Mediacja jest sposobem rozwiązywania sporów w ramach negocjacji prowadzonych przez strony przy wsparciu neutralnego mediatora. Na mocy Kodeksu postępowania cywilnego sąd może skierować sprawę do mediacji. W przypadku zawarcia ugody jest ona zatwierdzana przez sąd i może stanowić tytuł wykonawczy, na podstawie którego prowadzi się egzekucję, jeżeli dłużnik z ugody się nie wywiąże.

"W związku z odległymi terminami rozpraw, sędziowie coraz chętniej korzystają z możliwości kierowania spraw do mediacji. Tylko w pierwszym kwartale 2015 r. do mediacji skierowano 279 spraw z pionu gospodarczego SO w Warszawie. Połowa spraw, w których strony zdecydowały się podjąć mediację, zakończyła się zawarciem ugody mediacyjnej" - poinformowała sędzia Monika Pawłowska z warszawskiego sądu okręgowego.

Z kolei w zeszłym roku - jak przekazano PAP - z pionu gospodarczego warszawskiego SO skierowano do mediacji łącznie 771 spraw.

Remontujesz lub budujesz? Donos sąsiada może sprowadzić nadzór budowlany
Remontujesz lub budujesz? Donos sąsiada może sprowadzić nadzór budowlany

Zobacz również

Sąd Okręgowy w Warszawie rozpatruje dużą część spraw gospodarczych spośród tych, które wpływają do polskich sądów. "W 2014 r. do wydziałów gospodarczych sądu wpłynęły 8 tys. 472 sprawy. Jest to niemal jedna czwarta całego wpływu spraw gospodarczych do sądów okręgowych w Polsce" - zaznaczyła sędzia Pawłowska. W tym samym okresie do wydziałów gospodarczych Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy wpłynęło 66 tys. 201 spraw.

Ze statystyk resortu sprawiedliwości wynika, że w 2010 r. na podstawie postanowień sądów okręgowych w sprawach gospodarczych strony zostały skierowane do mediacji w 192 sprawach, zaś w 2014 r. już w 1 tys. 262 sprawach. Z kolei w odniesieniu do sądów rejonowych w 2010 r. strony skierowano do mediacji w 656 sprawach, zaś w zeszłym roku już w 1 tys. 834 sprawach.

"W sprawie, w której zawarto ugodę przed mediatorem, sąd zwraca powodowi trzy czwarte uiszczonej opłaty od pozwu, czyli nawet 75 tys. zł. Jednak najbardziej wymierną korzyścią mediacji jest niewątpliwa oszczędność czasu. Zamiast prowadzić kosztowny, czasem wieloletni proces, można zakończyć sprawę nawet w ciągu miesiąca" - podkreśliła sędzia Pawłowska.

Na rolę mediacji w tego typu sprawach zwraca też uwagę resort gospodarki. "Ważne, aby mediację widzieć nie jako jakiś abstrakt, o którym czytamy w podręcznikach i komentarzach, tylko jako realne narzędzie biznesowe użyteczne dla przedsiębiorców" - mówił wiceminister gospodarki Mariusz Haładyj podczas czwartkowego III Kongresu sporów sądowych, mediacji i arbitrażu Instytutu Allerhanda.

Jak dodawał, statystyki pokazują, że z każdym rokiem następuje istotny wzrost spraw wpływających do sądów. "Sądy mają określoną wydolność i trudno oczekiwać, że postępowania staną się krótsze tylko poprzez zmiany samych przepisów regulujących postępowania cywilne" - mówił. Dlatego - jak dodał - sposobem na odciążenie sądów może być upowszechnienie mediacji.

W najbliższy wtorek rząd ma zająć się projektem ustawy, która ma rozpropagować mediacje jako sposób rozwiązywania sporów między firmami. Propozycja - zgodnie z zapowiedziami jeszcze w maju powinna trafić do Sejmu. Projekt nowelizacji K.p.c. oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów opracowany został przez resort gospodarki we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości.

Nowa ustawa ma wprowadzić m.in. obowiązek informowania w pozwie, czy strony podjęły próbę polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu. Jeśli nie podjęto takiej próby, powód powinien wyjaśnić przyczyny. Ponadto wzmocniony ma zostać obowiązek informowania przez sąd o możliwości skierowania sprawy do mediacji, szczególnie na wstępnym etapie postępowania. Przewidziano też zachęty ekonomiczne. Pozwolą one m.in. zaliczyć koszty mediacji, prowadzonej na skutek skierowania przez sąd, do kosztów sądowych, co umożliwi zwolnienie osób niezamożnych od kosztów mediacji.

"Nie spodziewam się, że z dnia na dzień lawinowo nastąpi wzrost liczby mediacji, ale mam nadzieję, że nasze działania spowodują, iż systematycznie ten udział mediacji w sprawach gospodarczych będzie się zwiększał" - mówił Haładyj. Dodał, że w propagowaniu mediacji kluczowa jest rola sędziów, którzy są autorytetem dla stron postępowania.

"O ile spór sądowy często definitywnie kończy współpracę biznesową między przedsiębiorcami, o tyle mediacja umożliwia jej kontynuowanie. Przedsiębiorcy ze Stanów Zjednoczonych i zachodniej Europy już to zrozumieli. W Niemczech ponad 60 proc. ogółu spraw kończy się zawarciem ugody mediacyjnej" - wskazała natomiast sędzia Pawłowska. (PAP)

mja/ itm/