Od 1 marca prawie 2 500 gmin pracuje na nowym Systemie Rejestrów Państwowych. SRP połączył m.in. rejestry PESEL, dowodów osobistych i aktów stanu cywilnego w jeden system.

Dla obywatela oznacza to możliwość wyrobienia dowodu osobistego lub odpisu aktu urodzenia, czy małżeństwa w dowolnym urzędzie gminy lub urzędzie stanu cywilnego. 1 marca weszły w życie również inne zmiany, m.in. wprowadzono nowy wzór dowodu osobistego oraz możliwość zawarcia małżeństwa poza urzędem. Dzięki zmianom możemy także uzyskać numer PESEL dla narodzonego dziecka „od ręki”. Przedstawiamy analizę pierwszych miesięcy funkcjonowania nowego systemu.

Nowy dowód osobisty bez informacji o meldunku – oszczędność czasu i pieniędzy

Z nowych dowodów osobistych zniknął adres zameldowania, dzięki czemu przy każdej zmianie meldunku nie trzeba już wymieniać dokumentu. Od marca do końca czerwca, gminy w całym kraju przyjęły łącznie 1 561 833 wniosków o wydanie dowodów osobistych. W tym samym czasie dokonano około 300 tys. zameldowań lub wymeldowań obywateli. Gdyby nie wprowadzone od 1 marca zmiany w dowodach osobistych, każda z tych 300 tys. osób musiałaby wyrobić sobie nowy dokument tożsamości. Dzięki usunięciu z dowodów informacji o meldunku, zarówno państwo, jak i obywatele zaoszczędzili pieniądze, które byłyby wydane na około 300 tys. dowodów osobistych oraz fotografie. Ponadto mieszkańcy nie musieli tracić czasu, który przed 1 marca poświęciliby na wymianę dokumentu oraz na informowanie różnych instytucji o tym fakcie.

Coraz więcej aktów stanu cywilnego w SRP

1 marca weszła w życie nowa ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego wprowadzająca elektroniczny sposób prowadzenia rejestracji stanu cywilnego. Dzięki zmianom powstał ogólnopolski rejestr stanu cywilnego, który od 1 marca jest sukcesywnie napełniany. Oznacza to, że dokumenty możemy odebrać w dowolnym urzędzie stanu cywilnego na terenie kraju, jednak czas oczekiwania na otrzymanie odpisu danego aktu stanu cywilnego zależy od tego, do którego USC został złożony wniosek. W przypadku, gdy jesteśmy zameldowani np. w Gdańsku, a po odpis aktu przyszliśmy do urzędu w Warszawie, urzędnik z Pomorza, na wniosek urzędnika z Warszawy, musi wprowadzić nasz akt do systemu. Od marca do czerwca urzędy stanu cywilnego przeniosły do rejestru ponad 560 tys. aktów stanu cywilnego, w tym ok. 500 tys. to akty urodzenia i małżeństwa. Akty, które zostały już wprowadzone, możemy odbierać „od ręki” w dowolnym urzędzie na terenie całego kraju.

Zaświadczenia o stanie cywilnym oraz akty urodzenia, zgonu i małżeństwa

Do załatwienia wielu spraw konieczne są odpisy naszych aktów stanu cywilnego. Dotychczas, co do zasady musieliśmy jechać bezpośrednio do miejsca, w którym przechowywany był nasz akt (w przypadku aktu urodzenia miejscowość, w której przyszliśmy na świat). Wraz z uruchomieniem nowego systemu SRP i tę sprawę można załatwić dużo łatwiej. W wielu sytuacjach (np. sprawach załatwianych w urzędach stanu cywilnego) odpisy nie są już nam potrzebne, a w innych, po 1 marca możemy udać się do wybranego urzędu stanu cywilnego i poprosić o odpis. Od początku marca do końca czerwca, za pomocą Systemu Rejestrów Państwowych wydano łącznie 2 600 zaświadczeń o stanie cywilnym. Dodatkowo wydano 265 255 odpisów aktów urodzenia, 115 418 odpisów aktów małżeństwa oraz 278 076 odpisów aktów zgonu.

Zniesienie obowiązku meldunkowego oznacza same problemy
Zniesienie obowiązku meldunkowego oznacza same problemy

Zobacz również

Jakość naszych danych poprawia się

Bazy danych były przez lata prowadzone w niejednolitej formie i przez różne osoby. Niektóre dane do rejestru PESEL wprowadzane były błędnie (np. literówki w nazwie miejscowości, nazwisku rodowym, czy pomylona ulica z aleją) lub były niepełne. Dzięki aplikacji Źródło, która obsługuje System Rejestrów Państwowych jakość naszych danych poprawia się, ponieważ aplikacja wprowadza standaryzację. Niemożliwe jest już wprowadzenie np. błędnej nazwy miejscowości (Hrubieszow zamiast Hrubieszów). Aplikacja posiada słownik (oparty na rejestrze Teryt prowadzonym przez Główny Urząd Statystyczny), który czuwa nad poprawnością nazw. Co więcej, aplikacja sama wychwytuje i wskazuje nieścisłości w danych. Jednak by osiągnąć pełną poprawność danych w bazie, muszą one zostać zaktualizowane, a to dość czasochłonny proces. Od początku marca do końca czerwca usunięto już 634 649 niezgodności dotyczących m.in. imion, nazwisk czy adresu zameldowania.

Ślub poza urzędem stanu cywilnego

Od 1 marca przyszli małżonkowie mogą wziąć ślub poza urzędem stanu cywilnego, wcześniej było to możliwe wyłącznie w szczególnych i wyjątkowych okolicznościach. Trzeba jednak pamiętać, że miejsce ceremonii musi gwarantować zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. Za zorganizowanie takiej uroczystości przyszli małżonkowie muszą zapłacić 1000 zł. Od 1 marca zarejestrowano 863 śluby zawarte poza urzędem, najwięcej w województwach mazowieckim, pomorskim i wielkopolskim. Od zmiany przepisów urzędnicy udzielali ślubów już m.in. nad potokiem w Poroninie, na barce na Wiśle w Krakowie, czy w Muzeum Nadwiślańskim w Kazimierzu Dolnym.

E – usługi dla obywatela

Na platformie obywatel.gov.pl uruchomiono także 4 usługi z zakresu spraw obywatelskich. Możemy on-line sprawdzić:

  • czy nasz dowód osobisty jest gotowy do odbioru,
  • swoje dane w rejestrze PESEL,
  • swoje dane w Rejestrze Dowodów Osobistych,
  • czy nasz dowód jest unieważniony.

Od ich uruchomienia do końca lipca największą popularnością cieszy się usługa sprawdzenia statusu sprawy związanej z dowodem – skorzystano z niej 1 242 948 razy. 10 512 razy obywatele sprawdzili swoje dane w rejestrze PESEL, a 5 524 swoje dane w Rejestrze Dowodów Osobistych. Ponadto 8 793 sprawdzono, czy dowód osobisty jest unieważniony.