Absolwenci prawa, którzy zdadzą egzamin państwowy I stopnia, będą mogli rozpocząć szkolenie na jednej z aplikacji lub podjąć działalność jako doradcy prawni. Po zdaniu egzaminu II stopnia będzie można wykonywać m.in. zawód radcy prawnego, adwokata czy komornika.
Dzięki nowej ustawie o państwowych egzaminach prawniczych, którą zajmie się dziś sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka, zostanie wprowadzony dwustopniowy system egzaminowania przyszłych prawników. Podstawowe czynności prawne będą mogły wykonywać osoby, które zaraz po ukończeniu studiów zdały pierwszy egzamin państwowy. Na takim egzaminie trzeba będzie się wykazać wiedzą teoretyczną oraz umiejętnością stosowania prawa. W sumie zdający będą musieli odpowiedzieć na 220 pytań.
Dzięki planowanym zmianom z jednej strony dostęp do zawodów prawnych ma stać się łatwiejszy dla absolwentów prawa, z drugiej – osoby potrzebujące pomocy prawnej będą mogły korzystać z tańszych niż dotychczas usług świadczonych przez bardziej kompetentne osoby. Zgodnie z opinią twórców ustawy dziś istnieje na rynku grupa licząca od 5 do 10 tysięcy osób, które udzielają porad prawnych, mimo iż nie posiadają odpowiednich do tego kwalifikacji. Korzystanie z ich porad może być zatem ryzykowne i może narażać wiele osób na poważne szkody. Co gorsza, prowadzenie działalności tego typu wciąż pozostaje zgodne z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Tymczasem zgodnie z szacunkami twórców projektu, gdyby nowa ustawa weszła w życie, co roku ok. 2 tys. absolwentów prawa podjęłoby działalność jako doradcy prawni.
Pełnienie funkcji doradcy ma być alternatywą dla tradycyjnej aplikacji. Zdanie egzaminu pierwszego stopnia uprawnia bowiem także do ubiegania się o przyjęcie na aplikację adwokacją, radcowską, notarialną, komorniczą, legislacyjną oraz przystąpienie do konkursu na aplikację ogólną.
Świadczenie pomocy prawnej minimum przez 5 lat jako doradca bądź obycie odbycie jednej z wyżej wymienionych aplikacji uprawnia z kolei do podejścia do drugiego państwowego egzaminu. Taki egzamin będzie się składał z części ogólnej i specjalistycznej, z tym, że do części specjalistycznej przystąpią tylko ci kandydaci, którzy uzyskali pozytywny wynik z części ogólnej. Zdanie egzaminu drugiego stopnia da możliwość wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego, asesora notarialnego oraz ubiegania się o powołanie na stanowisko asesora prokuratury.
Ponadto nowa ustawa wprowadzi jednolity, elektroniczny system rejestracji kandydatów przystępujących do egzaminu pierwszego i drugiego stopnia. Kandydaci zarejestrują się w elektronicznym systemie prowadzonym przez ministra sprawiedliwości. Przy rejestracji osoby chcące przystąpić do testu wypełnią wniosek, kwestionariusz osobowy oraz dokonają opłaty za udział w egzaminie.
Ponadto za pomocą elektronicznego systemu kandydaci będą zawiadamiani o dopuszczeniu do egzaminu, ewentualnych brakach w składanych dokumentach oraz miejscu i terminie egzaminów. W systemie kandydaci sprawdzą także wyniki testów. W przypadku egzaminu I stopnia, korzystając z owego udogodnienia, zdający wskażą również preferowaną aplikację.
68 osób świadczących pomoc prawną przypada na 100 tys. Polaków