Osoby pełniące funkcje publiczne zostaną zobowiązane do składania takich dokumentów w formie elektronicznej. To ułatwi ich kontrolę
To, że do projektu ustawy, która ma kompleksowo uregulować zasady składania i kontroli oświadczeń majątkowych, wprowadzono tak istotne zmiany, potwierdza DGP Patrycja Loose, rzecznik prasowy ministra sprawiedliwości.
– Obecna wersja projektu ustawy poddawana uzgodnieniom wewnątrzresortowym przewiduje obowiązek składania oświadczeń majątkowych w formie dokumentu elektronicznego. Będzie on wymagał bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą kwalifikowanego certyfikatu albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP – wskazuje.
Projekt przewiduje jednocześnie, że w okresie przejściowym będzie dopuszczalne składanie oświadczeń w formie papierowej.
Pierwotna wersja przewidywała utrzymanie obecnej zasady, czyli że oświadczenia będą wypełniane ręcznie, a nie elektronicznie, i zawieszane na stronie BIP jako skan. Eksperci m.in. Fundacji Batorego wskazywali, że to istotny minus utrudniający analizę oświadczeń, czy prowadzenie społecznej kontroli. Wskazywali, że istotne jest, aby w takiej formie oświadczenia były udostępniane. Taki kierunek zmian postulował również m.in. szef CBA.
– To będzie jedna z najbardziej rewolucyjnych zmian w obszarze oświadczeń majątkowych. Urzeczywistnia ona zasadę ich jawności. Jeżeli deklaracje będą wypełniane w formie elektronicznej, to będą one mogły być poprawnie odczytane przez obywateli. Do tej pory nawet ogólnodostępne oświadczenia nie były wartościowym źródłem informacji – ocenia Krzysztof Izdebski, prawnik Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska.
Tłumaczy, że dziś sprawdzanie oświadczeń to syzyfowa praca. Pismo ręczne bywa niemożliwe do odczytania, gdy publikuje się je w formie skanu. Na taki problem wskazywali także prawnicy Fundacji Batorego, którzy analizowali oświadczenia samorządowców.
– Elektroniczne formaty otwierają możliwość systemowego badania deklaracji majątkowych i wyciągania wniosków w tym zakresie – komentuje Anna Wojciechowska-Nowak, ekspert programu Odpowiedzialne Państwo Fundacji Batorego.
Pewnym problemem będzie wciąż to, że oświadczenia będą publikowane na stronach różnych organów (a nie jak np. w Bułgarii w specjalnym serwisie). To będzie utrudniało zestawienie danych np. z różnych gmin.
– Jest jeszcze inny aspekt, związany z ochroną danych osobowych czy szerzej – prawa do prywatności. Działania związane z ponownym wykorzystaniem danych z oświadczeń mogą posłużyć do profilowania osób pod kątem posiadanych przez nie kredytów, samochodów itp. Dlatego przewiduję, że tą sprawą zajmie się generalny inspektor ochrony danych osobowych – uważa Krzysztof Izdebski.
Zmiany wciąż nie zostały przekazane do konsultacji i uzgodnień z innymi ministerstwami.
– Planujemy, że projekt trafi do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych jeszcze w lipcu – zapowiada Patrycja Loose.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o oświadczeniach majątkowych składanych przez osoby pełniące funkcje publiczne w uzgodnieniach wewnątrzresortowych