W okresie przerwy w prowadzeniu zakładu można zgłosić się do dobrowolnych ubezpieczeń – emerytalnego, rentowego i zdrowotnego. Nie można jednak przystąpić do chorobowego i wypadkowego
Czy naliczać składki od minimalnej podstawy
Jestem zmuszona zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej. Chciałbym, aby ten okres nie stanowił przerwy w opłacaniu składek, od których zależy moja emerytura. Czy mogę kontynuować opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne?
TAK
Może pani złożyć wniosek o objęcie w okresie zawieszenia wykonywania działalności dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Nie jest natomiast możliwe przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. W okresie zawieszenia działalności składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nalicza się od obowiązującej przedsiębiorcę przed zawieszeniem podstawy wymiaru. W związku z tym minimalna podstawa wymiaru składek wynosi:
● proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (w 2014 roku 2247,60 zł) albo
● 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku – 504 zł).
Należy pamiętać, że jeżeli okres 24 miesięcy korzystania przez przedsiębiorcę z obniżonej podstawy wymiaru składek upłynie w trakcie zawieszenia wykonywania działalności, to począwszy od pierwszego dnia 25 miesiąca składki na dobrowolne ubezpieczenia należy opłacać od podstawy nie niższej od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 8, art. 18a, art. 36 a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Czy zmniejszyć proporcjonalnie wszystkie wpłaty
Od 10 października zawiesiłem prowadzenie działalności gospodarczej. Opłacałem składki od minimalnych podstaw. Czy wszystkie składki za część tego miesiąca mogę proporcjonalnie obniżyć?
NIE
Proporcjonalne zmniejszenie podstawy wymiaru dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Składka zdrowotna jest natomiast miesięczna i niepodzielna i dlatego trzeba ją opłacić w pełnej wysokości, mimo że wykonywanie działalności zawieszono od 10 października. Składka zdrowotna za październik nie może być zatem niższa niż 270,40 zł.
Składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne – emerytalne, rentowe i wypadkowe należy natomiast opłacić tylko za okres prowadzenia działalności w październiku. Jeżeli więc działalność została zawieszona od 10 października, to składki trzeba naliczyć za okres od 1 do 9 października. W tym celu należy proporcjonalnie zmniejszyć minimalną podstawę wymiaru składek (w 2014 roku 2247,60 zł albo 504 zł), dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Uzyskana w wyniku podzielenia liczba nie podlega zaokrągleniu i powinna zostać pomnożona w takiej postaci, w jakiej została wyliczona. Dopiero po przemnożeniu należy dokonać zaokrąglenia do pełnych groszy z uwzględnieniem trzeciego miejsca po przecinku. Obliczoną podstawę wymiaru składek należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę – jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,5 grosza, albo w dół – jeżeli końcówka jest niższa od 0,5 grosza. Zakładając, że przedsiębiorca opłaca składki od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w analizowanej sytuacji wyniesie 652,53 (2247,60 zł : 31 dni x 9 dni).
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 8, art. 18 ust. 9, art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Art. 79 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy muszę płacić ubezpieczenie zdrowotne
Od początku tego miesiąca zawiesiłem działalność gospodarczą. Nie będę rejestrował się w urzędzie pracy jako bezrobotny. Czy muszę opłacać w tym okresie jakieś składki, by móc skorzystać z bezpłatnego leczenia?
TAK
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia. Dlatego w tym okresie nie ma obowiązku opłacania składek.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej ustaje natomiast po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Zatem po 30 dniach od zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może korzystać z tych świadczeń. Aby nie utracić prawa do bezpłatnego leczenia, może zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny. Gdy nie jest to możliwe, może zawrzeć umowę o dobrowolne ubezpieczenie z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wówczas musi opłacać składkę od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Wynagrodzenie to w III kwartale 2014 r. wyniosło 3939,22 zł, a zatem składka na ubezpieczenie zdrowotne za październik, listopad, grudzień 2014 r. nie może być niższa niż 354,53 zł.
Podstawa prawna
Art. 13 pkt 4, art. 36a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).
Art. 5 pkt 3, art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 67 ust. 4, art. 68 ust. 4 pkt 1, art. 68 ust. 5 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy muszę zgłosić żonę do NFZ
Prowadzę jednoosobowo działalność gospodarczą. Opłacam za siebie wszystkie obowiązkowe składki. Zgłaszam też do ubezpieczenia zdrowotnego żonę. Czy jeśli zawieszę wykonywanie działalności i zawrę umowę z NFZ, będzie to nadal możliwe?
TAK
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej z tytułu prowadzenia działalności ustaje po upływie 30 dni od zawieszenia jej wykonywania. Dotyczy to również zgłoszonych przez przedsiębiorcę do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, m.in. małżonka.
Z uwagi, że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, możliwe jest zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia z NFZ. Osoba, która przystępuje do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, ma obowiązek zgłosić do tego ubezpieczenia członków rodziny. Oczywiście chodzi wyłącznie o członków rodziny, którzy nie mają swojego tytułu do ubezpieczenia. Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny nie wiąże się z koniecznością odprowadzania dodatkowej składki.
Po zawarciu umowy z NFZ ubezpieczony powinien złożyć w ZUS druk ZUS ZZA. Natomiast w celu zgłoszenia członków rodziny należy złożyć ZUS ZCNA. Dokumenty zgłoszeniowe do ZUS stanowią integralną część umowy.
Objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej na rachunek NFZ. Wysokość tej opłaty zależy od okresu, w którym osoba ubezpieczająca się dobrowolnie nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. Najniższa obecnie wynosi 787,84 zł i dotyczy osób, które nie były ubezpieczone w okresie od 3 miesięcy do roku. Pozostawanie w ubezpieczeniu przed tym okresem zwalnia z wnoszenia opłaty.
Podstawa prawna
Art. 67 ust. 4, art. 68, art. 69 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Czy prawo do ulgi zostanie przedłużone
Od roku prowadzę działalność gospodarczą. Opłacam składki od preferencyjnej podstawy wymiaru. Muszę jednak zawiesić działalność na co najmniej kwartał. Nie chcę w tym czasie opłacać żadnych składek. Czy prawo do korzystania z obniżonej podstawy składek zostanie wydłużone o okres, w którym działalność była zawieszona?
NIE
Składki od podstawy wymiaru stanowiącej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia mogą być opłacane przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej. Okres zawieszenia tej działalności nie ma wpływu na bieg tego terminu. Jeśli zatem okres 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności upłynie w trakcie zawieszenia działalności, to po jej wznowieniu konieczne będzie opłacanie składek od wyższej podstawy wymiaru. Stanowi ją zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (w 2014 roku wynosi 2247,60 zł).
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 8, art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.).