Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek w sprawie przepisów przewidujących karę pozbawienia wolności za przestępstwo zniesławienia, jako niezgodnych z Konstytucją i Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
W ocenie RPO wątpliwości natury konstytucyjnej i konwencyjnej budzi zagrożenie sankcją karną w postaci pozbawienia wolności za ten czyn.
„Możliwość orzeczenia kary pozbawienia wolności za zniesławienie - ze względu na jej intensywność i dolegliwość - jest nieproporcjonalna, a przez to niedopuszczalna na gruncie Konstytucji RP jak i Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, jednocześnie zaś nie istnieją żadne przesłanki uzasadniające pozostawienie kary pozbawienia wolności w systemie kar przewidzianych za zniesławienie”- uważa RPO.
Rzecznik Praw Obywatelskich postuluje rezygnację z kary do roku więzienia i pozostawienie za ten czyn kary grzywny lub ograniczenia wolności. W ocenie RPO odpowiednia gradacja kar, z pominięciem jednak tej najbardziej dotkliwej i restrykcyjnej tj. kary izolacyjnej, powinna być wystarczająca dla zapewnienia realizacji przez sądy trafnej reakcji karnej na czyn zniesławienia dokonany za pomocą środków masowego komunikowania się. Jednocześnie, jak podkreśla Rzecznik , regulacja w tym przedmiocie nie będzie w dalszym ciągu uznawana przez Trybunał w Strasburgu jako nieproporcjonalna, a przez to niedopuszczalna w świetle konwencyjnych standardów wolności słowa.
Zniesławienie to przestępstwo powszechne, prywatnoskargowe, które polega na pomówieniu innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Z kolei w art. 212§ 2 k.k. regulującym kwalifikowaną postać zniesławienia, wskazano, że „jeżeli sprawca dopuszcza się tego czynu za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.”
W 2010 r. obniżono karę przewidzianą za przestępstwo zniesławienia z dwóch lat do roku pozbawienia wolności. Rzecznik zdecydowanie uważa, że przyszedł czas na kolejną nowelizację.
MA/źródło:RPO