Za co może zostać orzeczony zakaz sprawowania funkcji w organach spółek?
Zaniechanie lub nieterminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, jak też utrudnianie prowadzenia postępowania upadłościowego, w szczególności poprzez ukrywanie, niszczenie lub obciążanie majątku czy też odmowę wydania majątku lub dokumentacji upadłego, może się wiązać z orzeczeniem zakazu sprawowania funkcji członka organów osoby prawnej, reprezentanta czy pełnomocnika spółki handlowej, a także zakazem prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Okoliczności stanowiące podstawę orzeczenia zakazu wskazuje art. 373 prawa upadłościowego i naprawczego. Zakaz ten może zostać orzeczony na okres od 3 do 10 lat wobec osoby, która ze swej winy nie dopełniła ciążących na niej obowiązków lub dopuściła się bezprawnych zaniechań.
Zazwyczaj zakaz tego rodzaju orzekany jest w stosunku do członków zarządu, którzy nie dopełnili obowiązku terminowego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, którą reprezentują. Orzekając zakaz sprawowania funkcji i prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki bezprawnych działań lub zaniechań, czyli stopień pokrzywdzenia wierzycieli, obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa. Istotne jest, że zwrot wniosku z powodu braków formalnych nie powoduje wyłączenia winy członków zarządu, zobowiązanych do jego złożenia.
W razie prawomocnego orzeczenia zakazu w oparciu o art. 373 pr. upadł. i napr. osoby, w stosunku do których orzeczono zakaz, nie mogą legalnie zajmować funkcji w organach ani być pełnomocnikami czy reprezentantami spółek. Zobowiązane są one do niezwłocznego poinformowania o tej okoliczności spółki, w której pełnią funkcję, i złożenia rezygnacji, w przeciwnym razie organ spółki uprawniony do odwołania członka organu powinien podjąć uchwałę stwierdzającą wygaśnięcie mandatu.
Prawomocne orzeczenie o pozbawieniu prawa prowadzenia działalności gospodarczej i innych praw przesyłane jest do Krajowego Rejestru Sądowego i ujawniane.