Kolejna nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami z 28 lipca 2011 r. powiela błąd poprzedniej, którego niekonstytucyjność przed pięcioma dniami stwierdził Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z 8 grudnia br. orzekł on, że odmowa pozytywnego rozpoznania wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność nieruchomości zabudowanej budynkiem biurowo-warsztatowym prawidłowo złożonego do końca grudnia 2002 r. jest niezgodna z ustawą zasadniczą. TK zauważył, że stosowanie do spraw wszczętych na podstawie ustawy z 1997 r., ale niezakończonych decyzją ostateczną nowych, mniej korzystnych przepisów godzi w prawo własności.

Wadliwe nowe regulacje

Wyrok oparty był na przekonaniu, że brak stosownych przepisów przejściowych powodował nieuzasadnione wygaszenie praw przysługujących użytkownikom. Jednak analogiczny błąd znalazł się w kolejnej nowelizacji ustawy.
– Nowelizacja z 28 lipca 2011 r., podobnie jak zaskarżona regulacja, przewiduje stosowanie do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, a niezakończonych decyzją ostateczną nowych przepisów, niekorzystnych dla wnioskodawców – wskazuje Anna Piecuch, szef departamentu prawa zamówień publicznych i budowlanego, Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna. Takie zaś uregulowanie godzi w prawa kolejnej grupy użytkowników wieczystych.
– Nowela uchyliła m.in. unormowanie, na podstawie którego organ zobowiązany był udzielić tzw. bonifikaty dochodowej – wskazuje adwokat Karolina Wojciechowska, prowadząca własną kancelarię. Chodzi o 90-proc. bonifikatę od opłaty za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność, jaka miała dotyczyć nieruchomości o przeznaczeniu mieszkaniowym Mogły się o nią starać osoby fizyczne mający niskie dochody.
– Można zatem stwierdzić, że skutki nowelizacji z 28 lipca 2011 r. do czasu wyeliminowania wadliwego przepisu z obrotu prawnego dotkną głównie rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, którym przed zmianą prawa przysługiwała taka bonifikata – akcentuje mecenas Karolina Wojciechowska.
Na błąd ustawodawcy wskazują również inni prawnicy.
– Ustawodawca nie tylko różnicuje sytuację prawną użytkowników wieczystych, ale zmienia reguły w trakcie gry – zauważa Marlena Tomaszewska, prawnik z kancelarii Lenar & Lawyers.

Powielanie błędów

Jednak do czasu uchylenia błędnych przepisów organy decydujące o przekształceniu muszą je stosować.
– Jeżeli więc podmiot złożył wniosek o przekształcenie użytkowania wieczystego na gruncie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., a decyzja kończąca postępowanie zostanie wydana pod rządami jej nowelizacji z dnia 28 lipca 2011 r., wówczas organ wydający decyzję musi stosować przepisy nowelizacji ze wszystkimi zaletami i wadami takiego rozwiązania – wyjaśnia Michał Gliński radca prawny z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy. I ostatni wyrok Trybunału nie może być zastosowany do przepisu przejściowego nowszej nowelizacji.
– Nie był on przedmiotem pytania prawnego, zadanego przez WSA w Warszawie, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie TK – wyjaśnia Bartosz Miszkurka, partner w Kancelarii Deloitte Legal. Jego zdaniem, nie można wykluczyć, że przepis w razie zaskarżenia do TK również zostanie uznany za niekonstytucyjny. Pogarsza bowiem sytuację osób, które złożyły wniosek o przekształcenie przed wejściem w życie nowych regulacji, ograniczając ich prawa do bonifikat.
– Praktykę legislacyjną, przejawiającą się w powtarzaniu w kolejnych ustawach przepisów zawierających takie same błędy, należy ocenić zdecydowanie negatywnie – podkreśla Bartosz Miszkurka.
– Takiego stanu rzeczy racjonalny ustawodawca nie powinien akceptować– wtóruje Anna Piecuch.

Skutki nowelizacji uderzą głównie w rodziny w trudnej sytuacji materialnej