W dniu 12 kwietnia 2011 r. Rząd przyjął założenia do ustawy o sankcjach dla podmiotów zatrudniających obywateli państw trzecich przebywających wbrew przepisom. Zakazane będzie zatrudnianie obywateli państw trzecich przebywających w Polsce nielegalnie. Założenia przewidują również rozwiązania regulujące sprawy związane z wypłatą zaległego wynagrodzenia dla tych osób.
Zgodnie z przyjętymi założeniami, zakazane będzie zatrudnianie obywateli państw trzecich przebywających w Polsce nielegalnie. Osoba zamierzająca zatrudnić cudzoziemca będzie miała obowiązek zażądać dokumentu potwierdzającego fakt jego legalnego pobytu w Polsce. Kopia tego dokumentu powinna być przechowywana przez przedsiębiorcę przez cały czas obowiązywania umowy o pracę. Założenia zawierają również rozwiązania regulujące sprawy związane z wypłatą zaległego wynagrodzenia dla osób objętych założeniami ustawy.
W sprawach związanych z dochodzeniem roszczeń o wypłatę, przyjęty będzie co najmniej trzymiesięczny okres, chyba że pracodawca lub zatrudniony przedstawią dokumenty potwierdzające, że okres zatrudnienia był inny. Zgodnie z dyrektywą 2009/52, w projekcie wprowadzony zostanie przepis, na podstawie którego w przypadku roszczeń o wypłatę domniemanie uzgodnionego zatrudnienia będzie wynosić trzykrotność minimalnego wynagrodzenia.
Sankcje karne
Wobec osób naruszających przepisy dotyczące zatrudniania obywateli państw trzecich unijne prawo przewiduje różnego rodzaju sankcje, m.in. pozbawienie dostępu do funduszy unijnych na 3 lata lub zwrot pomocy finansowej uzyskanej w okresie 12 miesięcy poprzedzających nielegalne zatrudnienie. W katalogu tych sankcji są również: wykluczenie z postępowań o zamówienie publiczne, zamknięcie zakładu czy wstrzymanie pozwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej.
Prawo unijne zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia takowych sankcji. Na gruncie polskiego prawa przepisy te będą stosowane z zachowaniem indywidualnego podejścia wobec każdego przypadku, z wyjątkiem wykluczenia z udziału w zamówieniach publicznych. Zastosowanie wymienionych sankcji będzie zależeć od przesłanek takich jak uporczywe ponawianie zatrudnienia nielegalnie przebywających w Polsce obywateli państw trzecich, znaczna liczba zatrudnionych czy zatrudnienie małoletnich. W związku z tym zaproponowane będą zmiany przepisów ustawy o finansach publicznych. W przypadku wykluczenia z możliwości otrzymywania pomocy lub dotacji publicznych proponuje się, aby okres ten wynosił 3 lata.
Odpowiedzialność głównego wykonawcy
Przewiduje się, że główny wykonawca (osoba zlecająca podwykonawcy) ma być odpowiedzialny za naruszenie przepisów o nielegalnym zatrudnianiu obywateli państw trzecich. W sytuacji, gdy podwykonawca jest niewypłacalny, uporczywie uchyla się od wypłaty należności lub w innych szczególnych przypadkach, np., gdy przemawia za tym ważny interes cudzoziemca, będzie zobowiązany do wypłacenia cudzoziemcowi zaległego wynagrodzenia i poniesienia kosztów przesłania wypłaty do państwa, do którego obywatel państwa trzeciego powrócił lub został wydalony. Podobne rozwiązania mają obowiązywać w przypadku innych podwykonawców.
Zgodnie z założeniami, przepisy projektowanej ustawy wprowadzą zmiany w kilku innych ustawach, w tym m.in. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób prawnych, Kodeksie karnym czy Prawie zamówień publicznych.
Zaproponowana w założeniach koncepcja ustawy ma na celu zmniejszenie rozmiarów szarej strefy w gospodarce oraz ograniczenie zjawiska nielegalnej imigracji do Unii Europejskiej.
RO/źródło:KPRM
Zobacz także: