Subskrybuj nas na Youtube
Ojciec mojego dziecka ma zasądzone wyrokiem sądowym alimenty, ale ich nie płaci. Czy w takiej sytuacji mogę starać się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego i czy niezależnie od tego sama mam prawo umieścić ojca dziecka na liście dłużników – pyta pani Elżbieta.
/>
Uzyskanie alimentów z funduszu uzależnione jest od spełnienia kilku warunków. Przede wszystkim matka małoletniego dziecka mająca wyrok – a mimo to nieotrzymująca alimentów – musi najpierw uzyskać tzw. klauzulę wykonalności. Mówiąc w skrócie, mieć sądową pieczęć na odpisie wyroku alimentacyjnego. Wówczas staje się on tytułem wykonawczym.
Następnie z takim wyrokiem z klauzulą wykonalności należy pójść do komornika. Tytuł wykonawczy daje mu bowiem podstawę do rozpoczęcia egzekucji alimentów. Komornik ustala, jakie dochody uzyskuje rodzic zobowiązany do płacenia, a także jakim dysponuje majątkiem. Nie zawsze jednak egzekucja przynosi efekty. Z prawnego punktu widzenia uznaje się ją za bezskuteczną, jeśli w ciągu dwóch miesięcy komornik nie wyegzekwuje zaległych i bieżących alimentów.
I dopiero gdy egzekucja okaże się bezskuteczna, można rozpocząć starania o uzyskanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Najpierw jednak trzeba zorientować się, jaki jest dochód netto na osobę w rodzinie. Wypłata tych świadczeń zależy bowiem od spełnienia tzw. kryterium dochodowego, które wynosi 725 zł. Żeby więc otrzymać pieniądze z funduszu alimentacyjnego, dochód nie może przekraczać tej właśnie kwoty.
Przy ustalaniu uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego brane są pod uwagę dochody członków rodziny osiągnięte w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy i zmiany w sytuacji dochodowej stanowiące utratę lub uzyskanie dochodu w rozumieniu ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Dokładne informacje dotyczące tego, jakie dochody są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczeń, kiedy się je uzyskuje, a kiedy traci, można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: http://www.mpips.gov.pl.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18. roku życia. Jeżeli jednak uczy się w szkole lub szkole wyższej, to ma do nich prawo do ukończenia 25. roku życia. A jeśli ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, świadczenia z funduszu przysługują bezterminowo.
Nie można na nie liczyć, gdy osoba uprawniona zostanie umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej albo gdy wstąpi w związek małżeński.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednak nie wyższej niż 500 zł miesięcznie. Jeżeli więc zasądzono alimenty np. w wysokości 450 zł, to właśnie tyle wypłaci fundusz. Gdy natomiast wynoszą 1000 zł, to uprawniona osoba otrzyma z funduszu jedynie 500 zł.
Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a następnie ich wypłata następuje wyłącznie na wniosek osoby uprawnionej albo jej ustawowego przedstawiciela. Wniosek (wraz z wymaganymi dokumentami, m.in. zaświadczeniami z urzędu skarbowego o dochodach) może być składany albo w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej, albo w ośrodku pomocy społecznej, zależnie od tego, jakie rozwiązanie przyjęto w danej gminie (mieście). Formularze wniosków można pobrać w jednostce wypłacającej świadczenia, czyli zazwyczaj w miejscowym ośrodku pomocy społecznej. Są też dostępne na wspomnianej stronie internetowej MPiPS.
Prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane jest na tzw. okres świadczeniowy, czyli od 1 października do 30 września następnego roku (jednak nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku).
Wnioski o pieniądze na nowy okres świadczeniowy są przyjmowane od 1 sierpnia. Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenia na nowy okres dostarczy wniosek razem z wymaganymi dokumentami do 31 sierpnia, to ustalenie prawa do świadczeń z funduszu i wypłata za październik następuje do 31 października. Jeśli natomiast wniosek wraz z dokumentami zostanie złożony od 1 września do 31 października – ustalenie prawa i wypłata za październik nastąpią do 30 listopada.
Uwaga
Jeśli zmieni się liczba członków rodziny, dojdzie do uzyskania lub utraty dochodu albo też nastąpią inne zmiany mające wpływ na prawo do uzyskiwania pieniędzy z funduszu alimentacyjnego, to osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy muszą niezwłocznie powiadomić o tym organ wypłacający świadczenia.
Podstawa prawna
Art. 9, art. 10, art. 15, art. 18, art. 21 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 7 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego (Dz.U. nr 123, poz. 836).
PORADA EKSPERTA
Osoby uprawnione do alimentów lub ich prawni opiekunowie sami mogą podjąć działania, które pomogą im odzyskać należne pieniądze. Mają bowiem prawo zgłosić dłużnika alimentacyjnego do jednego z biur informacji gospodarczej. Aby skorzystać z tej możliwości, trzeba mieć wyrok sądowy orzekający o prawie do alimentów. Konieczne jest też posiadanie klauzuli wykonalności wyroku. Następnie należy skontaktować się z biurem informacji gospodarczej i przekazać informację określającą dane organu orzekającego, datę wydania oraz sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego zobowiązanie.
Zamieszczenie w ogólnodostępnej bazie dłużników osoby niepłacącej świadczeń nie wymaga wcześniejszego składania wniosku o wypłatę alimentów z funduszu alimentacyjnego. Wymaga natomiast wcześniejszego wysłania wezwania do zapłaty – w naszym przypadku na formularzu BIG InfoMonitor. Z naszych doświadczeń wynika, że 35 proc. takich wezwań sprawia, że dłużnik spłaca zobowiązanie jeszcze przed wpisaniem do bazy. Kolejne 25 proc. osób oddaje długi tuż po znalezieniu się w rejestrze. Jeśli jednak tego nie zrobią, wówczas przez 10 lat będą widnieli w bazie, do której zaglądają banki, firmy pożyczkowe, planujący nawiązać współpracę przedsiębiorcy, firmy telekomunikacyjne i wiele innych podmiotów. Tylko całkowita spłata zadłużenia może spowodować, że wpis zostanie usunięty z rejestru. Możliwość wykorzystania wpisu do biura informacji gospodarczej może być szczególnie pomocna dla osób, które ze względu na zbyt wysoką średnią dochodów na osobę w gospodarstwie domowym, nie otrzymują pieniędzy z funduszu alimentacyjnego.
