Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Chodzi o nowelizację Prawa upadłościowego i naprawczego, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

"Uchwalona ustawa ma na celu redukcję albo całkowite usunięcie barier w dostępie do tzw. upadłości konsumenckiej (upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), z uwzględnieniem słusznych interesów wierzycieli" - wyjaśniła prezydencka kancelaria w poniedziałkowym komunikacie.

Nowe przepisy zdecydowanie łagodzą rygory ogłoszenia upadłości konsumenckiej, wykluczając oddłużenie tylko tych osób, które popadły w kłopoty z powodu winy umyślnej lub rażącej niedbałości. Zakładają, że w imię humanitaryzmu bankructwo i oddłużenie konsumenta będzie w szczególnych okolicznościach możliwe nawet bez zaspokojenia wierzycieli i ustalenia planu spłat długu.

O ułatwienia w ogłoszeniu bankructwa i oddłużeniu konsumentów od dawna zabiegał Rzecznik Praw Obywatelskich. Dane jakimi dysponuje RPO wskazują bowiem, że dotychczas obowiązujące przepisy o upadłości konsumenckiej były zbyt restrykcyjne - w efekcie ogłoszono śladową liczbę upadłości.

Nowela obniża koszty całej procedury i przewiduje udzielanie "pożyczki" ze Skarbu Państwa na jej opłacenie. Opłata stała przy przystąpieniu do procedury upadłościowej ma być obniżona z 200 do 30 zł. A "pożyczka" ma być spłacana z majątku dłużnika po jego likwidacji, lub - w szczególnych wypadkach - nawet całkowicie darowana.

Nowela wprowadza też m.in. odstąpienie od rygoryzmu i formalizmu przy postępowaniu upadłościowym - sąd będzie mógł pominąć drobne braki we wnioskach i oświadczeniach konsumenta. Pozwala ponadto na bankructwo, jeśli dłużnik miał tylko jednego wierzyciela, co obecnie jest niemożliwe.

Zgodnie z nowymi przepisami konsument będzie miał możliwość zawarcia układu z wierzycielami w ramach postępowania upadłościowego, co ma mu np. umożliwić zachowanie mieszkania w zamian za ustalony za zgodą większości wierzycieli indywidualny plan spłat. Maksymalny okres oddawania długów - w ramach planu spłaty - skrócono z 5 do 3 lat.

Poza tym w sytuacji, gdy dłużnik - na potrzeby spłaty zadłużenia - sprzeda mieszkanie, będzie mu przysługiwała większa niż dotychczas suma na pokrycie kosztów wynajmu - z obecnej 12-krotności średniego czynszu najmu do 24-krotności średniego czynszu najmu.

Postanowienie o ogłoszeniu upadłości ma być niezwłocznie podawane do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w budynku sądowym oraz obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Mieszkanie za układ z wierzycielem: szansa dla zadłużonych
Mieszkanie za układ z wierzycielem: szansa dla zadłużonych

Zobacz również

Kancelaria Prezydenta wskazała, że w przypadku, gdy osobista sytuacja konsumenta w oczywisty sposób wskazywać będzie, że nie jest on zdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli "sąd umarzać będzie zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłaty".

Przepisy wprowadzają też prawo do złożenia skargi kasacyjnej od postanowienia sądu drugiej instancji o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań konsumenta bez ustalania planu spłaty.

Z danych Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor wynika, że problemy ze spłatą długów ma ponad 2 mln 300 tys. osób, a ich zobowiązania przekraczają 40 mld zł.