Od nowego roku łatwiej będzie można wyciąć drzewo z własnej posesji. Wszystko za sprawą poselskiego projektu, który pozwala karczować nawet większe niż do tej pory drzewa – bez zgłoszenia tego zamiaru do gminy. Poza tym, jeśli grubość pnia drzewa będzie zbyt duża, by wyciąć je bez dozoru, to zgłoszenia wycinki nie trzeba będzie zanosić osobiście. Będzie można to zrobić online. Przepisy skrócą również termin, w którym gmina może wnieść ewentualny sprzeciw na usunięcie drzewa.

Wycinka 2023. Co można wycinać bez pozwolenia

Podobnie jak w 2022 roku, zezwolenia na wycinkę w 2023 r. nie trzeba uzyskiwać, gdy chodzi o drzewa lub krzewy, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zezwolenie na usunięcie drzewa nie będzie również potrzebne w przypadku roślin, których pozbycie się nie będzie miało związku np. z dalszą ich sprzedażą.

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody zasadą jest, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości. W przypadku gdy teren, na której rosną drzewa lub krzewy należy do właściciela – uzyskane zezwolenie od gminy nie jest uzależnione od dodatkowych formalności.

Zgoda właściciela nie jest potrzebna, jeśli wniosek składa:

  • spółdzielnia mieszkaniowa
  • wspólnota mieszkaniowa, w której nieruchomością wspólną zarządza zarząd
  • zarządca nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa
  • użytkownik wieczysty nieruchomości
  • posiadacz nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, niebędący jednym z wymienionych wcześniej podmiotów.

Kiedy usunięcie drzewa lub krzewów bez zezwolenia

Nie trzeba uzyskać zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewów jeśli właściciel chce usunąć:

  • drzewa lub krzewy owocowe – chyba, że znajdują się one terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni. W takim przypadku będziesz potrzebować zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu. Tereny zieleni to np.: parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze;
  • krzewy na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy krzewy te znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni. Wtedy będziesz potrzebować zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu;
  • drzewa lub krzewy w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego;
  • drzewa lub krzewy należące do gatunków obcych, np. bożodrzew gruczołowaty. Ich wykaz znajdziesz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym;
  • drzewa lub krzewy na plantacjach lub w lasach – w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach;
  • drzewa lub krzewy z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową;
  • drzewa lub krzewy złamane lub przewrócone;
  • drzewa lub krzewy związane z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
  • drzewa lub krzewy usuwane w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000.

Zezwolenie na usunięcie drzewa

Zezwolenie na usunięcie drzewa dotyczy m. in. wycinki w pasie drogowym drogi publicznej, na obszarach objętych ochroną krajobrazową, w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrodniczego.

Od zasady konieczności uzyskania zezwolenia są wyjątki, które w określonych przypadkach liberalizują obostrzenie.

Jeśli usunięcie drzewa lub krzewu jest uzasadnione, to urząd wyda decyzję zezwalającą na usunięcie drzewa lub krzewu. W zezwoleniu określi m.in.: nazwę gatunku drzewa lub krzewu, które można usunąć, obwód pnia drzewa oraz termin usunięcia. Ponadto, urząd określi wysokość opłaty za usunięcie drzewostanu. Może też w zezwoleniu nakazać, aby wnioskodawca przesadził drzewa lub krzewy lub nasadził nowe.

Zgłoszenie usunięcie drzewa. Zmiany w prawie w 2023 r.

Poselski projekt ustawy – o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych zakłada zwiększenie o 20 cm – w stosunku do obecnie obowiązujących wymiarów – obwodu pnia drzewa, którego wycięcie wymaga zgłoszenia. Po wejściu w życie nowych przepisów właściciel będzie musiał zgłosić do urzędu wycinkę drzew, których obwód (mierzony na wysokości 5 cm) przekracza:

  • 100 cm – w przypadku topoli, wierzby, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
  • 85 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
  • 70 cm – w przypadku pozostałych gatunków.

Ustawa ma wejść w życie co do zasady 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Obecnie projekt jest po I czytaniu - Skierowano go do Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji. Planowane zmiany przepisów mają wejść w styczniu 2023 r.

Do czasu zmian, w 2022 r. zgłoszenie usunięcia drzewa koniecznie było, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi przekraczał:

  • 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
  • 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
  • 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.

Zgłoszenie i wniosek o wydanie zezwolenia usunięcia drzewa można wysłać drogą elektroniczną

Możliwość przesłania wniosku o wydanie zezwolenia bądź zgłoszenia wycięcia drzewa drogą elektroniczną (zezwolenie dotyczy osób prawnych i prowadzących działalność gospodarczą, a zgłoszenie - fizycznych) wprowadziła opublikowana ustawa z 26 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. poz. 2185). Wnioski mają być jednolite w całym kraju i niebawem zostaną zamieszczone na stronach Biuletynu Informacji Publicznej ministra klimatu i środowiska.

Zgłoszenie usunięcia drzewa. Termin na oględziny i sprzeciw

Po dokonaniu zgłoszenia zamiaru usunięcia drzewa urząd powinien wysłać wyznaczoną osobę do oględzin. Urzędnik musi faktycznie ustalić:

  • nazwę gatunku drzewa;
  • obwód pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo: - posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni, - nie posiada pnia – obwód pnia poniżej korony drzewa.

Poselski projekt ustawy – o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych przewiduje skrócenie z 21 do 14 dni terminu na dokonanie przez gminę oględzin drzew zgłoszonych do wycinki.

Skraca też z 14 do 7 dni termin na wniesienie przez urzędnika ewentualnego sprzeciwu. Ustawa zakłada 14-dniowy termin na rozpoznanie odwołania od sprzeciwu złożonego przez organ.

Usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu. Jeżeli sprzeciw nie zostanie wniesiony w terminie, można usunąć drzewo.

Organ może wnieść sprzeciw w przypadku:

  • lokalizacji drzewa:

- na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,

- na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub chronionym innymi zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

- na terenach objętych formami ochrony przyrody.

  • spełnienia przez drzewo kryteriów, o których mowa w przepisach o pomnikach przyrody.

Różnica między zgłoszeniem a zezwoleniem na wycinkę

Warto pamiętać, że samodzielnie należy zgłaszać drzewa o znacznej (określonej w przepisach) grubości pnia. Zezwoleniem objęta jest wycinka np. drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, usunięcie drzewa lub krzewu na obszarach objętych ochroną krajobrazową w granicach parku narodowego albo rezerwatu przyrodniczego.