Dysponowanie majątkiem publicznym nie przesądza o obowiązku udzielania odpowiedzi w trybie informacji publicznej. Tak orzekł Sąd Najwyższy.
Sprawa dotyczyła pozwu, jaki wytoczył Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych dwóm spółkom z grupy Polskich Kolei Państwowych – PKP SA i PKP Cargo. Chodziło o przekazanie związkowi w trybie przewidzianym w przepisach ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 782 ze zm.) danych dotyczących elementów infrastruktury kolejowej znajdujących się w posiadaniu i zarządzie PKP, a udostępnionych spółce PKP Cargo zarówno na mocy zawartych umów dzierżawy, jak i w trybie bezumownym.
Związek motywował swoje żądanie tym, że PKP SA i PKP Cargo chociaż działają jako spółki prawa handlowego, w istocie wykonują zadania publiczne polegające na organizowaniu i prowadzeniu przewozów kolejowych. Tymczasem zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy do udostępniania informacji publicznej obowiązane są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym. „Taki sam obowiązek ciąży też na osobach prawnych, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą” – stwierdził związek.
PKP SA i PKP Cargo odmówiły udzielenia informacji, powołując się na art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stanowi on, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Związek skierował więc do sądu pozew o udostępnienie żądanych danych jako informacji publicznej. W sądach I i II instancji organizacja pracodawców kolejowych uzyskała korzystne orzeczenia – spółki PKP zostały zobligowane do udzielenia stosownych informacji. Apelacja spółek PKP została także odrzucona przez sąd apelacyjny.
Inaczej orzekł Sąd Najwyższy, który nakazał ponowne rozpoznanie sprawy. Wydając orzeczenie, skład orzekający stwierdził, że podmiot dysponujący majątkiem publicznym ma obowiązek udzielania informacji publicznej i nie wolno mu się od niego uchylać. Przy czym sąd zauważył, że dysponowanie majątkiem publicznym nie jest wystarczającym kryterium do sformułowania obowiązku udzielania informacji publicznych.
– Trzeba ten obowiązek ocenić przez pryzmat wykonywania władzy publicznej, a zatem nie dotyczy on wszystkich zadań publicznych. O obowiązku udzielania takich informacji nie przesądza zatem dysponowanie majątkiem publicznym, ale to, czy majątek ten jest wykorzystywany do realizowania zadań władzy publicznej – powiedział sędzia Zbigniew Korzeniowski.
Ponieważ sądy nie wykazały, w jakim zakresie spółki PKP miały realizować zadania władzy publicznej, sprawa musi być rozpatrzona ponownie.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 8 grudnia 2015 r., sygn. akt II PO 1/15.