Szybkimi krokami nadchodzi wiosna – można się więc spodziewać, że wiele osób będzie chciało zrealizować zaplanowane remonty i rozpocząć budowy. Jednak zanim podejmiemy jakiekolwiek działania, sprawdźmy co na to prawo budowlane. Może się bowiem okazać, że niektóre z prac można wykonać tylko wówczas, gdy wcześniej zgłosimy taki zamiar odpowiednim władzom lub gdy uzyskamy niezbędne pozwolenie.

Zrób to sam, bez pozwolenia

Co do zasady, przepisy prawa budowlanego stanowią, że roboty budowlane można rozpocząć tylko na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę.

Jednakże w art. 29 (Prawo budowlane Dz.U. z 2010 nr 243 poz. 1623 z późn. zm.) znalazł się katalog czynności, które można wykonać bez uzyskiwania pozwolenia i informowania odpowiednich władz o zamiarze ich wykonania. Katalog jest zamknięty, co oznacza, że pozwolenie nie jest konieczne – ale tylko w wymienionych przypadkach.

Należy do nich budowa:

- altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich;

- obiektów małej architektury poza miejscami publicznymi (wymagane jest zgłoszenie tylko w przypadku budowy obiektów małej architektury w miejscach publicznych);

- ogrodzeń – pamiętajmy jednak, że wymagane jest zgłoszenie budowy ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych i innych miejsc publicznych oraz ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m;

- obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych;

- tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty wystawowe, niepełniących jakichkolwiek funkcji użytkowych, usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel;

- znaków geodezyjnych, a także obiektów triangulacyjnych, poza obszarem parków narodowych i rezerwatów przyrody;

- instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w użytkowaniu.

-instalowaniu krat na obiektach budowlanych – zgłoszenie jest wymagane w przypadku instalowania krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków;

- instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych – wymagane jednak jest zgłoszenie w przypadku instalowania urządzeń o wysokości powyżej 3 m;

- montażu wolno stojących kolektorów słonecznych.

Z informacji Głównego Urzędu Nadzoru budowlanego wynika także, że pozwolenia ani zgłoszenia nie wymaga rozbiórka obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę i jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki.

W przypadku zaś budowy przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych, inwestor ma prawo wyboru jednej z dwóch procedur:

- budować na podstawie zgłoszenia (art. 29 ust. 1 pkt 20 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 1a ustawy - Prawo budowlane).

Do zgłoszenia budowy przyłączy należy wówczas dodatkowo dołączyć projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane

- bez zgłoszenia (art. 29a ustawy - Prawo budowlane).

Prawo budowlane: Kiedy budowa jest zakończona?
Prawo budowlane: Kiedy budowa jest zakończona?

Zobacz również

W przypadku budowy bez zgłoszenia inwestor zobowiązany jest do sporządzenia planu sytuacyjnego przyłącza na kopii aktualnej mapy zasadniczej lub mapy jednostkowej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.



Bez pozwolenia, ale zgłosić trzeba

Przepisy prawa budowanego wyszczególniają także sytuacje, gdy można dokonać remontu albo budowy, ale tylko wówczas, gdy przed podjęciem tych czynności – zgłosimy je odpowiednim władzom.

Pamiętajmy, że do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie sprzeciwu (w drodze decyzji), ale nie później niż po upływie dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.

Kiedy organ może nie zgodzić się na realizację zgłoszonych czynności? Zgodnie z prawem właściwy organ wnosi sprzeciw między innymi wtedy, gdy zgłoszenie dotyczy robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę albo budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy.

Zgłoszenie (ale nie pozwolenie) wymagane jest m. in. przy:

• remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków;

• dociepleniu budynków o wysokości do 12 m;

• utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych;

• instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym;

• wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem:

a. ziemnych stawów hodowlanych,

b. urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;

• przebudowie sieci elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych;

• przebudowie dróg, torów i urządzeń kolejowych;

• budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych i innych miejsc publicznych oraz ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m i wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu:

a. krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków,

b. urządzeń o wysokości powyżej 3 m na obiektach budowlanych,

a także przy budowie:

• wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;

• indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę;

• parkometrów z własnym zasilaniem;

• boisk szkolnych oraz boisk, kortów tenisowych, bieżni służących do rekreacji;

• miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie;

• zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych;

• przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m2;

• przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych.

Co podkreśla GUNB, zgłoszenia wymaga także rozbiórka budynków i budowli niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską - o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości.

W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania tych robót.

Właściwy organ, czyli starosta lub wojewoda może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę, jeżeli może ona wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz stanu środowiska lub wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione prowadzenie robót związanych z rozbiórką.

Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe można rozpocząć przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają one na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia.

Rozpoczęcie takich robót jednak nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.

Pozwolenia na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Pozwolenie na budowę

Zgodnie z przepisami na budowę np. domów, garażów, dobudowę zewnętrznych schodów, przebudowę stropów czy poprowadzenie nowej instalacji gazowej – trzeba mieć pozwolenie.

Z informacji na stronie GUNB wynika, że pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:

• złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (czyli w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego);

• złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele.

Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydane tylko po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów.

Warto jednak wiedzieć, że prawo jest surowe – NSA orzekł, że jakikolwiek budynek, czy to dom czy szopę, można wznieść jedynie po uzyskaniu pozwolenia, w przeciwnym razie trzeba go rozebrać (sygn. II OSK 1986/10). Zanim więc podejmiemy jakiekolwiek kroki w kierunku czy to budowy, czy bardziej skomplikowanych czynności remontowych – upewnijmy się na co pozwalają nam przepisy prawa budowlanego.

Podstawa prawna
Ustawa Prawo budowlane Dz.U. z 2010 nr 243 poz. 1623 z późn. zm.