Do końca tego tygodnia przedsiębiorcy mają obowiązek uiszczenia opłaty środowiskowej. Obowiązek ten ciąży na większości firm w Polsce, wystarczy, że przedsiębiorstwo użytkuje służbowe samochody. Zgodnie z prawem ochrony środowiska opłatę środowiskową musi uiścić każdy przedsiębiorca, który w jakikolwiek sposób emituje gazy lub pyły do powietrza czy wprowadza do ziemi ścieki, a także pobiera wodę lub składuje odpady. Mimo to zdecydowana większość firm nie płaci za korzystanie ze środowiska i tym samym naraża się na kary.

Większość nie płaci

Ryszard Pazdan, prezes firmy Atmoterm, przyznaje, że opłat nie wnoszą przede wszystkim małe firmy. Duże zakłady wiedzą o tych obowiązkach.
– Około 70 proc. zobowiązanych firm nie płaci opłat środowiskowych. Wynika to zarówno z niewiedzy części przedsiębiorców, jak i z faktu, że wiele osób ma trudności z wyliczeniem należności – tłumaczy Ryszard Pazdan.
Jednym z głównych powodów, dla których przedsiębiorcy nie płacą opłat środowiskowych, są bardzo skomplikowane metody ich obliczania. Najłatwiej mają te firmy, które zanieczyszczają środowisko wyłącznie poprzez eksploatację służbowych aut. W tym przypadku wystarczy, że pomnożą oni ilość spalonego paliwa w danym półroczu przez odpowiednią stawkę dla danego pojazdu. Dużo trudniej mają firmy, które zanieczyszczają środowisko w szerszym zakresie, jak np. warsztaty samochodowe, gdzie np. lakieruje się samochody czy spawa pewne elementy. Muszą one dokładnie wiedzieć, ile i jakich substancji jest emitowanych do środowiska podczas wykorzystywania lakierów i rozpuszczalników i dla każdej ilości substancji obliczyć opłatę, a na koniec wszystko zsumować. Nie jest to łatwe, więc wiele firm rezygnuje z uiszczenia opłaty w ogóle, a te, które chcą opłatę zapłacić, błędnie wypełniają formularze.

Problemy z wyliczaniem

– Skala popełnianych przez podmioty błędów przy naliczaniu opłat i sporządzaniu wymaganych wykazów jest dość znaczna – mówi Marta Milewska, rzecznik prasowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. – Do najczęściej zdarzających się pomyłek należy m.in. stosowane niewłaściwych jednostkowych stawek opłat, błędy rachunkowe, brak naliczenia opłat za wszystkie substancje emitowane do powietrza w wyniku prowadzonej działalności – dodaje.
Ministerstwo Środowiska jest zdania, że nie można uprościć metod naliczania opłat środowiskowych, tak aby w każdym przypadku przedsiębiorca mógł sobie z tym łatwo poradzić.
– Uproszczone metody obliczeń zastosowano dla stosunkowo niewielkich i dobrze zbadanych (pod kątem emisji) i powszechnie eksploatowanych źródeł. Natomiast lakiernie samochodowe wykorzystują często bardzo zróżnicowane procesy technologiczne przy użyciu różnorodnych wyrobów. Dlatego też, przy zróżnicowanych procesach technologicznych określenie rodzajów i ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska i co za tym idzie, ustalenie wysokości opłaty, może odbywać się tylko indywidualnie – tłumaczy Grzegorz Zygan z Ministerstwa Środowiska.



Sankcje prawne

Skomplikowane metody obliczania opłat narażają przedsiębiorców na duże straty finansowe. W przypadku kontroli inspekcji środowiska firma, która nie rozlicza się za korzystanie ze środowiska, musi zapłacić zaległości wraz z odsetkami, które wynoszą 20 proc. w skali roku.
Poza inspekcjami ochrony środowiska przedsiębiorcy zobowiązani do zapłaty opłat kontrolowani są także przez urzędy marszałkowskie.
– Szukamy potencjalnych płatników. W tym celu wykorzystywaliśmy nawet GUS-owski rejestr firm – przyznaje Daniel Tresenberg z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Zaznacza, że jeżeli okaże się, że firma zalega z opłatami, to wszczynane jest postępowanie i wymierzana jest opłata do pięciu lat wstecz.
Jeżeli urząd wezwie do zapłaty zaległości z pięciu lat, to może okazać się to dużym problemem dla niektórych firm.
– Były już przypadki zakładów, które zbankrutowały, gdy musiały uregulować zaległości z tego tytułu – mówi Ryszard Pazdan.
Zgodnie z prawem za korzystanie ze środowiska nie trzeba płacić, jeżeli wysokość opłaty okaże się niższa niż 400 zł. Jednak nawet w takiej sytuacji pozostaje obowiązek przedstawiania w urzędzie marszałkowskim i wojewódzkim inspektoracie ochrony środowiska ewidencji z informacjami o wpływie firmy na środowisko.
Podstawa prawna
● Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 z późn. zm.).
● Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. nr 196, poz. 1217).
ikona lupy />
Opłaty środowiskowe / DGP