwałę programową „Adwokatura Warszawska – wyzwania w obliczu zmian”, w której m.in. zobowiązano stołeczną Okręgową Radę Adwokacką do umożliwienia tworzenia w jej strukturach oraz wspierania działalności właśnie sekcji praktyków prawa (art. 2.2. IV uchwały programowej). Zgodnie z brzmieniem uchwały sekcje powinny pozwolić na wymianę doświadczeń między adwokatami i promować wiedzę z danej dziedziny prawa wśród potencjalnych klientów na różnych forach, konferencjach lub seminariach oraz poprzez tematycznie ukształtowane kanały komunikacji (na przykład e-biuletyny). To z kolei powinno umożliwiać zdobycie punktów doskonalenia zawodowego. W dokumencie podkreślono też, że sekcje mogą odegrać znaczącą rolę opinio- i projektodawczą w procesach legislacyjnych, również we współpracy z komisjami NRA. Członkostwo i praca w sekcjach powinny być przy tym oparte o zasady transparentności i dobrowolności, a także zapewniać na równych zasadach dostęp wszystkim zainteresowanym.
Z inicjatywy dziekana warszawskiej ORA adw. Pawła Rybińskiego został następnie powołany roboczy zespół ds. sekcji praktyków prawa w składzie adw. dr Kamil Szmid (przewodniczący), adw. Anna Atanasow, adw. Piotr Bednarek, adw. Wojciech Bagiński, adw. dr Karol Pachnik, adw. Agata Rewerska, adw. Michał Szpakowski oraz adw. Łukasz Wydra. W prace nad zmianą regulaminu organizacji i funkcjonowania okręgowych rad adwokackich na poziomie Naczelnej Rady Adwokackiej zaangażowana była izbowa komisja ds. regulaminów i procedur pod przewodnictwem zastępcy sekretarza okręgowej rady adw. Aleksandra Krysztofowicza, a także sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Rafał Dębowski.
Obecnie pełnię funkcję koordynatora ds. sekcji tematycznych i wspólnie z zespołem koordynatorów poszczególnych sekcji prowadzimy zarówno zapisy do sekcji, jak i nadzorujemy proces ich organizowania, spotkań założycielskich i procedurę składania wniosków do Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie o ich powołanie. Co istotne, program cieszy się sporym zainteresowaniem środowiska, o czym świadczy fakt, że, jak dotychczas, zainteresowanie przystąpieniem do sekcji wyraziło blisko 700 adwokatów i aplikantów adwokackich (ci ostatni mają także pełne czynne i bierne prawo głosu). Mamy nadzieję, że taka współpraca da początek platformie networkingowej dla aplikantów adwokackich i będzie też dla nich dodatkową szansą na poszerzanie zainteresowań zawodowych. Dzięki niej młodzi adwokaci, dopiero rozpoczynający swoją karierę, mogliby spotykać się i dyskutować z bardziej doświadczonymi specjalistami w wybranych dziedzinach.
W ramach projektu przyjęto bardzo elastyczne rozwiązania, aby nie zatracić jego istoty. Zgodnie z regulaminem organizacji i funkcjonowania okręgowych rad adwokackich sekcja może być powołana przez radę z własnej inicjatywy lub na wniosek co najmniej 30 członków izby. Rada określa zasady funkcjonowania sekcji, powołuje jej władze oraz określa sposób składania sprawozdań. Przyjęto jednak zasadę, że rada co do zasady nie będzie ingerować w wybory podjęte przez zebrania poszczególnych sekcji, zarówno co do osób wybranych na funkcje przewodniczących, jak i zasad funkcjonowania sekcji. Jeszcze w styczniu 2016 r. taką deklarację złożył dziekan warszawskiej ORA adw. Paweł Rybiński. Do tej pory odbyło się pięć spotkań założycielskich sekcji: prawa mediów i reklamy, arbitrażu i mediacji, prawa nieruchomości, prawa gospodarczego i handlowego oraz praw człowieka. Tylko w kwietniu br. zaplanowano już spotkania organizacyjne sekcji prawa podatkowego, prawa bankowego i finansowego, prawa rodzinnego, prawa i postępowania cywilnego, prawa autorskiego i nowych technologii, prawa własności przemysłowej, prawa odszkodowań oraz prawa i postępowania karnego.
W modelowym projekcie zasad funkcjonowania sekcji, opracowanym przez zespół ich koordynatorów w marcu br., przyjęto zasadę dobrowolności i nieodpłatności uczestnictwa każdego adwokata i aplikanta adwokackiego izby warszawskiej. Przewidziano także możliwość dokonania elektronicznego zapisu i rezygnacji z uczestnictwa w sekcji, zasadę rotacyjności władz sekcji (zakłada ona roczną kadencję przewodniczącego sekcji z możliwością jej odnowienia na kolejny rok i obowiązkowej przerwy w pełnieniu tej funkcji przez okres kolejnego okresu), a także zasadę odpowiedzialności władz sekcji przed jej zebraniem. W zamyśle inicjatorów członkowie sekcji mają mieć prawo do uzyskiwania punktów szkolenia zawodowego z tytułu udziału w projektach sekcji (według zasad do określenia w przyszłości przez komisję doskonalenia zawodowego) oraz podawania informacji o afiliacji w sekcji (np. na stronach internetowych kancelarii).
Co ważne, w projekcie przyjęto model otwarty funkcjonowania sekcji, pozwalający na uzyskanie członkostwa w sekcjach przez osoby niebędące adwokatami i aplikantami izby adwokackiej w Warszawie. Wprowadzono bowiem kategorie tzw. członka niezrzeszonego, członka honorowego lub sympatyka, który może brać udział w pracach sekcji, choć bez prawa głosu na zebraniach. O uzyskanie takiego członkostwa będą mogły się ubiegać osoby zasłużone w dziedzinach leżących w kompetencji sekcji lub o ugruntowanej pozycji zawodowej bądź naukowej w tych dziedzinach. Przykładowo, do współpracy z sekcją praw człowieka zaproszono organizacje pozarządowe.
Zainteresowanie sekcjami praktyków prawa spowodowało, że stały się one istotnym punktem programów wyborczych w nadchodzących wyborach do organów izby adwokackiej w Warszawie. W szczególności na uwagę zasługuje uwzględnienie sekcji w programie „WspólnaAdwokatura #odNowa” kandydata na dziekana rady adwokackiej adw. Grzegorza Majewskiego, który przygotowano przy współpracy z grupą #odNowa. Nie jest zaskoczeniem, że znaleźli się w niej członkowie roboczego zespołu ds. sekcji praktyków prawa, od blisko dwóch lat zabiegający z sukcesem o implementowanie tego nowatorskiego pomysłu, a obecnie ubiegający się także o mandaty m.in. członków ORA oraz delegatów na krajowy zjazd adwokatury. Program „Wspólna Adwokatura #odNowa” podtrzymuje znane już wcześniej postulaty uwzględniania i zaliczania aktywności w sekcji praktyków prawa na poczet szkolenia i doskonalenia zawodowego, a także jako element kształtowania wizerunku adwokatury.
Warto też przypomnieć, że w okresie międzywojennym istniały sekcje w zakresie kształcenia aplikantów. Przykładowo, w ówczesnej adwokackiej izbie wileńskiej funkcjonowały cztery sekcje: prawa cywilnego, karnego, administracyjno-skarbowego i handlowego. Tzw. sekcje zawodowe były forum naukowym, dydaktycznym, przygotowującym przyszłych adwokatów do wykonywania zawodu, przy uwzględnieniu tradycji polskiej palestry oraz właściwych wartości moralnych. Te formy kształcenia powstały już w 1936 r., więc w pewnym sensie adwokatura wraca do korzeni kształcenia – wzorców międzywojennych, które niejednokrotnie w tamtym okresie przewyższały rozwiązania krajów zachodnich.