Senackie komisje wniosły w środę po południu, aby Izba przyjęła bez poprawek nowelizację ustawy o Trybunale Konstytucyjnym autorstwa PiS, którą we wtorek uchwalił Sejm. Teraz nowelizacją zajmie się cały Senat. Przeciwko nowelizacji protestuje opozycja.

"Brak w projekcie odpowiedniego okresu vacatio legis przy akcie prawnym tego rzędu jest niewątpliwie precedensowy i może uniemożliwić rzetelną i szybką ocenę konstytucyjności projektu przez Trybunał Konstytucyjny" - wskazano w uchwale podjętej przez zarząd Iustitii.

Dodano, że szczególne wątpliwości budzi przepis umożliwiający wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec sędziego Trybunału na wniosek prezydenta lub ministra sprawiedliwości. Ponadto - jak zaznaczono - ze sprzeciwem musi się spotkać możliwość złożenia z urzędu sędziego Trybunału przez Sejm.

W nowelizacji przyjęto bowiem, że Zgromadzenie Ogólne TK nie będzie już stwierdzać wygaśnięcia mandatu sędziego (jak dziś), lecz przygotowywać dla Sejmu wniosek o jego złożenie "w szczególnie rażących przypadkach".

"Takie rozwiązanie narusza w ewidentny sposób zasadę trójpodziału władzy, nawet jeżeli ma się to odbywać na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Trybunału, choćby z tego powodu, że uniemożliwi złożenie z urzędu sędziego, który popełnił delikt dyscyplinarny, ale cieszy się poparciem aktualnej większości sejmowej" - wskazano w uchwale.

Nowelizacja stanowi, że TK co do zasady ma orzekać w pełnym składzie, liczącym co najmniej 13 na 15 sędziów TK (dziś pełny skład to co najmniej 9 sędziów). W składzie 7 sędziów będą zaś badane m.in. skargi konstytucyjne i pytania prawne sądów. Orzeczenia pełnego składu będą zapadać większością 2/3 głosów, a nie - jak dziś - zwykłą.

"Wprowadzenie kwalifikowanej większości głosów w orzeczeniach zapadających w składach wieloosobowych jest nie tylko sprzeczne z polską tradycją prawną, ale także rodzi uzasadnione ryzyko, że w przypadku braku takiej większości nie zapadnie w danej sprawie żadne orzeczenie, przez co praca Trybunału będzie niemożliwa" - oceniła Iustitia.

Jak napisano w uchwale "wymóg, aby Trybunał rozpatrywał co do zasady sprawy w pełnym składzie, który miałby wynosić 13 sędziów, spowoduje co najmniej dwukrotne wydłużenie oczekiwania na rozstrzygnięcia".

"Protestujemy także przeciwko trybowi, w jakim odbywa się wprowadzanie zmian o charakterze ustrojowym w Polsce. Próby wprowadzania z dnia na dzień, bez szerokich konsultacji społecznych i koniecznego namysłu, zmian fundamentalnych z punktu widzenia ustrojowego są nie tylko niezgodne z zasadami przyzwoitej legislacji, ale przede wszystkim podważają zaufanie obywateli do państwa" - napisano w uchwale.

Jednocześnie Iustitia zaapelowała o wprowadzenie do przepisów o TK "zmian zmierzających do odpolitycznienia procesu wyboru sędziów Trybunału i podwyższenia ich rangi oraz usunięcia wątpliwości, co do wykładni tej ustawy".