Uzupełniające świadczenie emerytalne, wypłacane partnerowi pozostającemu w związku partnerskim w niższej wysokości niż świadczenie wypłacane w przypadku małżeństwa, może stanowić dyskryminację ze względu na orientację seksualną.

W takim przypadku dyskryminacja ze względu na orientację seksualną pojawia się gdy w danym reżimie prawnym, związek partnerski jest zastrzeżony dla osób tej samej płci i gdy pod względem prawnym i faktycznym stanowi sytuację porównywalną z małżeństwem

Stan faktyczny

Sąd rozpatrywał sprawę mężczyzny, który pracował do czasu kiedy to stał się niezdolny do pracy, na rzecz miasta Hamburg w Niemczech, w charakterze pracownika administracyjnego. W tym czasie mieszkał stale z innym mężczyzną z którym zawarł zarejestrowany związek partnerski, zgodnie z niemiecką ustawą o zarejestrowanych związkach partnerskich z dnia 16 lutego 2001 r. Mężczyzna poinformował pracodawcę, po czym zażądał przeliczenia wypłacanego mu uzupełniającego świadczenia emerytalnego poprzez zastosowanie korzystniejszej klasy podatkowej, odpowiadającej klasie stosowanej do świadczeniobiorców pozostających w związku małżeńskim.

Miasto odmówiło z tego względu, że jedynie beneficjenci pozostający w związku małżeńskim i niebędący w trwałej separacji oraz beneficjenci uprawnieni do zasiłków rodzinnych lub podobnych świadczeń są uprawnieni do zaszeregowania ich do korzystniejszej klasy podatkowej. Mężczyzna wszczął postępowanie przed sądem pracy w Hamburgu, Sąd ten skierował do ETS pytania w przedmiocie wykładni ogólnych zasad i przepisów prawa Unii dotyczących dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w zakresie zatrudnienia i pracy.

Wyrok Trybunału

W swoim wyroku z dnia 10 maja 2011 roku, Trybunał stwierdził w pierwszej kolejności, że uzupełniające świadczenia emerytalne – takie, jakich dotyczy niniejsza sprawa – podlegają zakresowi stosowania dyrektywy 2000/78.

Różnice prawne pomiędzy stanami cywilnymi

Trybunał przypomniał, po pierwsze, że ustalenie istnienia dyskryminacji ze względu na orientację seksualną wymaga, by rozpatrywane sytuacje były porównywalne, w sposób szczególny i konkretny w świetle danego świadczenia.
W tym względzie Trybunał zauważył, że niemiecka ustawa o zarejestrowanych związkach partnerskich wprowadziła instytucję związku partnerskiego dla osób tej samej płci, a tym samym zdecydowano, że osobom tym nie zostanie udostępniona instytucja małżeństwa, która pozostaje zastrzeżona dla osób odmiennej płci. W następstwie stopniowego zbliżenia reżimu prawnego utworzonego dla zarejestrowanego związku partnerskiego z reżimem prawnym obowiązującym w przypadku małżeństwa nie istnieją już, zdaniem sądu krajowego, znaczące różnice prawne pomiędzy tymi dwoma stanami cywilnymi w niemieckim porządku prawnym. Pozostająca jeszcze bowiem podstawowa różnica polega na tym, że małżeństwo zakłada, że małżonkowie są odmiennej płci, podczas gdy zarejestrowany związek partnerski zakłada, że partnerzy są tej samej płci.

Obowiązki partnerów i małżonków są porównywalne

W procedowanym przypadku uprawnienie do uzupełniającego świadczenia emerytalnego zakłada nie tylko, że partner pozostaje związku małżeńskim, lecz jeszcze, że nie jest ze swym małżonkiem w trwałej separacji, ponieważ świadczenie to ma na celu zapewnienie zainteresowanemu dochodu zastępczego, a pośrednio osobom z nim żyjącym. W tym względzie Trybunał podkreślił, że niemiecka ustawa o zarejestrowanych związkach partnerskich przewiduje, że partnerzy posiadają wobec siebie wzajemne zobowiązania polegające na zapewnianiu sobie pomocy i wsparcia oraz na przyczynianiu się w odpowiedni sposób do zaspokajania potrzeb wspólnoty partnerskiej poprzez pracę i posiadany majątek, podobnie jak ma to miejsce między małżonkami podczas ich wspólnego życia. Tym samym, zdaniem Trybunału, takie same obowiązki spoczywają na zarejestrowanych partnerach jak na małżonkach. Z tego wynika, że obie sytuacje są zatem porównywalne.

Kryterium mniej przychylnego traktowania ze względu na orientację

Trybunał stwierdził, że jeśli chodzi o kryterium mniej przychylnego traktowania ze względu na orientację seksualną, okazuje się, że w omawianym przypadku świadczenie emerytalne zostałoby powiększone, gdyby wstąpił w związek małżeński zamiast zawierać zarejestrowany związek partnerski z mężczyzną. Ponadto, korzystniejsze traktowanie nie jest związane ani z dochodami stron związku, ani z posiadaniem dzieci, ani z innymi czynnikami związanymi z potrzebami ekonomicznymi małżonka. Jeśli chodzi o skutki dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, Trybunał uściślił, że zważywszy na pierwszeństwo prawa Unii, jednostka może dochodzić prawa do równego traktowania wobec wspólnoty lokalnej, nie czekając na to, by przepis ten został uzgodniony z prawem Unii przez ustawodawcę krajowego. Z drugiej strony Trybunał podkreślił, że jednostka może dochodzić prawa do równego traktowania dopiero po upływie terminu transpozycji omawianej dyrektywy, czyli od dnia 3 grudnia 2003 r.

RO/źródło: curia.pl

Zobacz także:

ETS o kryterium miejsca wykonywania działalności zawodowej

Wyrok ETS w sprawie reklamy porównawczej