Najwyższa Izba Kontroli apeluje do ministra środowiska o dokończenie działań związanych z wprowadzeniem reformy gospodarki wodnej ujętych w projekcie nowej ustawy – Prawo wodne. Rząd jednak prace nad nim zamierza kontynuować dopiero w przyszłej kadencji.
NIK w najnowszym raporcie o zapobieganiu i obniżaniu zanieczyszczeń wód dorzecza Odry wskazuje, że pomimo przyjęcia przez siebie zobowiązania Polska wciąż nie przeniosła jeszcze do prawodawstwa polskiego kompletu przepisów wynikających z Ramowej Dyrektywy Wodnej (termin upłynął w dniu wejścia Polski do UE). W związku z tym Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę przeciwko Polsce, wnosząc o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.
– Niezależnie od grożących Polsce sankcji, niepełne przeniesienie postanowień dyrektywy może również negatywnie wpływać na możliwość pozyskania przez Polskę środków unijnych w nowej perspektywie budżetowej 2014–2020 w ramach ochrony środowiska i gospodarki wodnej – wskazuje izba.
NIK jednak dobrze ocenia działania na rzecz zapobiegania i trwałego obniżenia zanieczyszczeń wód dorzecza Odry. – Przyczyniły się do zmniejszenia ilości ścieków przemysłowych i komunalnych: wymagających oczyszczenia (o 10 proc.) oraz nieoczyszczonych odprowadzanych do wód dorzecza Odry (o ponad 13 proc). W latach 2010–2013 wzrosła – z 45 proc. do 50 proc. – ilość ścieków oczyszczanych w oczyszczalniach z podwyższonym usuwaniem biogenów, czyli związków azotu i fosforu, odpowiedzialnych za zwiększoną ilość zakwitów glonów, nadmierny rozwój roślin wodnych oraz masowe śnięcie ryb w Odrze – wyjaśnia NIK.
NIK zwrócił też uwagę, że w dorzeczu Odry systematycznie rośnie liczba aglomeracji posiadających oczyszczalnie ścieków. W 2013 r. miały je już niemal wszystkie miasta – 381 z 385 – leżące na tym obszarze. Kontrola stwierdziła także, że cześć wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 2010–2013 prawidłowo wydawał pieniądze na realizację zadań związanych z gospodarką wodną i ochroną wód (sprawdzono rozdysponowanie 658,4 mln zł z 4335,5 mln zł zaangażowanych środków). NIK wskazuje też jednak na wiele nieprawidłowych, opóźnionych lub niewystarczających działań, które nie pozwoliły na uzyskanie do 2015 r. znacząco lepszych efektów w zakresie poprawy stanu wód. W rezultacie na tym obszarze wymagany stan dobry posiada tylko 21 proc. rzek oraz 3 proc. jezior.