Subskrybuj nas na Youtube
TEZA: Zmiana trasy przewozu odpadów niebezpiecznych między dwoma krajami i wybór przejścia granicznego innego niż wskazane w dokumentach zgłoszeniowych stanowi istotną zmianę warunków. Taki przewóz jest nielegalny.
Sprawa C–487/14
WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
z 26 listopada 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Spór między rumuńską spółką SC Total Waste Recycling SRL a węgierskim Inspektoratem Ochrony Środowiska i Przyrody dotyczył trasy przewozu odpadów niebezpiecznych.
W październiku 2013 r. ciężarówka należąca do Total Waste Recycling przewożąca ponad 8 ton odpadów niebezpiecznych, na których przewóz należy uzyskać uprzednią zgodę, została skontrolowana na przejściu granicznym w Nagylak przy wjeździe na terytorium Węgier. Podczas kontroli okazało się, że zgodnie z trasą wypisaną w zezwoleniu powinna przekroczyć granicę w Ártánd ok. 180 km na północ od Nagyla). Spółka tłumaczyła, że to z powodu utrudnień komunikacyjnych kierowca wybrał bardziej dogodne przejście.
W lutym 2014 r. węgierski Inspektorat Ochrony Środowiska i Przyrody nałożył na przewoźnika grzywnę, uznając, że ładunek trafił do Węgier nie przez to przejście graniczne, które zostało zatwierdzone w dokumentach, a spółka nie zawiadomiła organów o zmianie uzgodnionej trasy. Stanowiło to – zdaniem inspektoratu – naruszenie art. 2 pkt 35 lit. d rozporządzenia nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.Urz. UE z 2006 r. L 190, s.1). Przepis ten wskazuje, że „nielegalne” jest przemieszczanie odpadów „w sposób, który nie jest zgodny z określonym w dokumencie zgłoszeniowym lub w dokumentach przewozu”.
W tej sytuacji spółka zwróciła się ze skargą do sądu administracyjnego i do spraw pracy w Budapeszcie. Utrzymywała, że „sposób” przemieszczania nie uległ zmianie, a zmieniono jedynie trasę. Inspektorat wniósł o oddalenie skargi. Sąd zapytał zatem TSUE, czy zmianę trasy należy uznać za „nielegalne przemieszczanie” odpadów w rozumieniu art. 2 pkt 35 lit. d rozporządzenia.
UZASADNIENIE
TSUE dokonał analizy wykładni przepisów rozporządzenia nr 1013/2006. Zwrócił uwagę, że zgodnie z nim ten, kto zgłasza przewóz odpadów, ma obowiązek wypełnić odpowiedni dokument. Na podstawie zawartych w nim informacji organ administracji wydaje zgodę na przewóz.
W przypadku zmian warunków przewozu, na który wydano zgodę, w tym zmian ilości odpadów, drogi, trasy, czasu przejazdu lub przewoźnika, zgodnie z art. 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1013/2006 ten, kto zgłasza przewóz, powinien niezwłocznie o tej zmianie zawiadomić odpowiednie organy i odbiorcę.
Zatem – zdaniem trybunału – „trasa” jest zdefiniowana jako „punkt wyjazdu i wjazdu do i z każdego zainteresowanego państwa”, czyli dotyczy przejść granicznych. Zmiana przejścia granicznego jest równoznaczna ze zmianą trasy, a to stanowi wg art. 17 ust. 1 tego rozporządzenia „istotną zmianę” w zakresie charakterystyki lub warunków przewozu.
W przypadku takiej zmiany art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 1013/2006 stanowi, że wymagane jest w zasadzie dokonanie nowego zgłoszenia. Poprzednie ustalenia dotyczące przewozu nie odpowiadają bowiem rzeczywistości, a zatem nie można uznać, że zgoda wydana na przewóz nadal obowiązuje. Przewóz, który różni się od tego w zgłoszeniu, powinien – zdaniem TSUE – zostać uznany za „nielegalny”, ponieważ odbywa się „w sposób, który nie jest zgodny z określonym w dokumencie”.
Celem rozporządzenia nr 1013/2006 jest ochrona środowiska. Odpady, które miały zostać przewiezione, znajdowały się na tzw. bursztynowej liście (m.in. stopy zawierające ołów, rtęć, arsen, kadm, odpady o charakterze wybuchowym, włókna przypominające azbest). Dla tego rodzaju odpadów konieczne jest zapewnienie optymalnego nadzoru i kontroli, stąd wynika wymóg pisemnej zgody na taki przewóz. Powinien wiązać się on z uprzednim zgłoszeniem umożliwiającym uzyskanie informacji i podjęcie koniecznych działań w celu ochrony zdrowia ludzi i środowiska, a zainteresowane podmioty mieć możliwość wnoszenia uzasadnionych sprzeciwów wobec takiego przewozu.
Zmiana przejścia granicznego bez zawiadomienia organów, które wydały zgodę na taki przewóz, wiąże się z naruszeniem art. 17 ust. 1 rozporządzenia nr 1013/2006. Oznacza to, że zadania nadzoru i kontroli nie mogłyby być wykonywane w optymalny sposób zgodnie z rozporządzeniem. A to sprawia, że przewóz można uznać za „nielegalny”.