KSIĘGA WIECZYSTA. Wpis i wykreślenie

Z treści księgi wieczystej możemy sprawdzić m.in. kto jest właścicielem nieruchomości i czy nieruchomość jest w jakiś sposób obciążona np. hipoteką banku lub zajęciem komorniczym. O wpis lub wykreślenie z księgi wieczystej należy wnioskować na formularzu KW-WPIS. Jak dokonać zmian w księdze wieczystej, krok po korku.

W Polsce ustrój ksiąg wieczystych powstał na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, zaś kwestie szczegółowe dookreślone są w – rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym.

Kto prowadzi księgi wieczyste (KW)

Księgi wieczyste prowadzi sąd rejonowy, dlatego wszelkie wnioski o założenie/zmianę/wpis księgi wieczystej należy kierować do właściwego wydziału sądu rejonowego. Sądem rejonowym właściwym będzie zawsze sąd miejsca położenia nieruchomości. Dla przykładu wskazujemy, że sądem właściwym dla nieruchomości położonych w Piasecznie będzie Sąd Rejonowy w Piasecznie, IV Wydział Ksiąg Wieczystych.

Gdzie jest dostępna treść księgi wieczystej

Dotychczasowa treść księgi wieczystej jest dostępna pod adresem: ekw.ms.gov.pl (w formie elektronicznej) lub we właściwym sądzie rejonowym (w formie papierowej).

Księgi wieczyste są jawne, co oznacza w praktyce, że ma do nich dostęp każdy zainteresowany po podaniu numeru księgi wieczystej.

Budowa księgi wieczystej - treść

Dotychczasowa treść księgi wieczystej w formie elektronicznej lub papierowej zawsze prezentowana jest poprzez podział na cztery części:

• pierwszy obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością;
• drugi obejmuje wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego;
• trzeci przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek;
• czwarty przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.

Kiedy należy skorzystać z ksiąg wieczystych

Najprościej odpowiedzieć: gdy chcemy dowiedzieć się więcej o nieruchomości np. ze względu na chęć jej zakupu. Z treści księgi wieczystej, tak jak wskazano wyżej, możemy sprawdzić m.in. kto jest właścicielem nieruchomości czy nieruchomość jest w jakiś sposób obciążona np. hipoteką banku lub zajęciem komorniczym.

Wpis i zmiana wpisu do księgi wieczystej (KW)

Właściciele nieruchomości lub osoby uprawnione mają możliwość, składania wniosków o zmianę/wpis w księdze wieczystej. W niektórych przypadkach za uprawnionego wniosek złoży notariusz. Notariusz może złożyć wniosek o zmianę wpisu w przypadku zmiany właściciela nieruchomości.

Dla przykładu należy wskazać, że możliwość dokonania wpisu dotyczy ujawnienia, w szczególności:

• prawa najmu lub dzierżawy, prawo odkupu lub pierwokupu, prawo dożywocia;
• roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego albo o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego; dotyczy to także roszczeń przyszłych;
• roszczenia wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników;
• roszczenia współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności;
• wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Wnioski do właściwego sądu składa się na formularzu.

Formularze są dostępne:

• w budynku sądu przy biurze/okienku podawczym;
• na stronie internetowej prowadzonej przez ministerstwo sprawiedliwości (wystarczy wpisać w wyszukiwarce internetowej formularze wniosków w sprawach ksiąg wieczystych – pamiętajmy, że każda strona administracji publicznej musi mieć w adresie oznaczenie „gov”.

Formularz (KW-WPIS). Jak wypełnić formularz o wpis/wykreślenie w księdze wieczystej

Za pomocą formularza (KW-WPIS) możemy m.in. dokonać:

• sprostowania oznaczenia nieruchomości/ujawnienia budynku lub urządzenia;
• wykreślenia;
• odłączenia wyodrębnienia części nieruchomości i przyłączenia tej części do innej, istniejącej księgi wieczystej;
• wpisać współwłaściciela, użytkownika wieczystego (współużytkownika wieczystego), uprawnionego (współuprawnionego) do nieruchomości;
• wpisać roszczenie o wpisanie roszczenia i hipoteki o ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości.

Na stronie 3 formularza (KW-WPIS) musimy podać dane wnioskodawcy i uczestników postępowania. Wnioskodawcą jest ten kto składa formularz.

Uczestnikami są pozostałe osoby np. współwłaściciele lub bank w przypadku wpisu obciążenia hipotecznego. Jeśli wnioskodawców lub uczestników jest więcej niż miejsc w formularzu KW-WPIS należy załączyć formularz KW-WU.

Dla przykładu wskazujemy, że wykreślenie roszczenia dotychczasowego właściciela gruntu o opłatę przekształceniową z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego na cele mieszkaniowe wymaga złożenia wniosku na formularzu KW-WPIS uzupełnienia rubryki 1,2,3 – stanowiącej oznaczenie sądu właściwego i numer księgi wieczystej i wpisania w rubryce 7 żądania o treści: Wnoszę o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej nr ……………………. roszczenia dotychczasowego właściciela gruntu o opłatę przekształceniową z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego we własność, na podstawie zaświadczenia wydanego przez ……………………….., z dnia ……………………….. r. znak: …………………………… w oparciu o treść art. 7 ust. 9 ustawy z 20.07.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.

W pozostałych rubrykach należy wpisać dane wnioskodawcy i uczestników.

Załączniki do wniosku o wpis do księgi wieczystej - opłaty

Do wniosku należy dołączyć stosowne zaświadczenie o dokonaniu opłaty przekształceniowej oraz opłatę sądową w wysokości 250,00 złotych.

Do wniosku należy załączyć również (zależnie od sytuacji) np.:

• akt notarialny
• orzeczenie sądu
• decyzję administracyjną
• inny dokument stanowiący podstawę wniosku

Zwolnienie od kosztów sądowych

Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu może nastąpić tylko przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej. Najpierw należy wnioskować o zwolnienie od kosztów sądowych, a następnie uzyskane zwolnienie dołączyć do wniosku w postępowaniu wieczystoksięgowym, np. o wpis lub wykreślenie z księgi wieczystej.

Założenie księgi wieczystej. Formularz (KW-ZAL)

Założenie księgi wieczystej wymaga złożenia wniosku na formularzu (KW-ZAL) oraz załączenia dokumentów w nim wskazanych, a także podania danych wnioskodawcy i uczestników.

Zmiana wpisu/założenia księgi wieczystej. Jak złożyć wniosek

Wniosek można złożyć osobiście w sądzie lub za pośrednictwem operatora pocztowego.

Przed wysłaniem należy podpisać wniosek i dokonać właściwych opłat przewidzianych prawem. Opłatę można dokonać osobiście w sądzie lub elektronicznie za pośrednictwem przelewu na właściwy numer konta bankowego należący do sądu właściwego. Informację o opłatach znajdziemy na stronie internetowej właściwego sądu lub bezpośrednio w sądzie.

Brak złożenia opłaty lub uiszczenie jej w niewłaściwej wysokości spowoduje zwrot wniosku. Zwrot wniosku nie oznacza, że straciliśmy możliwość zmiany wpisu/założenia księgi wieczystej. Po otrzymaniu zwrotu wniosku – a właściwie postanowienia o zwrocie wniosku mamy 7 dni na uzupełnienie opłaty, uzupełnienie opłaty w terminie spowoduje, że wniosek pozostanie w sądzie i zostanie rozpatrzony.

Średni czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku zależy od sądu, choć zazwyczaj zajmuje to od kilku do kilkunastu dni. Na stronie internetowej danego sądu są też numery telefonów do wydziałów ksiąg wieczystych, gdzie można uzyskać podstawowe informacje.

Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Jeśli nie ma przeszkód formalnych i prawnych wpis trafia do centralnej bazy danych ksiąg wieczystych. O wpisie zostają powiadomieni uczestnicy postępowania.

Stan prawny na dzień 13 kwietnia 2021 r.

Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej, a jest jedynie informacją przybliżającą wskazaną w nim problematykę. Udzielenie porady prawnej wymaga poznania stanu faktycznego w indywidualnej sprawie.