Czy obowiązujące przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami przewidują możliwość nałożenia przez władze miasta lub gminy obowiązku uiszczenia opłat adiacenckich w przypadku podziału nieruchomości dokonanej na wniosek jej właściciela?
Podział nieruchomości może oznaczać – w pewnych przypadkach – konieczność wniesienia opłat adiacenckich. Na wstępie wyjaśnijmy, że pod pojęciem opłaty adiacenckiej należy rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości na skutek jej podziału. Warto jednak zaznaczyć, że nie każdy podział nieruchomości będzie oznaczał obowiązek uiszczenia opłat. Aby było to możliwe, muszą być spełnione warunki określone przepisami wspomnianej ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zatem w pierwszej kolejności podział nieruchomości musi doprowadzić do wzrostu jej wartości. Ustalenie opłaty adiacenckiej następuje więc po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartości nieruchomości. Na potrzeby ustalenia opłaty adiacenckiej stan nieruchomości do oceny przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej jej podział. Natomiast stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca jej podział stała się ostateczna. Przy ocenie stanu nieruchomości nie uwzględnia się jednak jej części składowych.
Warto również podkreślić, że nałożenie opłaty adiacenckiej nie jest obowiązkiem władz gminy lub miasta, a jedynie ich uprawnieniem. Skorzystanie z takiego uprawnienia oznacza konieczność wydania decyzji administracyjnej w tym zakresie. Przy tym decyzja taka może być wydana jedynie wówczas, jeśli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna, obowiązywała uchwała rady gminy ustalająca wysokość opłaty adiacenckiej. Ustalenie tej opłaty może nastąpić w terminie trzech lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna. Wysokość opłaty adiacenckiej nie może być jednak wyższa niż 30 proc. różnicy wartości nieruchomości przed i po podziale.