Problem wziął się z tego, że w 2004 r. Polska niestarannie wdrożyła przepisy unijnej dyrektywy dotyczące VAT od aportów. Zwolniła je z VAT, podczas gdy mogła jedynie wyłączyć je z opodatkowania. Powstał więc problem, czy mimo błędnie wdrożonej unijnej dyrektywy podatnik zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Wyrok NSA dotyczy przedsiębiorcy, który w 2007 r. wniósł działkę do spółki jawnej założonej z żoną. Nie skorygował podatku naliczonego, bo był zdania, że nie ma takiego obowiązku, skoro działka służyła i nadal będzie służyć działalności opodatkowanej.
Izba Skarbowa w Katowicach uznała to za nieprawidłowe. Stwierdziła, że skoro wniesienie aportu do spółki było zwolnione z VAT, to podatnik powinien był skorygować podatek naliczony. Wywiodła zwolnienie z obowiązującego wówczas par. 8 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach przedsiębiorca podnosił, że zdaje sobie sprawę z przysługującego mu zwolnienia, ale- jak podkreślał - było ono niezgodne z dyrektywą 2006/112/WE i nie powinien on ponosić negatywnych konsekwencji błędów ustawodawcy.
WSA przyznał mu rację. Potwierdził, że zwolnienie aportów z VAT było niezgodne z prawem wspólnotowym i że w takiej sytuacji podatnik nie miał obowiązku korygować podatku naliczonego. „Podatnik nie może bowiem ponosić konsekwencji niezgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym w postaci konieczności dokonywania korekty podatku wcześniej naliczonego” – orzekł WSA.
NSA oddalił skargę kasacyjną izby, ale zarazem nie zgodził się z WSA w kwestii podatku naliczonego. Jak wyjaśnił sędzia Ryszard Pęk, WSA błędnie założył, że gdyby przedsiębiorca skorzystał ze zwolnienia, to wciąż przysługiwałoby mu prawo do odliczenia VAT.
Naczelny Sąd Administracyjny odwołał się tu do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 28 listopada 2013 r. (sygn. C-319/12), z którego wynika, że nawet jeżeli zwolnienie przewidziane przez prawo krajowe jest niezgodne z dyrektywą 2006/112/WE, to podatnik nie może korzystać ze zwolnienia i jednocześnie odliczyć podatek naliczony.
Obecnie aporty są opodatkowane poza wyjątkami dotyczącymi wniesienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 12 marca 2014 r., sygn. akt I FSK 21118/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia