Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Na wokandzie SN stanął problem przedawnienia roszczeń wobec lokatorów notorycznie niepłacących za użytkowanie mieszkań komunalnych. Sprawę rozpoczęło oddalenie powództwa miasta przeciwko dwójce osób zalegających z opłatami na ponad 10 tys. zł. Dług ten obejmował należności z tytułu kosztów eksploatacji mieszkania (za dostarczanie wody, odprowadzenie ścieków, niezbędne remonty itp.). Wobec ich nieuregulowania przez najemców miasto musiało je opłacić, a następnie skierowało przeciwko lokatorom roszczenie odszkodowawcze.
Nieoczekiwanie jednak sąd I instancji oddalił powództwo gminy, uwzględniając zarzut przedawnienia podniesiony przez najemców. W uzasadnieniu wyroku tłumaczył, że żądane należności, stanowiąc tzw. odszkodowanie uzupełniające, nie zaliczałyby się do świadczeń okresowych i jako takie ulegałyby przedawnieniu w terminie 10-letnim (obowiązywał on w chwili złożenia pozwu; obecnie jest to termin 6-letni), gdyby nie były związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zdaniem sądu jednak roszczenie było w tym wypadku ściśle związane z działalnością gminy w zakresie gospodarki mieszkaniowej, dlatego przedawniło się z upływem trzech lat jako roszczenie z działalności gospodarczej.
To rozstrzygnięcie zanegowało miasto, twierdząc, że sąd źle zinterpretował przepisy kodeksu cywilnego o przedawnieniu roszczeń, a zwłaszcza art. 117 i 118 k.c. Pełnomocnik samorządu podkreślał w apelacji, że nie do przyjęcia jest uznanie dochodzonego roszczenia za pochodzące z działalności gospodarczej, gdyż obejmowało ono m.in. zwrot opłat za dostarczone media. Nie mogło się więc mieścić w pojęciu działalności gospodarczej gminy miejskiej.
Rozpoznający apelację sąd okręgowy dostrzegł w sprawie istotny problem prawny. Zadał więc Sądowi Najwyższemu pytanie prawne: czy roszczenie gminy wobec byłego najemcy o tzw. odszkodowanie uzupełniające (opłaty za media) jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i przedawnia się w terminie trzech lat?
SN przyjął pytanie do rozpoznania i udzielił odpowiedzi negatywnej. Stwierdził, że roszczenie odszkodowawcze uzupełniające, wynikające z art. 18 ust. 2 zdanie 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1234 ze zm.), obejmujące opłaty niezależne od właściciela, dochodzone przez gminę przeciwko osobie zajmującej lokal bez tytułu prawnego za okres po ustaniu tego tytułu, nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 118 k.c.
Tym samym w przypadku roszczenia odszkodowawczego uzupełniającego (zgodnie z ustawą jest to odszkodowanie, które ma pokryć straty właściciela lokalu przekraczające wysokość niezapłaconego czynszu) powinien obowiązywać ogólny termin przedawnienia dla zwykłych roszczeń, wynikający z art. 118 k.c. Obecnie jest to sześć lat, a w przypadku roszczeń powstałych przed wejściem w życie nowelizacji k.c. z kwietnia 2018 r. (tj. przed 9 lipca 2018 r.) termin wynosił 10 lat. ©℗
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2021 r. sygn. akt III CZP 85/20.www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
