Wspólny zespół do spraw etyki Okręgowej Rady Adwokackiej i Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie zatwierdził projekt nowego Kodeksu Etyki Adwokackiej, opracowany przez okręgowe izby adwokatów i radców prawnych z Warszawy. Przedmiotowy akt stanowi wstęp do dyskusji nad jednolitym uregulowaniem kwestii etycznych dla całego środowiska prawniczego.

Przyjęty projekt wprowadza pewne dyferencjacje odnośnie poprzednich uregulowań w tym Kodeksu Etyki Adwokackiej. Jak podkreślają projektodawcy obecny akt w swoim zakresie mieści wiele istotnych norm i postanowień, które obligują środowisko, zaznaczając jednocześnie, iż istniejąca w obecnym stanie prawnym różnica w zakresie czynności zawodowych nie stanowi przeszkody w stosowaniu Projektu zarówno do adwokatów, jak i radców prawnych.

Reklama/ informacje/ akwizycja

Do kluczowych rozstrzygnięć należą kwestie wprowadzające kryterium rozróżnienia reklamy od informacji. Kodeks kładzie nacisk na przedmiotową dyferencjację obydwu definicji. Projekt stanowi, iż zakazana jest wszelka reklama i akwizycja. Pierwsza zakłada bowiem odwoływanie się do ocen w pozyskiwaniu klientów i co za tym idzie, nie zwiększa ich orientacji na rynku usług prawniczych.

Druga zaś stanowi o zakazie bezpośredniego zwracania się do klientów, choćby z rzeczowymi danymi dotyczącymi wykonywania zawodu, jeśli nie wyrazili oni wyraźnego w tym zakresie życzenia i jest formą niedozwolonego sposobu pozyskiwania klientów, niezależnie od tego, czy zawiera elementy wiedzy, czy elementy ocenne. Przepisy wymieniają przykłady zakazanej akwizycji, wskazując na objęte zakazem, czynności polegające na składaniu nieproszonych wizyt, odbywaniu nieumówionych rozmów telefonicznych czy przesyłaniu niezamówionej korespondencji.

Połączenie zawodów

Jak podkreślają projektodawcy niniejszy Projekt może znajdować zastosowanie zarówno do adwokatów i radców prawnych w obecnym kształcie tych zawodów, jak i do nowego zawodu adwokata. Możliwość taką rodzi fakt, iż prace nad Projektem toczyły się pod dyktando przedstawicieli obydwu środowisk z jednoczesnym założeniem połączenia zawodów. Należy zatem stwierdzić za głosem projektodawców, iż przedmiotowy akt jest materialnie, jak i proceduralnie dostosowany do perspektywy połączenia zawodów adwokata i radcy prawnego.

Wydaje się, iż można go określić jako milowy krok w kierunku konwergencji zawodów, która również ma swoje odzwierciedlenie w aksjologicznych procesach legislacyjnych, które doprowadziły do powierzenia tym zawodom bardzo podobnych funkcji w systemie organów i korporacji ochrony prawa.

Aktualizacja obowiązków zawodowych

Ponadto projektodawcy uznali, iż aktualizacji wymaga zakres obowiązków zawodowych adwokatów i radców prawnych. Postanowiono wypracować w tym względzie nowe przepisy jak i rozbudować dotychczasowe dotyczące między innymi takich zagadnień, jak komunikacja między adwokatem i radcą prawnym a klientem, w tym obowiązki informowania klienta, przeprowadzania z nim konsultacji oraz uzyskiwania jego zgody na niektóre czynności zawodowe.

Pomimo powyższych regulacji w Projekcie wyraźnie da się zauważyć rezygnację z wyodrębniania przepisów dotyczących relacji z klientami, sądami czy urzędami.

Jednym z ważniejszych celów Projektu na jaką zgodnie wskazują projektodawcy, jest potrzeba ustalenia obowiązków zawodowych w sytuacji zbiegu norm etyki zawodowej w przypadku wspólnego wykonywanie zawodu przez adwokatów i radców prawnych.

Kodeks Etyki uregulował również kwestie pierwotne dla wykonywania zawodu, takie jak konflikt interesów czy pojęcie tajemnicy zawodowej jako jednego z podstawowych obowiązków adwokatów uregulowanym już na poziomie ustawowym

Kolejny etap prac

Dalsze prace nad Projektem zakładają jego publiczną dyskusję z udziałem przedstawicieli zawodów adwokata i radcy prawnego oraz wszystkich zainteresowanych osób.

Zdaniem projektodawców zrealizowanie założeń przedmiotowego aktu będzie możliwe z jednej strony przez przyjęcie przez samorządy zawodowe adwokatury i radców prawnych w takim samym brzmieniu, jedynie ze zmianami uwzględniającymi różnicę w tytułach zawodowych. Innym sposobem realizacji przedstawionych w projekcie celów, może być przyjęcie go przez samorząd zawodowy adwokatury powstały wskutek połączenia zawodów adwokata i radcy prawnego.

W myśl Założeń do projektu ustawy o zawodzie adwokata z dnia 22 października 2009 r. wydanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości należy zatem skonstatować, iż „(…)do budowania instytucji nowej adwokatury konieczne jest, by wszystkich jej członków obowiązywały spójne zasady etyczne”, jeżeli jej utworzenie będzie wyrazem woli obydwu środowisk.

Paulina Szewioła

Zobacz także:

Zmiana ustawy o utworzeniu PARP



Dostępność pomocy prawnej w Polsce