Tadeusz Dragon
naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Wodzisław Śląski
Ochrona środowiska należy do podstawowych zadań gminy służących zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, wymienionych w ustawie o samorządzie gminnym. Korzystając ze środków własnych, funduszy ochrony środowiska, dotacji UE i innych źródeł, gminy realizują wyznaczone prawem zadanie w szybkim tempie. Nowe oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna, termomodernizacje powiązane z usuwaniem materiałów zawierających azbest, modernizacje lokalnych kotłowni lub modernizacje dróg, usprawniające przejazd i ograniczające hałas i emisje, to przykłady inwestycji, które świadczą nie tylko o istocie i roli samorządu, a przede wszystkim pozwalają zmieniać jakość życia mieszkańców. Presja prawa i rosnące wymagania mieszkańców gmin połączone z odpowiedzialnym podejściem władz samorządowych przynoszą wymierne efekty w środowisku. Z punktu widzenia interesu mieszkańców gminy, którzy tworzą wspólnotę samorządową, wysiłek samorządów związany z inwestycjami na rzecz środowiska opłaca się bezsprzecznie.
Inwestycje w ochronie środowiska, chociaż wykazują stosunkowo długie okresy zwrotu nakładów finansowych, sprzyjają poprawie jakości życia ludzi i szybszemu rozwojowi gmin. Występuje tu swego rodzaju sprzężenie zwrotne. Inwestycje w środowisko zdecydowanie poprawiają atrakcyjność miast, a te jako bardziej atrakcyjne przyciągają nowych inwestorów – niejednokrotnie nowych mieszkańców. Tak pojmowany rozwój może się realizować w różny sposób. Objęcie siecią kanalizacyjną mieszkańców, którzy od dziesiątek lat słyszą o planach budowy kanalizacji sanitarnej, jest równie istotne jak nowy inwestor, który uzależnia swoją działalność od podstawowego uzbrojenia terenu. Ma to znaczenie nie tylko dla obiektu produkcyjnego, ale też przy podejmowaniu decyzji o budowie domu mieszkalnego przez tego samego inwestora. Mógłby on przecież dojechać z sąsiedniego miasta, gdzie bez troski o przepełnione szambo wybudowałby swój dom. Wiele gmin podejmuje wysiłek wsparcia mieszkańców w ich własnych inwestycjach proekologicznych.
W Wodzisławiu Śląskim w ciągu ostatnich dwóch lat wdrożono programy stanowiące zachętę do ochrony środowiska przez właścicieli budynków jednorodzinnych. Przez dwa lata, z dofinansowaniem miasta dzięki środkom z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, zmodernizowano ponad 100 kotłowni. W ramach programu prowadzi się również instalacje kolektorów słonecznych, a właściciel budynku otrzymuje dofinansowanie w wysokości 60 proc. kosztów inwestycji. W roku 2009, korzystając również z dofinansowania WFOŚiGW, rozpoczęto 4-letni program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Program jest komplementarny z zadaniem budowy kanalizacji sanitarnej w aglomeracji (ok. 200 km sieci), którego koszt realizacji wynosi ponad 230 mln zł, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Z 50-proc. dofinansowaniem ze strony miasta właściciele budynków znajdujących się poza aglomeracją mogą zastąpić najczęściej nieszczelne szamba na nowoczesną instalację, która redukuje zanieczyszczenia średnio o 85 proc. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ścieki z takiej instalacji można odprowadzać do wód lub do ziemi. W tym samym mieście ze środków regionalnego programu operacyjnego wybudowana zostanie m.in. tzw. droga zbiorcza, która kosztem ponad 37 mln zł udrożni ruch w mieście (ograniczenie emisji hałasu i spalin), rozbudowana zostanie linia sortownicza odpadów.
Inwestycje środowiskowe kreują wizerunek gminy na zewnątrz. Oprócz stanowisk budzących zainteresowanie inwestorów na targach, folderów, stron internetowych, lokalnych gazet, które docierają do ograniczonej grupy ludzi, ważną rolę w promowaniu gminy pełni więc prośrodowiskowa polityka inwestycyjna oraz postrzeganie samorządu przez samych mieszkańców. Inwestycje w środowisko to długofalowa, ale i trwała promocja gminy, która nie jest możliwa bez ścisłej współpracy samorządów z instytucjami wspierającymi ich rozwój.