Objęcie w dniu 1 lipca 2011 roku przez Polskę Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oznacza przewodniczenie w pracach Rady przez kolejne 6 miesięcy. W zakresie wymiaru sprawiedliwości priorytetem ma być współpraca sądowa w sprawach cywilnych, karnych, oraz w obszarze prawa gospodarczego.

W zakresie współpracy sądowej w sprawach cywilnych priorytetem mają być m.in. działania mające na celu uproszczenie wykonywania przysługujących obywatelom praw w sferze majątkowej.

Istotne znaczenie będą miały prace nad zmianą rozporządzenia Bruksela I, określającego zasady jurysdykcji, uznawania orzeczeń oraz ich wykonywania w przeważającej większości spraw cywilnych i handlowych. Zmiana może mieć duże znaczenie np. dla polskich przedsiębiorców, ponieważ przyspieszy egzekwowanie wierzytelności od zagranicznych kontrahentów.

Uregulowanie postępowania spadkowego


Jak podkreśla Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski Polska Prezydencja będzie również dążyć do zakończenia w Radzie UE trwających od 1, 5 roku prac nad projektem rozporządzenia w sprawie dziedziczenia i Europejskiego Certyfikatu Spadkowego . W niektórych państwach członkowskich brakuje odpowiednich dokumentów legitymizujących spadkobiercę, takich jakie funkcjonują w Polskim systemie prawnym. Europejski Certyfikat Spadkowy miałby wypełnić tę lukę, co byłoby również korzystne dla Polski.

Przyjęcie tego rozporządzenia, regulującego kwestię dziedziczenia, niezwykle uprości postępowania spadkowe w ramach których zawarty jest jakiś element zagraniczny, np. spadkodawca zmarł zagranicą lub zostawił część swojego majątku w innym państwie.

E-handel, czyli 28 reżim prawny

Aktualnie ok. 50 % transakcji internetowych nie dochodzi do skutku, z tego względu, że część kontrahentów nie ma zaufania do nowych państw członkowskich i ich systemów prawa, co jest wyrazem dyskryminacji obywateli tzw. Nowej Unii.

Sposobem na rozwiązanie tego problemu mógłby być dodatkowy, wspólny dla wszystkich państw członkowskich, reżim prawny, wybierany dobrowolnie przez strony transakcji.
Takie wspólne ramy prawne, określane również jako 28 reżim prawny UE funkcjonowałyby obok istniejących 27 systemów prawnych państw członkowskich UE i byłby zespołem reguł dotyczących formy umowy, jej warunków, a także zasad gwarancji oraz rękojmi.

W praktyce mogłoby to wyglądać tak, że na stronie internetowej przedsiębiorcy prowadzącego sprzedaż przez Internet umieszczony byłby „blue button”- „niebieski guzik”, którego naciśnięcie byłoby jednoznaczne z wyborem Instrumentu Opcjonalnego jako systemu prawa, na podstawie którego zawierana byłaby dana umowa.
Jest to pierwszy realny plan wprowadzenia jednego zunifikowanego projektu w całej Unii Europejskiej, który nie będzie uchylał przepisów w żadnym z krajów, ale da możliwość wyboru nowego rozwiązania.

W październiku 2011 roku Komisja Europejska ma szczegółowo przedstawić całościowy projekt dotyczący tego instrumentu.

Ministerstwo Sprawiedliwości oczekuje również na prezentację przez Komisję Europejską projektu związanego z utworzeniem tzw. Europejskiego Prawa Kontraktowego. Instrument ten może być pomocny w rozwiązaniu rzeczywistego problemu gospodarczego.

Mocniejsza pozycja ofiary

W zakresie współpracy dotyczącej prawa karnego Ministerstwo będzie dążyło do wzmocnienia praw ofiar przestępstw. Polska Prezydencja poprowadzi dyskusję nad wnioskiem Komisji Europejskiej, dotyczącym stworzenia kompleksowego instrumentu ochrony ofiar przestępstw, w tym w zakresie uprawnień przysługujących im w postępowaniu karnym.
Projekt będzie miał szczególne znaczenie dla Polaków, którzy padli ofiarą przestępstwa za granicą, jak również dla spraw o charakterze ściśle krajowym. Dodatkowo Polska Prezydencja będzie starała się przeforsować projekt dyrektywy o prawie do porady adwokata.

Ministerstwo Sprawiedliwości postawiło sobie ambitne cele na czas polskiej Prezydencji w Radzie UE, których realizacja w znacznej mierze ułatwi obywatelom funkcjonowanie w granicach Unii Europejskiej.

Anna Sergiej

Zobacz także:

Instrument opcjonalny w zakresie europejskiego prawa umów

Polska Prezydencja w Radzie UE - priorytety