Czy w ostatnich latach zwiększyło się zainteresowanie uzyskaniem statusu gminy uzdrowiskowej? Jakie problemy najczęściej napotykają gminy, które chcą go uzyskać?
Jak pokazują dotychczasowe doświadczenia, korzyści z tytułu nadania gminie statusu gminy uzdrowiskowej są zauważalne w wielu płaszczyznach. Do nich należą przede wszystkim: bezpośrednie dochody w postaci podatków i opłat od obiektów uzdrowiskowych, uzyskiwanie tzw. dotacji uzdrowiskowej równej wpływom uzyskiwanym z opłaty uzdrowiskowej oraz uprzywilejowanie związane z gwarancją kontraktowania usług uzdrowiskowych. Te korzyści zostały znacznie wzmocnione możliwościami pozyskiwania specjalnych środków unijnych na infrastrukturę uzdrowiskową i ekologiczną, a także uprzywilejowanie obszarów uzdrowiskowych w kryteriach związanych z pozyskiwaniem środków unijnych na niektóre inwestycje z zakresu ochrony środowiska naturalnego, rozwiązań komunikacyjnych, kultury. Wystarczy powiedzieć, że w okresie 2007 – 2012 zainwestowano lub zostanie zainwestowane (zabezpieczone środki i gotowe projekty) we wszystkich polskich uzdrowiskach w infrastrukturę uzdrowiskową, turystyczną, bazę leczniczą i hotelową ponad 1 mld zł środków publicznych. Takiego boomu inwestycyjnego polskie uzdrowiska nie przeżywały nigdy dotąd. Korzyści pozamaterialne to przede wszystkim: konstytucyjna ochrona uzdrowiska, prawna możliwość ochrony swoich walorów uzdrowiskowych i środowiskowych, prestiż z tytułu posiadania statusu uzdrowiska. Uzyskanie statusu uzdrowiska jest wyraźnym sygnałem dla osób odwiedzających taki teren, że przyjeżdżają do miejscowości, która spełnia podwyższone standardy w zakresie ochrony środowiska naturalnego, utrzymania czystości i porządku, zieleni, ponadstandardowo wyposażonej w infrastrukturę turystyczną i ekologiczną, która poddana jest określonym rygorom zagospodarowania przestrzennego i urbanistycznego, gwarantującej zapewnienie bogatej oferty turystyczno-uzdrowiskowej. Są gminy, w których korzyści z tytułu posiadania statusu uzdrowiska są wyjątkowo duże, a w innych są naprawdę niewielkie. Wynika to przede wszystkim z wielkości bazy turystycznej i leczniczej. W tych gminach, gdzie dominującą sferą działalności są lecznictwo uzdrowiskowe i turystyka (np. Krynica, Ciechocinek, Szczawnica, Polanica czy Kołobrzeg), korzyści materialne z tytułu: podatku od nieruchomości, opłat uzdrowiskowych, dotacji, są wyjątkowo duże, natomiast w gminach, gdzie turystyka i lecznictwo uzdrowiskowe stanowią marginalną część działania gminy (np. Konstancin), uzdrowisko nie daje istotnych korzyści gminie, choć niewątpliwie przyczynia się do jej prestiżu. Tam gdzie nie ma dobrze rozwiniętej bazy turystycznej, status uzdrowiska z istniejącymi obostrzeniami może być ciężarem dla gminy i jej mieszkańców, a nie motorem rozwoju miejscowości. Dlatego do spraw tworzenia uzdrowisk należy podchodzić bardzo rozważnie. W chwili obecnej kilka miejscowości(Latoszyn, Szczawa, Kłodawa) przygotowuje się do uzyskania statusu uzdrowiska lub statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej. Magnesem jest niewątpliwie możliwość uzyskiwania kontraktów z NFZ na leczenie uzdrowiskowe, opłaty uzdrowiskowej i dotacji uzdrowiskowej, środków unijnych na inwestycje uzdrowiskowe, a także utworzenia nowych miejsc pracy.
ks