Trybunał Konstytucyjny orzekł, że brak sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu oraz nieuwzględnienie możliwości zaskarżenia postanowienia sądu o cofnięciu wyznaczenia obrońcy z urzędu są niezgodne z konstytucją.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 81 § 1 Kodeksu postępowania karnego w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego, który złożył wniosek w trybie art. 78 § 1 k.p.k. postępowania karnego, jest niezgodny z art 42 ust. 2 w związku z art. 45 ust. 1 i z art. 78 konstytucji.
Ponadto TK uznał, że art. 78 § k.p.k. w zakresie, w jakim nie przewiduje zaskarżenia postanowienia sądu o cofnięciu wyznaczenia obrońcy z urzędu, jest niezgodny z art. 78 w związku z art. 42 ust. 2 konstytucji.
W ocenie Trybunału rozstrzygnięcie w sprawie wyznaczenia obrońcy z urzędu powinno, co do zasady, podlegać weryfikacji sądowej, zgodnie z wymogami art. 45 ust. 1 oraz art. 78 konstytucji. Ewentualne odstępstwo od zasady zaskarżalności byłoby możliwe jedynie przy założeniu, że da się uzasadnić szczególnymi okolicznościami legitymowanymi konstytucyjnie- dodał.
Zobacz: TK: Sędziowie bez dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny
Drugi zaskarżony przepis dotyczy cofnięcia przez sąd wyznaczenie obrońcy z urzędu jeśli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których go wyznaczono. Ustawodawca nie przewidział weryfikacji tej decyzji procesowej.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego cofnięcie wyznaczenia obrońcy z urzędu na podstawie art. 78 § 2 k.p.k. dotyczy kwestii mającej zasadnicze znaczenie z punktu widzenia realizacji przez oskarżonego przysługującego mu prawa do obrony w procesie karnym. W sytuacji braku wyznaczenia obrońcy z wyboru i cofnięcia wyznaczenia obrony z urzędu, oskarżony będzie musiał bowiem samodzielnie przedstawiać przed sądem swoją sprawę. Trybunał podkreślił, że rozstrzygnięcie sądu na podstawie art. 78 § 2 k.p.k. oddziałuje bezpośrednio na tę sferę uprawnień oskarżonego, które wynikają z gwarancji prawa do obrony. W związku z powyższym , w ocenie TK, powinna ona podlegać merytorycznej weryfikacji i nie może być objęta wyjątkiem, o którym mowa w art. 78 zdanie 2 konstytucji.
PS/źródło:TK
Zobacz także: