Jeżeli minister zdrowia wyda decyzję o zmianie urzędowej ceny leku refundowanego, to hurtownie i apteki, które mają zapasy danego produktu, muszą dokonać zmian w jego wycenie. Wszędzie musi on kosztować tyle samo.
Ustawa o refundacji leków, środków spożywczych i wyrobów medycznych wzbudza wiele wątpliwości u przedsiębiorców. Dlatego Ministerstwo Zdrowia przygotowało wyjaśnienia do tych zmian.
– Niestety w zamieszczonym dokumencie trudno szukać odpowiedzi na kluczowe pytania – zauważa Łukasz Slawatyniec, prawnik w kancelarii CMS Cameron McKenna.
Kluczowe zmiany
Nowa ustawa z początkiem 2012 roku wprowadzi sztywne marże hurtowe i detaliczne na leki refundowane. Marże będą naliczane od ceny leku, jaką Ministerstwo Zdrowia wynegocjuje z jego producentem.
Łukasz Slawatyniec wskazuje, że ustawa ma wpływ nie tylko na zasady obrotu produktami refundowanymi, ale także na sposób wyliczenia i wysokość cen, które firmy muszą przedstawić Ministerstwu Zdrowia w ramach negocjacji jeszcze w tym roku.
– Ustawa została przygotowana przy uwzględnieniu najprostszego modelu dystrybucyjnego polski: producent – polska hurtownia – apteka. Jednakże wiele produktów w Polsce to zagraniczne specyfiki. Podobnie polskie firmy mają własne hurtownie (tzw. przedhurt). W efekcie firmy nie wiedzą, czy sztywną cenę muszą stosować też w ramach sprzedaży wewnątrzkorporacyjnej, czy cena ta obowiązuje dopiero w relacji z pierwszym niezależnym od koncernu producenta dystrybutorem – mówi Łukasz Slawatyniec.
Zwraca on uwagę, że z opublikowanego komunikatu może wynikać konieczność stosowania cen sztywnych również w ramach sprzedaży wewnątrzkorporacyjnej.
– Wydaje się to bezcelowe, ponieważ ta cena nie ma żadnego wpływu na finalną cenę dla pacjenta, która zgodnie z założeniem ustawy ma być identyczna w każdej aptece – zwraca uwagę Łukasz Slawatyniec.
Zmiana urzędowej ceny
W swoich wyjaśnieniach Ministerstwo Zdrowia odniosło się także do kwestii związanej z dokonywaniem korekty ceny leku, w sytuacji gdy urzędowa cena zbytu danego produktu ulegnie zmianie. Z dokumentu ministerstwa wynika, że jeżeli zostanie obniżona lub podwyższona cena urzędowa, to z dniem wejścia w życie takiej decyzji ceny hurtowe i detaliczne danego produktu również muszą zostać zmienione w całym kraju.
To oznacza, że jeżeli np. apteka kupiła lek, gdy obowiązywała niższa cena urzędowa i nadal ma jego zapasy, to zarobi nieco więcej na danym medykamencie, gdy podwyższy urzędową cenę. Właściciel apteki straci jednak, gdy w konsekwencji decyzji ministra zostanie obniżona cena urzędowa.
Właściciel apteki zostanie wówczas zmuszony do obniżenia ceny leku, który zakupił po wyższej cenie. Jest to konsekwencja sztywnych marż na leki refundowane, które są naliczane właśnie od urzędowej ceny. Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia jednak, że takie zmiany dotyczące marż zostały wprowadzone po to, by ceny tego samego leku refundowanego były jednakowe w całym kraju. Dlatego nawet zmiana ceny urzędowej nie wpłynie na zróżnicowanie cen tego samego leku.
Nowa ustawa refundacyjna zakazuje stosowania jakichkolwiek form zachęt (np. upusty, rabaty) kierowanych do przedsiębiorców, pacjentów i osób uprawnionych, odnoszących się do produktów refundowanych.
Bez rabatów
W wyjaśnieniach Ministerstwo Zdrowia odniosło się do pytań przedsiębiorców związanych m.in. z rabatami i darowiznami stosowanymi nie wobec aptek czy hurtowni farmaceutycznych, ale dla szpitali. W dokumencie wyraźnie wskazano jednak, że ustawa zakazuje sprzedaży uwarunkowanej, stosowania upustów, rabatów, bonifikat i pakietów uczestnictwa w programach lojalnościowych.
W piśmie tym ministerstwo wymienia, że ustawa zabrania również darowizn, nagród, prezentów, wycieczek, loterii, losowań, wszelkich form życzeń, transakcji wiązanej, ułatwień zakupów lub usług sponsorowanych, a także wszelkiego rodzaju talonów, bonów oraz innych korzyści. Tym samym resort wyraźnie wskazał, że szpital, który dalej nie odsprzedaje leku, nie może jednak liczyć na rabaty czy upusty.
– Może to stanowić gigantyczny i – miejmy nadzieję – niezamierzony problem dla systemu ochrony zdrowia w Polsce – ocenia Łukasz Sławatyniec.
Jakie będą marże hurtowe na leki refundowane
Ustawa ustala sztywną marżę hurtową na poziomie 5 proc. od ceny leku, jaką Ministerstwo Zdrowia wynegocjuje z jego producentem. Obecnie marża hurtowa wynosi 8,91 proc. Jednak w pracach parlamentarnych wprowadzono stopniowe dochodzenie do marży na poziomie 5 proc. Dlatego w 2012 roku wyniesie ona 7 proc. W 2013 zostanie obniżona do 6 proc., a dopiero w 2014 osiągnie 5 proc.
