TEZA: Przyczyną umorzenia postępowania na podstawie art. 182 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101; dalej: k.p.c.) jest tylko niezgłoszenie w określonym terminie wniosku o podjęcie. Jeżeli go zgłoszono, to – niezależnie od skuteczności – nie ma podstaw do umorzenia postępowania. Tylko brak jakiejkolwiek aktywności strony powodowej uzasadnia umorzenie postępowania.
Sygn. akt I CSK 733/13
POSTANOWIENIE SĄDU NAJWYŻSZEGO
z 28 listopada 2014 r.
STAN FAKTYCZNY
Sąd okręgowy w sprawie z powództwa A. spółki jawnej w W. przeciwko G.M.C. w Detroit umorzył postępowanie, uznając, że w ciągu roku od zawieszenia strona powodowa nie złożyła skutecznego wniosku o podjęcie postępowania. Sąd apelacyjny wskazał, że samo złożenie wniosku o podjęcie nie jest negatywną przesłanką umorzenia. Konieczne było też dokonanie czynności umożliwiającej nadanie sprawie dalszego biegu, tj. wskazanie siedziby strony pozwanej, do czego powódka była wzywana pod rygorem zawieszenia postępowania.
Skargę kasacyjną wniosła powódka.
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie. Wskazał, że zgodnie z art. 182 par. 1 k.p.c. sąd umarza postępowanie zawieszone m.in. na podstawie art. 177 par. 1 pkt 6 k.p.c., jeżeli wniosek o podjęcie nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu.
Wskazał, że zgodnie z wykładnią art. 182 par. 1 k.p.c. umorzenie postępowania jest swego rodzaju negatywną sankcją, z którą powinna się spotkać pasywna postawa strony inicjującej sprawę, która mimo zawieszenia postępowania z powodu przeszkód do jego prowadzenia nie podjęła w ciągu roku od daty wydania postanowienia o zawieszeniu czynności pozwalającej na podjęcie. Jednak w ocenie SN okoliczności rozpoznawanej sprawy wskazują na to, że nawet aktywna postawa powódki zmierzająca do usunięcia przeszkód będących przyczyną zawieszenia postępowania kończy się niepowodzeniem z przyczyn obiektywnych. Przeszkodą w podjęciu postępowania jest bowiem brak adresu siedziby pozwanej spółki, pod który można skutecznie doręczyć pozew, mimo wskazania go przez stronę powodową na podstawie informacji zawartych w aktach innej sprawy, a następnie wskazania przez stronę powodową adresu na podstawie informacji uzyskanych za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. SN zauważył, że w pewnych okolicznościach charakter przeszkody, która stała się przyczyną zawieszenia postępowania, wymaga dłuższego czasu na jej usunięcie niż rok od wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania. Należy się więc zgodzić z wyrażanym w judykaturze stanowiskiem, że przyczyną umorzenia postępowania na podstawie art. 182 par. 1 k.p.c. jest tylko niezgłoszenie w określonym terminie wniosku o podjęcie. Jeżeli go zgłoszono, to – niezależnie od skuteczności – nie ma podstaw do umorzenia postępowania. Tylko brak jakiejkolwiek aktywności strony powodowej uzasadnia umorzenie postępowania.