W dniu 14 kwietnia 2011 roku Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego o rozważenie wprowadzenia zmian mających na celu wyłączenie spraw o eksmisję z lokali mieszkalnych spośród spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.

Problem dotyczy kwalifikacji spraw o eksmisję rozpoznawanych przez sądy w pierwszej instancji jako sprawy o ochronę prawa własności wynajmującego, bądź jako sprawy o roszczenie wynikające z umowy najmu.

W pierwszym przypadku gdy podstawę materialnoprawną powództwa stanowi art. 222 § 1 Kodeksu Cywilnego, sprawa jest rozpoznawana w procesie w postępowaniu zwykłym.

W drugim przypadku rozpoznawana jest również w procesie lecz w postępowaniu uproszczonym. Przy dopuszczalności obydwu możliwości na tryb rozpoznania sprawy wywrze wpływ wybór podstawy materialnoprawnej dokonany przez powoda albo kwalifikacja dokonana przez sąd.

W opinii RPD stan taki jest sprzeczny z zawartą w art. 13 §1 k.p.c. zasadą obligatoryjności postępowań odrębnych tzn. wyłączenia spod dyspozycji stron postępowania cywilnego kwestii wyboru rodzaju postępowania odrębnego w jakim ma zostać rozpoznana sprawa. Zdaniem RPD powyższa kwestia powinna być uregulowana w ustawie w sposób jednoznaczny, wyłączający dyspozycję stron i uznaniowość sądu. W opinii RPD powyższe regulacje negatywnie oddziałują na sytuację osób pozwanych o eksmisję lokalu.

Kolejnym argumentem potwierdzającym niespójność regulacji prawnych odnoszących się do postępowań o eksmisję z lokali mieszkalnych, jest sprzeczność pomiędzy art. 5054 § 1 k.p.c a art. 15 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego. Powyższa sprzeczność polega na tym że przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów umożliwiają uzupełnienie podmiotowe strony pozwanej poprzez wezwanie do udziału w postępowaniu oraz nakazują odpowiednie stosowanie przepisów o interwencji ubocznej do udziału gminy. Przepisy k.p.c. wyraźnie wyłączają zaś z postępowania uproszczonego powyższe instytucje procesowe.

W opinii RPD jedynym choć dość niepewnym sposobem rozwiązania tej sprzeczności w drodze wykładni systemowej, byłoby uznanie, że sprawy o eksmisję z lokali mieszkalnych nie podlegają rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.



W związku z powyższym RPD zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o rozważenie wprowadzenia zmian w art. 5051 Kodeksu postępowania cywilnego – lub w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego – poprzez wyłączenie spraw o eksmisję z lokali mieszkalnych spośród spraw, podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.

PS/źródło:RPD

Zobacz także:

Najem okazjonalny

TK: Zakaz eksmisji na bruk niekonstytucyjny