Nie może być wątpliwości czy dowolności przy prowadzeniu zgromadzeń i zjazdu - mówi Anisa Gnacikowska, zastępca sekretarza NRA.

19 grudnia ma odbyć się nadzwyczajny Krajowy Zjazd Adwokatury w formie zdalnej. Jego celem jest zmiana regulaminu KZA i zgromadzeń izbowych. Po co?

Zmiany, które proponujemy w nowym regulaminie, wprowadzają zasady przeprowadzenia obrad i wyborów na zgromadzeniach i Krajowym Zjeździe Adwokatury odbywających się w trybie zdalnym. Konieczność ich wprowadzenia wynika z ograniczeń i zakazów, obowiązujących w związku ze stanem epidemii, które uniemożliwiają okręgowym radom adwokackim przeprowadzenie zgromadzeń izbowych, a Naczelnej Radzie Adwokackiej KZA sesji plenarnych. Niezależnie od ograniczeń wprowadzanych rozporządzeniami mamy też pełną świadomość ryzyka związanego ze zgromadzeniem w jednym miejscu wszystkich członków izby. W Warszawie jest to ok. 5 tys. uprawnionych osób. W najmniejszych izbach to zwykle ok. 200 osób. Do tej pory odbyło się sześć zgromadzeń, pozostałe okręgowe rady adwokackie, kierując się troską o życie i zdrowie członków izby, wstrzymały się z organizacją do czasu wprowadzenia w regulaminie zmian umożliwiających ich przeprowadzenie w innej formie niż sesje plenarne. Proponujemy więc nowe zasady, które mają umożliwić organizację zgromadzeń w trybie zdalnym albo hybrydowym, czyli częściowo zdalnie, a częściowo stacjonarnie.
W tym trybie zgromadzenia przeprowadziły Wrocław i Kraków, więc jednak są takie możliwości już dziś.
Izby we Wrocławiu i Krakowie odbyły zgromadzenia w trybie hybrydowym: część osób uprawnionych wzięła udział w obradach w sposób bezpośredni, w miejscu zwołania zgromadzenia, a dla pozostałych została zapewniona transmisja obrad i głosowanie online. Obecny regulamin przewiduje możliwość transmisji przebiegu obrad przy zapewnieniu identyfikacji odbiorców oraz głosowania przy użyciu elektronicznego systemu liczenia głosów, z których to możliwości izby we Wrocławiu i Krakowie skorzystały. Tym niemniej są wątpliwości co do możliwości przeprowadzenia zgromadzeń wyłącznie w trybie zdalnym oraz stosowania przepisów regulaminu do organizacji przebiegu obrad i wyborów w tym trybie. Obecne przepisy regulują przebieg obrad i wyborów w czasie sesji plenarnych i mogą być stosowane do prac w trybie zdalnym jednie odpowiednio, tak aby odpowiadały warunkom korzystania ze środków porozumiewania się na odległość. Naszym zamiarem jest wprowadzenie jasnej regulacji, aby zasady obrad i wyborów w czasie zgromadzeń obywających się w trybie zdalnym wynikały wprost z przepisów regulaminu.
Czy te wątpliwości dotyczą też samego nadzwyczajnego zjazdu?
Będzie się on odbywał na podstawie art. 55 prawa o adwokaturze oraz art. 14hb ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Ustawa ta daje nam możliwość podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Czyli są już regulacje umożliwiające organizowanie zdalnych zjazdów.
To są przepisy pozwalające na podejmowanie uchwał przy pomocy środków porozumiewania się na odległość. Aby przeprowadzić w trybie zdalnym zwyczajny zjazd czy zgromadzenie, na których mają być przeprowadzone wybory, i odbyć obrady w formie choćby zbliżonej do tradycyjnej, konieczne są przepisy dokładnie określające np. zasady zgłaszania kandydatów, wniosków i projektów uchwał, zabierania głosów w dyskusji czy przebiegu samych wyborów.
Czy sama zmiana regulaminu wystarczy, czy trzeba też czekać na zmiany ustawowe?
Przedmiotem naszych prac jest regulamin, który w wystarczającym zakresie normuje przygotowanie oraz przebieg obrad i wyborów na zgromadzeniach izb i krajowym zjeździe. Równocześnie w Sejmie są procedowane przepisy dające upoważnienie dla NRA do określenia sposobu działania zgromadzeń i KZA oraz przeprowadzenia wyborów w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Jeśli wejdą one w życie, NRA podejmie w tym przedmiocie stosowną uchwałę. Regulamin, który będziemy procedować na nadzwyczajnym zjeździe, obejmuje nie tylko stan epidemii COVID-19, lecz także inne nadzwyczajne sytuacje uniemożliwiające odbycie zgromadzenia w trybie stacjonarnym, bez zagrożenia dla bezpieczeństwa jego uczestników.
I jakie dokładnie rozwiązania przewidziano na takie sytuacje?
Zmiany idą w kierunku przede wszystkim ustalenia zasad przeprowadzenia obrad i wyborów na zgromadzeniach i zjeździe w trybie zdalnym. Są to zasady komunikacji pomiędzy prezydium a uczestnikami obrad, przeprowadzenia obrad (nie tylko w jednym miejscu, lecz także w różnych lokalizacjach, by można było prowadzić jednocześnie obrady w różnych salach). Inne przepisy regulują procedurę wcześniejszego, przed zgromadzeniem czy zjazdem, zgłaszania wniosków i projektów uchwał oraz kandydatów na stanowisko izbowe, do organu samorządu albo na delegatów na zjazd. Przewidziano też sposób wcześniejszej publikacji list kandydatów i zasady zgłaszania zastrzeżeń do opublikowanych list. Jasno określone zostają też zasady udziału w zgromadzeniu i zjeździe (sposób przekazywania loginów i haseł), potwierdzenia obecności (logowanie do systemu informatycznego), a także zasady głosowania tak, by zachować jego tajność (zapewniające brak możliwości powiązania oddawanego głosu z określonym uczestnikiem). Przewidziano także możliwość korzystania z różnych środków porozumiewania się na odległość dostosowanych do aktualnych możliwości technicznych, takich jak poczta elektroniczna, komunikatory zapewniające bezpośredni przekaz w czasie rzeczywistym wizji i dźwięku czy wymianę naprzemienną wiadomości tekstowych. Jako prawnicy chcemy tak jednoznacznie uregulować środowisko normatywne, aby nie było wątpliwości czy dowolności przy prowadzeniu zgromadzeń i zjazdu.