Subskrybuj nas na Youtube
Jak wyjaśnia dyrektor Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN Rafał Leśkiewicz, nowela dotyczy sytuacji, w której osoba, co do której z akt Instytutu wynika, że współpracowała z komunistycznymi służbami, zwraca się o udostępnienie dokumentów jej dotyczących. "Do 2010 r. odmawialiśmy, ponieważ były one związane z jej służbą lub pracą dla tych organów. Osoba ta mogła się oczywiście odwołać od tej decyzji. Odbywało się to jednak w trybie niejawnym, by nie miała wglądu do tych dokumentów w toku postępowania" - powiedział Leśkiewicz.
Po nowelizacji części przepisów ustawy o IPN z 18 marca 2010 r. przyznano jednak - jak referował - takim osobom prawo do udostępniania tych akt. "Jednak do części dokumentów, np. takich, które sami wytworzyli - tylko w formie kopii, by nie zniszczyli dowodów swojej współpracy. Osoby te mogły się od decyzji o udostępnieniu kopii odwołać domagając się oryginału - najpierw do prezesa, a w przypadku jej podtrzymania - do Sądu Administracyjnego. A podczas postępowania - czyli rozpoznania skargi, a później w sytuacji uzasadnienia orzeczenia sądu była zachowana niejawność. Było to bezzasadne, ponieważ zainteresowany i tak już znał treść dokumentów" - mówił dyrektor.
Obecny projekt nowelizacji przewiduje wprowadzenie jawności postępowania - zarówno rozpoznania skargi, jak i uzasadnienia orzeczenia sądu. "To uprości procedurę, jednak nie wpłynie jakoś znacząco na przebieg postępowań lustracyjnych, ponieważ mamy ich obecnie i tak ok. kilkunastu rocznie. Nowelizacja ułatwi ich przebieg w sposób praktyczny, jednak w merytoryczny sposób nie wpłynie na postępowania IPN" - zaznaczył Leśkiewicz dodając, że jest to kolejny etap "pokazujący otwartość archiwów IPN".
Przedstawiciel wnioskodawców senator Zbigniew Cichoń (PiS) podkreślił podczas posiedzenia komisji, że celem tej regulacji jest doprowadzenie do stanu zgodności przepisów z Konstytucją. "Poprzez uwzględnienie treści rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego z 20 października 2010 r. dotyczącego bezzasadności niejawności postępowania sądowo-administracyjnego dotyczącego odmowy wglądu do dokumentów znajdujących się w zasobach IPN. I przywrócenie ogólnych zasad kodeksu postępowania administracyjnego, które powinny być tu stosowane" - mówił Cichoń.
W myśl projektu nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Senatorowie jednogłośnie poparli projekt noweli. Jego sprawozdawcą został senator Cichoń.