Ustawa, a nie bank, decyduje, jakie dane na temat klienta trafią do BIG-ów

Zaciągając zobowiązanie, nie trzeba się godzić na przekazywanie przez instytucje finansowe niedookreślonych informacji na swój temat do rejestrów dłużników

TEZA Zakazane jest stosowanie we wzorcach umownych postanowienia, zgodnie z którym bank może przekazywać do biur informacji kredytowych dane na temat klienta będące „tajemnicą bankową”. To pojęcie jest zbyt ogólne.

STAN FAKTYCZNY Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) uznał, że bank stosował praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Chodziło o działanie banku polegające na zamieszczaniu we wzorcu umów pod nazwą „Umowa o pożyczkę” postanowienia o treści: „Pożyczkobiorca wyraża zgodę na przekazanie przez Bank informacji stanowiących tajemnicę bankową 1) biurom informacji gospodarczej, działającym na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych”.

Prezes UOKiK wskazał, że narusza to również art. 14 ust. 2 i 3 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 81, poz. 530 ze zm.).

Bank odwołał się od decyzji prezesa UOKiK, jednak bezskutecznie. Sąd okręgowy nie przychylił się bowiem do jego argumentów.

Bank złożył więc apelację.

UZASADNIENIE Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał rozstrzygnięcie sądu okręgowego za prawidłowe.

Stwierdził, że stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1) zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki oraz umów, o których mowa w art. 187¹ kodeksu postępowania cywilnego,

2) łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 zł oraz są one wymagalne od co najmniej 60 dni,

3) upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Art. 2 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy o BIG określa, jakie dane dotyczące osoby fizycznej oraz jakie informacje dotyczące zobowiązania pieniężnego stanowią informację gospodarczą w rozumieniu ustawy.

Zakwestionowane postanowienie umowne zawiera bardzo ogólne określenie „tajemnica bankowa”. Obejmuje ona znacznie szerszy zakres informacji, aniżeli te, o których stanowi art. 2 ustawy o BIG. Samo odesłanie w treści zakwestionowanego postanowienia do ustawy o big nie oznacza, jakby chciał tego bank, że dotyczy ono jedynie informacji, o jakich mowa w art. 14 i 2 ustawy o BIG, oraz że tylko takie informacje bank mógłby przekazać.

Pożyczkobiorca, wyrażając zgodę na przekazywanie informacji stanowiących tajemnicę bankową biurom informacji gospodarczej, zgodnie z treścią przedmiotowego postanowienia w istocie rzeczy nie ma wiedzy, jakich informacji zgoda ta dotyczy. Bez znaczenia dla oceny zakwestionowanego postanowienia pozostaje stwierdzenie banku, że treść art. 2 i 14 ustawy o BIG ogranicza go co do informacji, jakie mogą być udostępniane.

Zakwestionowane postanowienie nie udziela jednak konsumentom pełnej i rzetelnej informacji. Konsument powinien zaś zostać w pełny i rzetelny sposób poinformowany co do zakresu zgody, jakiej udziela w postanowieniu.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15 lutego 2013 r., sygn. akt VI ACa 1113/12