Subskrybuj nas na Youtube
Dokument zawiera 42 kwestie z kilkunastu dziedzin prawa - od karnego i cywilnego po rodzinne, wyborcze, autorskie, antymonopolowe, skarbowe, pracy i ubezpieczeń społecznych. Za nieprawidłowości i luki w prawie prof. Gersdorf uznała "wady legislacyjne, które w sposób istotny zakłócają proces stosowania prawa przez sądy powszechne i Sąd Najwyższy".
"Nie każda nieprawidłowość była jednak przedmiotem notyfikacji pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. W uwagach uwzględniono zwłaszcza te, które zostały zasygnalizowane wprost w orzecznictwie SN, przez prezesów sądów apelacyjnych, oraz przy okazji działalności opiniodawczej i analitycznej Biura Studiów i Analiz SN" - czytamy w opracowaniu.
Najwięcej, bo 13 uwag, sformułowano wobec przepisów Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego. Wskazano tu m.in. kwestię przepisów o zadośćuczynieniu za szkodę niemajątkową wyrządzoną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, bo - jak stwierdzono - brak jest ogólnej podstawy prawnej do żądania zadośćuczynienia za taką szkodę - można go dochodzić jedynie, gdy szkodę wyrządzono "czynem niedozwolonym".
Problemy stwarza sądom także stosowanie przepisów dotyczących opłat z tytułu wieczystego użytkowania garaży wielostanowiskowych. Kłopot w tym, że wobec udziałów w prawie wieczystego użytkowania przysługujących właścicielom wyodrębnionych prawnie lokali na jednej i tej samej nieruchomości mogą być stosowane różne stawki opłaty rocznej - czytamy w dokumencie.
Według I prezes SN, w wyniku analizy problematyki stosowania prawa cywilnego daje się również zaobserwować pogłębiający się chaos legislacyjny w obszarze przepisów regulujących przedawnienie roszczeń. Ogólna zasada z Kc określa 10-letni termin przedawnienia, ale w kolejnych nowelizacjach kodeksu i w innych ustawach pojawiają się coraz to nowe, inne terminy, a na wszystko nakłada się wadliwa praktyka stosowania prawa.
Wątpliwości budzą też przepisy ustawy o ogródkach działkowych - zauważa SN. Po tym jak w 2012 r. Trybunał Konstytucyjny uznał niekonstytucyjność niektórych przepisów tej ustawy okazało się, że problemy interpretacyjne budzą przepisy przejściowe dotyczące możliwości oddzielania się poszczególnych ogrodów działkowych od dotąd jedynej organizacji działkowców.
W dalszej części opracowania wskazano na problemy z interpretacją i stosowaniem niektórych przepisów Kodeksu karnego skarbowego o tym, czy zaskarżalne są zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu oraz postanowienia sądu o cofnięciu wyznaczenia obrońcy.
SN zgłasza też zastrzeżenia do dowodów z badania DNA w stwierdzaniu stosunku pokrewieństwa. Odwołując się do analizy orzecznictwa stwierdzono jednak, że sądy dopuszczają dowód zarówno z opinii uznanych placówek, jak i innych (nieatestowanych laboratoriów niepublicznych), w tym raport z badań przeprowadzonych "prywatnie" i anonimowo przed procesem, bez protokolarnego pobrania materiału genetycznego.
"Taka praktyka budzi uzasadnione zaniepokojenie, dlatego celowe jest unormowanie dowodu z badania DNA w kodeksie postępowania cywilnego, tak jak aktualnie jest szczegółowo unormowany dowód z grupowego badania krwi" - pisze I prezes SN, przywołując podobne stanowisko w tej sprawie Rzecznika Praw Obywatelskich.
SN jest zdania, że istnieje potrzeba wprowadzenia terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania sądowego, jeżeli potrzeba wznowienia wynika z rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - obecne prawo nie przewiduje takiej możliwości.
Za zasadne SN uznaje ujednolicenie terminologiczne przepisów dotyczących przedstawienia zarzutów w kontekście ich skuteczności oraz ujednolicenie przepisów dotyczących postępowań dyscyplinarnych
W dziale "Prawo pracy" SN zauważa nieścisłości w przepisach przyznających zawodowym kierowcom (obowiązanym do używania tachografów) prawo do diet z delegacji zagranicznej.
Sąd Najwyższy w zeszłorocznej uchwale przyjął, że zapewnienie pracownikowi-kierowcy samochodu ciężarowego odpowiedniego miejsca do spania w kabinie tego pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie stanowi zapewnienia przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu ustawy - co powoduje, że pracownikowi przysługuje zwrot kosztów noclegu według zasad naliczania diet zagranicznych.
"Rozstrzygnięcie to spotkało się z publiczną krytyką, szczególnie ze strony branży transportowej, choć stanowi zastosowanie obowiązujących regulacji prawnych" - pisze SN zauważając, że inne rozstrzygnięcie nie byłoby możliwe, a dezaprobata dla obecnego stanu rzeczy wymaga interwencji prawodawcy, ponieważ nie ma możliwości usunięcia istniejących wątpliwości w procesie wykładni prawa.
"Problemy w stosowaniu przepisów o uprawnieniach do świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu rodzicielstwa wymagają generalnej refleksji i przeformułowania przesłanek przyznawania tych świadczeń" - uważa SN.
Oceniając Prawo autorskie SN uznał, że "poważne wątpliwości co do prawidłowości" budzi przepis regulujący odszkodowanie ryczałtowe, bo jest ono całkowicie niezależne od winy sprawcy, a ponadto wysokość wypłacanego w tej sytuacji odszkodowania dwukrotnie przekracza, przynajmniej w sytuacjach typowych, wysokość poniesionej szkody.