Subskrybuj nas na Youtube
Kiedy małżonkowie mogą żądać rozwodu?
Orzeczenie rozwodu nie jest zależne od woli sądu, ale od spełnienia ustawowo określonych przesłanek. W świetle przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Z powyższego wynika, że co do zasady sąd orzeka rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Z zupełnym rozkładem pożycia małżeńskiego mamy do czynienia wówczas, gdy ustały łączące małżonków więzi, tj. więź fizyczna, psychiczna i gospodarcza. Podkreślić należy, że dopuszcza się orzeczenie rozwodu nawet jeśli małżonkowie nadal razem mieszkają, a więc gdy istnieje więź gospodarcza, ale ustały pozostałe więzi. Istnienie więzi gospodarczej może być przejawem jedynie sytuacji przymusowej i zarazem przejściowej. Z trwałym rozkładem pożycia mamy do czynienia z kolei wtedy, gdy w świetle ustalonych okoliczności sprawy brak jest przesłanek sugerujących, że małżonkowie do wspólnego pożycia powrócą (np. wrogie nastawienie do siebie małżonków, wzajemna niechęć czy wręcz nienawiść wykluczają powrót do wspólnego pożycia).
Pamiętaj! Jeżeli rozkład pożycia nie jest zupełny i trwały, sąd nie może orzec rozwodu. Nawet jeśli między małżonkami ustaną więzi psychiczna, fizyczna i gospodarcza, ale nie wystąpią okoliczności, które uzasadniałyby twierdzenie, że małżonkowie do wspólnego pożycia nie powrócą, sąd nie orzeknie rozwodu. Wykazywanie, że nie ustały wszystkie więzi łączące małżonków, albo że jest prawdopodobne, że małżonkowie do siebie wrócą, jest sposobem pozwalającym przekonać sąd rozwodowy, że zasadne będzie oddalenie powództwa o rozwód, czyli – mówiąc kolokwialnie – odmowa orzeczenia rozwodu.
Kiedy i jak skutecznie nie dopuścić do orzeczenia rozwodu?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wymienia sytuacje, w których mimo zaistnienia ustawowych przesłanek, sąd nie może orzec rozwodu. Okoliczności te mogą być podnoszone przez małżonka, który sprzeciwia się rozwiązaniu małżeństwa.
Po pierwsze, mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Uwaga! Wskazując na dobro wspólnych małoletnich dzieci musimy pamiętać, że nie chodzi tutaj o sferę materialną. A więc samo twierdzenie, że wskutek rozwodu pogorszy się sytuacja materialna dzieci nie uniemożliwi rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Orzeczenie rozwodu może być też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Kiedy to nastąpi? Np. w sytuacji choroby drugiego małżonka. Jeżeli małżonek pozwany jest chory i wymaga pomocy drugiego małżonka, albo orzeczenie rozwodu wiązałoby się z nieuzasadnioną krzywdą dla pozwanego małżonka, sąd powinien oddalić powództwo o rozwód, czyli odmówić rozwiązania małżeństwa.
Po drugie, rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Uwaga! Małżonek wyłącznie winny to taki, którego zachowanie przyczyniło się do powstania i utrwalenia rozkładu pożycia, przy czym zachowanie drugiego małżonka nie miało na rozkład pożycia wpływu. Np. jeżeli żona opuści dom rodzinny z powodu stosowania wobec niej przez męża przemocy (fizycznej lub psychicznej), to nie będzie ona uznana za winną rozkładu pożycia.
Małżonek, który nie chce, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód, może podnosić że rozwód jest niedopuszczalny, gdyż wyłączną winę za rozkład pożycia ponosi małżonek – powód. Oczywiście należy wskazać argumenty potwierdzające tę tezę. Małżonek taki może odmówić zgody na orzeczenie rozwodu.
Uwaga! Czasem odmowa zgody na rozwód, którego żąda małżonek wyłącznie winny jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Ma to miejsce w sytuacji, gdy np. podstawą odmowy zgody na rozwód jest chęć zemsty na małżonku wyłącznie winnym. Wtedy sąd mimo odmowy zgody na rozwód może go orzec, jeżeli oczywiście zachodzą ustawowe przesłanki.
Odpowiedź na pozew o rozwód jako narzędzie sprzeciwu wobec żądania orzeczenia rozwodu
Odpowiedź na pozew jest pismem procesowym wnoszonym przez stronę pozwaną. Jest ona skutecznym narzędziem procesowym pozwalającym odnieść się do twierdzeń i zarzutów zawartych w pozwie. W sprawie o rozwód, pozwany małżonek może kwestionować zasadność udzielenia rozwodu wskazując, że:
• nie są spełnione ustawowe przesłanki (rozkład pożycia nie jest zupełny i trwały);
• rozwód jest niedopuszczalny, gdyż żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia;
• orzeczenie rozwodu zagraża dobru ich wspólnych małoletnich dzieci;
• orzeczenie rozwodu jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Pamiętaj! W odpowiedzi na pozew należy wyartykułować wszystkie racje na rzecz bronionego przez siebie stanowiska. Należy ustosunkować się do żądań i twierdzeń powoda, a także powołać dowody i wskazać okoliczności, które mają potwierdzić nasze racje.
Podstawa prawna:
Art. 56, art. 57 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 583)
Art. 207 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014r., poz. 101)