Pracownice w ciąży, z którymi rozwiązano stosunek pracy powinny korzystać ze skutecznej ochrony sądowej praw przysługujących im na mocy prawa wspólnotowego.
Trybunał przypomniał, że państwa członkowskie są zobowiązane przyjąć przepisy niezbędne dla umożliwienia osobom, które uznają się za poszkodowane, dochodzenia swych praw na drodze sądowej zgodnie z zasadą sądowej ochrony praw przyznanych jednostkom na mocy prawa wspólnotowego. Tym samym pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły, i pracownice karmiące piersią powinny być chronione przed konsekwencjami niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy. Przepisy krajowe powinny być tego rodzaju, by zapewnić faktyczną i skuteczną ochronę prawną, mieć prawdziwie odstraszające działanie w stosunku do pracodawcy, a w każdym razie być odpowiednie do poniesionej szkody i wyrządzonej krzywdy. Do sądu krajowego, który jako jedyny posiada bezpośrednią wiedzę na temat zasad proceduralnych dotyczących postępowań krajowych, należy zbadanie, czy zasady te są przestrzegane.
Piętnastodniowy termin do wniesienia skargi
O ile Trybunał uznał, że państwa członkowskie mogą ustalać rozsądne terminy do wniesienia skargi, o tyle takie terminy nie mogą powodować, by wykonanie praw nadanych przez wspólnotowy porządek prawny stało się praktycznie niemożliwe czy nadmiernie utrudnione. W tym względzie zasady proceduralne dotyczące skargi o stwierdzenie nieważności i przywrócenie zwolnionego pracownika do pracy wydają się pociągać za sobą niedogodności mogące nadmiernie utrudniać realizację praw przysługujących kobietom w ciąży na podstawie prawa wspólnotowego.
W odniesieniu do terminu piętnastu dni, Trybunał stwierdził, że termin ten jest szczególnie krótki, aby móc skutecznie zasięgnąć porady prawnej, a w stosownym przypadku sformułować i złożyć skargę o stwierdzenie nieważności i przywrócenie do pracy w przedsiębiorstwie. Ponadto, kilka dni wliczonych w ten termin piętnastu dni może upłynąć zanim kobieta w ciąży otrzyma pismo informujące ją o wypowiedzeniu stosunku pracy, ponieważ wydaje się, że termin ten rozpoczyna bieg, zgodnie z orzecznictwem sądów luksemburskich, od dnia złożenia w urzędzie pocztowym pisma wypowiadającego stosunek pracy a nie od dnia jego otrzymania. Jeżeliby sąd krajowy uznał, po dokonaniu należącej do niego oceny okoliczności faktycznych i prawnych, że termin prekluzyjny piętnastu dni nie szanuje wymogu skutecznej ochrony sądowej praw przyznanych jednostkom na mocy prawa wspólnotowego, termin ten byłby sprzeczny z dyrektywą 92/85.
Wyłączenie skargi o odszkodowanie
Według sądu krajowego, jedyną skargą przysługującą pracownicy, z którą rozwiązano stosunek pracy w trakcie jej ciąży jest skarga o stwierdzenie nieważności i przywrócenie do pracy w przedsiębiorstwie, z wyłączeniem innych środków prawnych w obszarze prawa pracy, takich jak skarga odszkodowawcza.
Tym samym, gdyby okazało się, po dokonaniu przez sąd krajowy oceny, że zasady proceduralne związane z jedyną skargą przysługującą pracownicom, z którymi rozwiązano stosunek pracy w trakcie ciąży nie szanują wymogu skutecznej ochrony sądowej praw przyznanych jednostkom na mocy prawa wspólnotowego, to takie ograniczenie środków prawnych wprowadzałoby mniej korzystne traktowanie kobiety związane z ciążą i stanowiłoby z tego względu dyskryminację w rozumieniu dyrektywy 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn2
Jeżeliby sąd krajowy stwierdził takie naruszenie zasady równego traktowania w rozumieniu dyrektywy 76/207, to ma on obowiązek interpretować krajowe normy kompetencyjne w miarę możliwości w taki sposób, aby przyczyniały się do realizacji celu polegającego na zagwarantowaniu skutecznej ochrony sądowej wynikających z prawa wspólnotowego uprawnień kobiet w ciąży.
TSWE/AS
Zobacz także:
Dostęp do informacji publicznej w prawie polskim i wspólnotowym