Rozwód jest jednym z najcięższych przeżyć w życiu. Niekiedy, mimo usilnych starań, małżonkowie nie mogą dalej wspólnie żyć i jedynym sensownym wyjściem wydaje się rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Może pojawić się jednak pytanie, co w sytuacji, gdy przyczyną rozwodu ma być choroba drugiego małżonka. Czy w takiej sytuacji rozwód nadal jest dopuszczalny?
Uwaga! Chcesz poprawnie sporządzić pozew o rozwód bez orzekania o winie? Pobierz dokument Pozew o rozwód bez orzekania o winie

Przesłanki orzeczenia rozwodu

Co do zasady sąd orzeka rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Z zupełnym rozkładem pożycia małżeńskiego mamy do czynienia wówczas, gdy ustały łączące małżonków więzi, tj. więź fizyczna, psychiczna i gospodarcza. Podkreślić należy, że dopuszcza się orzeczenie rozwodu nawet jeśli małżonkowie nadal razem mieszkają, a więc gdy istnieje więź gospodarcza, ale ustały pozostałe więzi. Istnienie więzi gospodarczej może być przejawem jedynie sytuacji przymusowej i zarazem przejściowej. Z trwałym rozkładem pożycia mamy do czynienia z kolei wtedy, gdy w świetle ustalonych okoliczności sprawy brak jest przesłanek sugerujących, że małżonkowie do wspólnego pożycia powrócą (np. wrogie nastawienie do siebie małżonków, wzajemna niechęć czy nawet nienawiść wykluczają powrót do wspólnego pożycia).

Kiedy rozwód jest niedopuszczalny?

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazują, kiedy sąd nie będzie mógł orzec rozwodu, mimo zaistnienia wskazanych wyżej przesłanek trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. I tak też mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Ze sprzeczną z zasadami współżycia społecznego odmową na rozwód będziemy mieli do czynienia wtedy, gdy podstawą odmowy zgody na rozwód jest np. chęć zemsty na małżonku wyłącznie winnym czy niedopuszczenie do zalegalizowania nieformalnego związku, w którym ten pozostaje.

Nadszedł zatem czas, by zastanowić się, czy można skutecznie żądać rozwodu z powodu ciężkiej choroby drugiego małżonka.

Rozwód a choroba małżonka

Na początek należy podkreślić, że jednym z podstawowych obowiązków małżonków jest zobowiązanie do wzajemnej pomocy. Jak wynika z przepisów prawa rodzinnego, małżonkowie są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Czy w takim razie ciężka choroba drugiego małżonka może stanowić powód rozwodu? W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, wedle którego choroba jednego z małżonków zobowiązuje drugiego do dołożenia wszelkich możliwych starań w celu przywrócenia małżonkowi zdrowia. Jednakże, gdy mimo czynionych starań działania te nie przyniosły skutku, a rodzaj i czas trwania choroby (jej długotrwałość) uniemożliwiają normalne współżycie małżeńskie, chorobę tę można uznać za niezawonioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego (zob. orzeczenie SN z dnia 21.1.1959 r., II CR 1120/57).

Podstawa prawna:
Art. 23, art. 56 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 583)

Natalia Szok, aplikant radcowski, redaktor SerwisPrawa.pl