Czy można zagrodzić przejście nad jeziorem?

Przez całe lata chodziliśmy nad jezioro, idąc wzdłuż jego brzegu, by dotrzeć do lepszego wejścia do wody – opowiada pani Barbara. – To były prywatne tereny należące do miejscowych rolników i nikt nie robił problemu. W tym roku okazało się, że jedna z działek została sprzedana. Obecny właściciel przybił na drzewie tabliczkę z napisem „teren prywatny” i robi awantury, jeśli się przechodzi nawet nad samą wodą. Mówi, że ogrodzi posesję aż do lustra wody. Czy może tak zrobić? – pyta zmartwiona kobieta.

Nie powinien. Kwestie poruszone przez panią Barbarę reguluje ustawa – Prawo wodne. Rozróżnia ono wody publiczne i prywatne. Na przykład rzeki nazywane w ustawie śródlądową wodą powierzchniową płynącą są wodami publicznymi. Nie wolno więc grodzić ich brzegów, trzeba zapewnić swobodny dostęp do wody.

Natomiast w przypadku dostępu do jeziora problem jest złożony i zależy od stanu prawnego nieruchomości, na której się ono znajduje, tj. od tego, czy stanowi wodę publiczną w rozumieniu ustawy. Tylko wtedy, gdyby jezioro leżało w całości na gruntach prywatnych, właściciel ma prawo ogrodzić teren i zakazać dostępu do wody. Natomiast jeżeli nad jeziorem są działki, które dotykają linii brzegowej, a sam akwen już do nich nie należy, właściciele tych działek mają obowiązek umożliwić dostęp do wody szerokiej publiczności. Jak wyjaśnia adwokat Maciej Kijas, zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy wody stojące (jeziora) znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości.

Prawo nieużywane zanika? Z tym bywa różnie

Jeżeli grunt przy jeziorze i pod nim jest własnością prywatnego właściciela, może on ogrodzić teren aż do linii brzegu. Jeżeli jednak grunt pod jeziorem stanowi własność Skarbu Państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego, to stanowi wodę publiczną w rozumieniu art. 10 ust. 2 wspomnianej ustawy. W takiej sytuacji właściciel gruntu powinien umożliwić dostęp do jeziora. Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar.