List został podpisany na przełomie grudnia i stycznia w odpowiedzi na medialną dyskusję po publikacji raportu Senatu USA w sprawie metod CIA. W dyskusji tej niestety nie wypowiedziały się autorytety prawnicze. Stąd reakcja środowiska, jak widać dość skromnie reprezentowanego, na brak stanowiska prawników w sprawie stosowania tortur.

"My, niżej podpisani, przypominamy organom władzy Rzeczpospolitej Polskiej o obowiązku poszanowania następujących zasad wynikających z wiążącego Polskę prawa międzynarodowego i Konstytucji RP.

1. Stosowanie tortur jest naruszeniem przyrodzonej i niezbywalnej godności ludzkiej, której ochrona jest obowiązkiem wszystkich organów władzy.

2. Stosowanie tortur jest sprzeczne z systemem ogólnoludzkich wartości zakorzenionych w europejskiej kulturze prawnej, a także wyrażonych w Konstytucji RP.

3. Zakaz tortur stanowi element wiążących Polskę zobowiązań międzynarodowych będących podstawą współczesnego systemu ochrony praw człowieka. Zobowiązania te wynikają z następujących umów międzynarodowych – Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Politycznych (art. 7), Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Europejskiej Konwencji o ochronie praw i podstawowych wolności (art. 3), Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu oraz Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (art. 4).

4. Stosowanie tortur stanowi również naruszenie zasad prawa humanitarnego, m.in. konwencji genewskich (art. 3) czy art. 31 IV Konwencji genewskiej o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

5. W świetle prawa międzynarodowego zakaz tortur oznacza nie tylko zakaz stosowania tortur, ale także zakaz wydalenia osób z terytorium państwa do krajów, w których osoby te mogą być narażone na tortury.

6. W świetle Konstytucji RP stosowanie tortur jest zakazane w czasie pokoju, wojny oraz w stanach nadzwyczajnych (stanie wojennym, stanie wyjątkowym i stanie klęski żywiołowej).

7. Zakaz tortur ma charakter absolutny i obowiązuje bez względu na obywatelstwo ofiar. Zgodnie z art. 40 Konstytucji RP „nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych”. Nawet stan wyższej konieczności nie uzasadnia stosowania tortur.

8. Świadoma zgoda lub milczące przyzwolenie na stosowanie tortur na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej pociąga za sobą odpowiedzialność państwa za naruszenie zakazu tortur.

9. Władze krajowe, które wiedziały, wiedzą lub powinny wiedzieć o stosowaniu tortur są odpowiedzialne za brak ochrony jednostek, wobec których stosowano, stosuje się lub mogły być stosowane tortury.

10. Zarzut naruszenia zakazu tortur na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej pociąga za sobą obowiązek organów krajowych podjęcia efektywnego śledztwa prowadzącego do wyjaśnienia okoliczności sprawy i pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawców, a także wypłaty zadośćuczynienia dla ofiar.



















Grażyna Baranowska

Dr Maciej Bernatt

Adw. Zofia Bielecka

Dr Agnieszka Bieńczyk-Missala

Dominika Bychawska-Siniarska

Dr Agnieszka Demczuk

Dr Monika Domańska

Maria Ejchart-Dubois

Adw. Jacek Dubois

Dr Agnieszka Frąckowiak-Adamska

Adw. Monika Gąsiorowska

Adw. Ziemisław Gintowt

Barbara Grabowska-Moroz

Dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias

Prof. dr hab. Robert Grzeszczak

Dr Witold Klaus

Wojciech Klicki

Lidia Kołucka-Żuk

Dr Piotr Kładoczny

Dr Atina Krajewska

Dr Jan W. Kulesza

Maciej Kułak

Joanna Lora

Adw. Justyna Metelska

Dr Maria Niełaczna

Dr hab. Andrzej Mrozek

Dr Anna Mrozek

Dr Anna Niżankowska-Horodecka

Prof. dr hab. Wiktor Osiatyński

Ada Paprocka

Irmina Pacho

Dr Dorota Pudzianowska

Dr Grzegorz Rząsa

Julita Rybczyńska

Prof. dr hab. Wojciech Sadurski

Dr Katarzyna Sękowska-Kozłowska

Dr Michał Stępień

Dr Anna Śledzińska-Simon

Adw. Maciej Ślusarek

Krzysztof Śmiszek

Dr Dawid Sześciło

Jerzy M. Szczęsny

Małgorzata Szumańska

Katarzyna Szymielewicz

Adw. Jakub Wende

Adw. Monika Wieczorek

Prof. dr hab. Roman Wieruszewski

Prof. dr hab. Mirosław Wyrzykowski

Adw. Artur Zawadowski

Michał Ziółkowski"