Zgodnie z kodeksem cywilnym, na osobie, która z jakiegoś faktu wywodzi skutki prawne, spoczywa ciężar udowodnienia tego faktu. W sprawach gospodarczych obowiązuje także prekluzja dowodowa, co oznacza, że wszelkie dowody należy zgłaszać przy pozwie, ponieważ później mogą być przez sąd nieuwzględnione.
SENTENCJA
SYGN. AKT II CSK 341/07
Syndyk masy upadłości spółki zajmującej się produkcją mebli tapicerskich wystąpił w postępowaniu nakazowym przeciwko innej spółce o 426 tys. zł z tytułu niezapłaconych faktur za dostarczone meble. Obie spółki łączyła ramowa umowa na okres od stycznia 2002 r. do końca 2003 r. W tym czasie producent wystawił ok. 800 faktur, z których nie zapłacono dochodzonej kwoty. Jako dowód na to syndyk przedstawił faktury napraw mebli, które były reklamowane. Sąd wydał nakaz, ale kontrahent wniósł od niego sprzeciw. Zwracał w nim uwagę, że takie faktury nie mogą być dowodem. Wobec tego syndyk nie wykazał, które faktury i jakie kwoty nie zostały zapłacone. Tak sprawa trafiła do rozpoznania w normalnym trybie.
Sąd I instancji uwzględnił powództwo, ale na skutek odwołania pozwanego sąd drugiej instancji zmienił ten wyrok i powództwo oddalił. W uzasadnieniu wyroku stwierdził, że art. 6 kodeksu cywilnego nakłada na powoda wykazanie faktów, z których wywodzi swoje roszczenie i podanie podstawy prawnej. W tej sprawie role się odwróciły. Syndyk, czyli powód, uzasadniał roszczenie fakturami za reklamowane meble. Tymczasem należało przedstawić faktury, z których wynikało, za jakie meble pozwany nie zapłacił i jakie były terminy płatności. Bez takiej wiedzy pozwany nie mógł się należycie bronić, poza tym w grę wchodziła także prekluzja dowodowa. Zgodnie z art. 47912 kodeksu postępowania cywilnego powód jest obowiązany podać w pozwie wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania. W omawianej sprawie powód dopiero w trakcie procesu przypisał poszczególne faktury do poszczególnych kwot.
Od tego wyroku syndyk wniósł skargę kasacyjną, ale Sąd Najwyższy ją oddalił. W jego ocenie sąd apelacyjny prawidłowo uznał, że obowiązkiem powoda było wskazanie, jaki towar dostarczył i za co nie otrzymał zapłaty. W przeciwnym wypadku pozwany nie mógł się należycie bronić. Nie mogą tego zastąpić faktury z tytułu reklamacji - podkreślił SN. Powód musi wiedzieć, z jakiej podstawy prawnej wywodzi roszczenie, na co pozwany już w sprzeciwie od nakazu zapłaty zwracał uwagę. A w tej sprawie pomylono obowiązki stron.
MARTA PIONKOWSKA