Umowy dotyczące wykupu mieszkań spółdzielczych mogą być nieważne.
Liczba podpisów składanych na akcie notarialnym poróżniła prawników.
– Prawo spółdzielcze wymaga, aby oświadczenia woli za spółdzielnię, w której działa wieloosobowy zarząd, były składane łącznie przez dwie osoby. Powinno być to dwóch członków zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik. Jeżeli akt podpisał tylko jeden posiadający pełnomocnictwo członek zarządu spółdzielni lub pracownik, to transakcja jest nieważna i trzeba ją powtórzyć – podkreśla Jaromir Gazy z Krajowego Związku Spółdzielców i Lokatorów. Jednoosobowa reprezentacja spółdzielni w postaci prezesa spółdzielni jest natomiast dopuszczalna, gdy jest on jedynym członkiem zarządu.
Argumentację popierają prawnicy. Radca prawny Joanna Czyż-Zielińska z Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna powiedziała Polskiej Agencji Prasowej, iż umowy podpisane przez jednego przedstawiciela spółdzielni są jej zdaniem nieważne, więc lokatorzy, którzy je podpisali, znajdują się w takiej sytuacji, jakby w ogóle ich nie mieli. W jej ocenie, nawet jeśli spółdzielnia ma jednoosobowy zarząd, to jej rada nadzorcza powinna ustanowić pełnomocnika do podpisywania umów razem z członkiem zarządu.
Notariusz ma obowiązek sprawdzić należytą reprezentację osób przystępujących do aktu notarialnego. Jak twierdzi adwokat Stefan Jacyna z kancelarii Wardyński i Wspólnicy, jeżeli popełnił on błąd, lokator, który będzie musiał powtórzyć umowę, może domagać się zwrotu wydatków.
Zdaniem notariuszy jednoosobowa reprezentacja spółdzielni, nawet gdy w zarządzie zasiada kilku członków jest dopuszczalna. Czym innym jest bowiem możliwość działania spółdzielni przez pełnomocnika powołanego zgodnie z kodeksem cywilnym.
Podobna sytuacja do tej, która występuje w spółdzielniach, ma miejsce w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie prawo nie wyklucza możliwości działania samego prokurenta, i w przypadku gmin, które reprezentuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Stanowisko co do ważności umów notarialnych podpisanych tylko przez jednego przedstawiciela spółdzielni zajmie Ministerstwo Sprawiedliwości.
Kompetencje władz spółdzielni
Oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać również dwaj pełnomocnicy.
art. 54 par. 1 prawa spółdzielczego
Zarząd może udzielić jednemu z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni, a także pełnomocnictwa do dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych
art. 55 prawa spółdzielczego