W jakich sytuacjach przedsiębiorca może żądać ustanowienia na jego rzecz służebności drogi koniecznej?
Każdy właściciel nieruchomości, która pozbawiona jest odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, może żądać od właścicieli nieruchomości sąsiednich ustanowienia na jego rzecz, za wynagrodzeniem, służebności drogi koniecznej. Służebność można ustanowić nie tylko wtedy, gdy nieruchomość nie ma w ogóle dostępu do drogi publicznej, ale także wtedy, gdy dostęp ten jest nieodpowiedni. O tym, czy istniejący dostęp jest odpowiedni, decydują każdorazowo wszystkie okoliczności konkretnej sprawy.
Pojęcie odpowiedniego dostępu do drogi publicznej nie ma definicji ustawowej, w związku z tym jego rozumienie wypracowane zostało przez doktrynę i orzecznictwo. Wskazuje się, że odpowiedni dostęp do drogi publicznej zależy od potrzeb nieruchomości wymagającej tej drogi. Miarodajne dla rodzaju, rozmiaru i kierunku drogi koniecznej i bliższych warunków jej używania są potrzeby nieruchomości władnącej. Potrzeby nieruchomości wynikają z jej charakteru, a więc sposobu jej użytkowania. W sytuacji przedsiębiorców ma to istotne znaczenie, ponieważ często zdarza się, że dostęp do drogi publicznej, który byłby odpowiedni dla właściciela nieruchomości niebędącego przedsiębiorcą, dla przedsiębiorcy okaże się niewystarczający.
Dotyczy to np. sytuacji, w których zakład przedsiębiorcy ma dostęp do drogi publicznej, ale nie daje on możliwości przejazdu ciężarówkami, pojazdami dostawczymi czy ciężkim sprzętem. W takich właśnie przypadkach przedsiębiorca może żądać ustanowienia służebności i wytyczenia drogi koniecznej, mimo że jego nieruchomość dostęp do drogi ma. W sytuacji gdy istniejący dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, regułą powinno być przystosowanie go do prawidłowego użytku zamiast ustanowienia służebności drogi koniecznej innym szlakiem, chyba że przystosowanie dostępu do drogi publicznej byłoby niemożliwe lub wymagałoby niewspółmiernych nakładów, takich jak np. konieczność kosztownej przebudowy drogi.