Kto, oprócz profesjonalnych pełnomocników, może reprezentować przedsiębiorcę w postępowaniu cywilnym?
Przedsiębiorca może być reprezentowany w postępowaniu cywilnym nie tylko przez profesjonalnych pełnomocników, czyli adwokata lub radcę prawnego, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznika patentowego. W imieniu przedsiębiorcy wystąpić może również osoba pozostająca z przedsiębiorcą w stosunku stałego zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. Możliwość taką daje art. 87 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego.
Jednak stała umowa-zlecenie, w tym obejmująca świadczenie pomocy prawnej, może stanowić podstawę do udzielenia przez mocodawcę pełnomocnictwa procesowego tylko wtedy, gdy przedmiotem sprawy są określone w tej umowie czynności prawne, faktyczne lub usługi, które przyjmujący zlecenie miał dokonać dla dającego zlecenie. Należy wobec tego pamiętać, że występowanie takiej osoby przed sądem jako pełnomocnik może mieć jedynie następczy charakter w stosunku do łączącej taką osobę z przedsiębiorcą umowy-zlecenia. Przewidziana we wspomnianym przepisie możliwość reprezentacji strony przez osobę pozostającą w stałym stosunku zlecenia nie może być jednak nadużywana przez osoby nieposiadające stosownych uprawnień do występowania jako pełnomocnik. Sąd zbada, czy stosunek zlecenia jest stały, oraz ustali, czy mieści się w nim przedmiot sprawy, tj. treść roszczenia i okoliczności faktyczne przytoczone w celu jego uzasadnienia. Zawarcie umowy-zlecenia z inną osobą jedynie w celu umożliwienia tej osobie występowania przed sądem będzie zmierzało do obejścia prawa.
Poza osobą pozostającą w stosunku stałego zlecenia przedsiębiorca może być także reprezentowany przez osobę sprawującą zarząd nad jego majątkiem lub interesami, współuczestnika sporu, jak również rodziców, małżonka, rodzeństwo lub zstępnych oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia (w sytuacji, w której przedsiębiorca jest osobą fizyczną). Pełnomocnikiem przedsiębiorcy może być również jego pracownik.