Jeżeli powód wniesie pozew elektronicznie, każde następne pismo musi złożyć w takiej formie. Pismo wniesione w inny sposób nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
Założeniami projektu ustawy wprowadzającej elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) było przede wszystkim sprawniejsze rozpoznawanie spraw. Co za tym idzie – odciążenie wymiaru sprawiedliwości głównie w drobnych, nieskomplikowanych sprawach.
Od dnia 1 stycznia 2010 r. każdy z nas może więc, korzystając ze strony e-sądu (www.e-sad.gov.pl), wnieść pozew. W EPU można dochodzić roszczeń pieniężnych bez względu na ich wysokość. Jedyną przeszkodzą są ograniczenia natury technicznej, gdy będziemy żądać kwoty powyżej stu milionów złotych.

Aktywne konto

Do EPU znajdują zastosowanie przepisy odnoszące się wprost do tego postępowania, tzn. art. 50528 – 50537 k.p.c., w dalszej kolejności dotyczące postępowania upominawczego. Regulacje innych postępowań, np. postępowanie nakazowe, gospodarcze, uproszczone, nie mają więc znaczenia.
W przeciwieństwie do postępowania „zwykłego”, w którym pisma, w szczególności pozew, wnoszone są tradycyjnie poprzez złożenie ich w sądzie bądź wysłanie pocztą, w EPU pozew można wnieść bez wychodzenia z domu. Aby jednak to zrobić, powód powinien posiadać aktywne konto użytkownika oraz dysponować ważnym certyfikatem, za pomocą którego złoży tzw. podpis elektroniczny. Jeżeli powód zdecyduje się wnieść pozew elektronicznie, każde następne pismo również musi złożyć w takiej formie. Niezachowanie tego warunku sprawia, że pismo wniesione w inny sposób nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Co ważne, wnosząc pozew powód nie załącza pełnomocnictw, dowodów ani innych dokumentów, jest jedynie zobowiązany do ich opisania. Nie powstaje obowiązek uiszczenia opłaty od pełnomocnictwa.

Prawo wyboru pozwanego

Wydany nakaz zapłaty w EPU jest doręczany pozwanemu pocztą w postaci wydruku. Na nakazie powinien znajdować się kod, który umożliwi pozwanemu po wejściu na stronę e-sądu zapoznanie się z aktami sprawy. Pozwany może wnosić pisma procesowe drogą tradycyjną, jak i elektronicznie. Jeżeli jednak złoży pismo drogą elektroniczną, wówczas kolejne pisma powinien składać również w tej formie, a pismo złożone drogą tradycyjną nie wywołuje skutków prawnych. Pozwany wnosząc sprzeciw powinien przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór. Nie musi jednak sprzeciwu uzasadniać ani przedstawiać dowodów.
Datą wniesienia pisma procesowego w EPU jest data wprowadzenia go do systemu teleinformatycznego. Warunkiem skutecznego złożenia pozwu oprócz opatrzenia go podpisem elektronicznym jest dokonanie opłaty, która wynosi 1,25 proc. wartości przedmiotu sporu (dochodzonej sumy pieniężnej), nie mniej jednak niż 30 zł i jest wnoszona wyłącznie drogą elektroniczną za pośrednictwem dostawcy usług płatności, pobierającego dodatkową opłatę manipulacyjną.

Klauzula z urzędu

Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty klauzula wykonalności nadawana jest z urzędu.
Pomimo wniesienia pozwu w EPU, sprawa zostanie skierowana do sądu według właściwości ogólnej:
● gdy nie ma podstaw do wydania nakazu zapłaty,
● w przypadkach wskazanych w art. 5021 par 1 i 2 k.p.c.:
– gdy doręczenie nakazu zapłaty nie może nastąpić z przyczyn wskazanych w art. 499 pkt. 4 k.p.c. (miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju),
– jeżeli po wydaniu nakazu zapłaty okaże się, że pozwany w chwili wniesienia pozwu nie miał zdolności sądowej, zdolności procesowej albo organu powołanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami k.p.c.,
– gdy pozwany prawidłowo wniesie sprzeciw.
Należy pamiętać, że czynności podejmowane po wniesieniu pisma do EPU są wykonywane nie przez maszyny, a ludzi. Pisma są więc poddawane kontroli formalnej, jak i merytorycznej. System teleinformatyczny pozwala zniwelować niektóre błędy formalne – konieczne bowiem przy składaniu pozwu jest podanie np. danych powoda i pozwanego, wartości przedmiotu sporu, jak również podpisanie go. W ten sposób, zmniejszając potencjalną liczbę braków formalnych, sąd nie musi już wzywać do ich uzupełnienia, co przyczynia się do szybszego rozpoznania sprawy.
EPU jest przydatnym rodzajem postępowania, umożliwiającym szybkie dochodzenie nieskomplikowanych roszczeń pieniężnych. W dobie rozwoju teleinformatycznego wprowadzenie EPU wpływa na postrzeganie wymiaru sprawiedliwości jako bardziej otwartego na zmiany i nowoczesne technologie. Wygoda, jaką daje możliwość wnoszenia pozwów drogą elektroniczną dostosowuje postępowanie sądowe do realiów współczesnego świata. Codziennie dokonujemy przelewów drogą elektroniczną, wystawiamy towary na portalach aukcyjnych i kupujemy w sklepach internetowych. Teraz możemy również wnieść pozew drogą elektroniczną.