"Najważniejszym zadaniem jest stworzenie procedury skutecznej sądowej kontroli decyzji o zakazie zgromadzeń, aby ich organizatorzy mogli liczyć na ostateczne rozstrzygnięcie sądu przed datą planowanego zgromadzenia" - oceniła HFPC w analizie opublikowanej na swej stronie internetowej. Dodała, że uregulować należy też kwestię tzw. zgromadzeń spontanicznych organizowanych w związku jakimś z nagłym zdarzeniem, często jeszcze tego samego dnia.

W połowie września zeszłego roku TK orzekł, że niekonstytucyjne są przepisy regulujące zakaz organizacji dwóch zgromadzeń w jednym miejscu i czasie oraz zapis, że zgromadzeniem jest "zgrupowanie co najmniej 15 osób". Ta część wyroku w większości weszła w życie już w momencie jego publikacji.

Ponadto TK stwierdził niekonstytucyjność zapisu o terminie zgłoszenia gminie planowanej manifestacji określonym na co najmniej trzy dni robocze przed datą zgromadzenia. Termin ten uznano za zbyt długi. Za niezgodny z ustawą zasadniczą uznano także zapis uniemożliwiający wniesienie skutecznego odwołania od decyzji o zakazie zgromadzenia. Te przepisy utracą moc obowiązującą 4 października.

Dlatego, według HFPC, w ustawie należy m.in. umieścić definicję zgromadzenia spontanicznego i procedurę zawiadamiania o nim administracji publicznej. Ponadto trzeba wprowadzić możliwość bezpośredniego odwołania do sądu od decyzji o zakazie zgromadzenia. "Uważamy, że szczególny charakter organizowania zgromadzeń publicznych dopuszcza jednoinstancyjne postępowanie sądowe" - podkreśliła fundacja.

HFPC uznała, że prace legislacyjne należy podjąć niezwłocznie. Do uchylenia zakwestionowanych przez TK przepisów zostało tylko osiem miesięcy. "Na obecnym etapie projekt ustawy powinien być już gotowy i poddany procesowi konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych" - wskazała fundacja.

Dodała, że niewykonanie wyroku TK do tego czasu skutkować będzie powstaniem luk w prawie, powodujących "niefunkcjonalność mechanizmów przewidzianych w ustawie".

Zdaniem HFPC "ze względu na zakres zmian główny ciężar przygotowania nowelizacji powinien spoczywać na Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji".

Odnosząc się do apelu HFPC, rzecznik prasowy MAC powiedział PAP, że w resorcie trwają prace nad projektem zmiany ustawy Prawo o zgromadzeniach. Dodał, że "niezależnie od tego prowadzone są działania o charakterze formalnym, zmierzające do uruchomienia procedury legislacyjnej".

Jednak zdaniem fundacji ze względu na kalendarz prac legislacyjnych i upływającą kadencję parlamentu można mieć wątpliwości, czy konieczne zmiany uda się wprowadzić do 4 października. W opinii HFPC "z trudem można sobie wyobrazić zamknięcie procesu ustawodawczego do tego czasu". (PAP)

mja/ akw/